446
50. əl-Auzai
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Beş şey var ki, Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in səhabələri ondan ayrılmamışlar. Cəmaata qatılmaq,
sünnəyə tabe olmaq, məscidi abadlaşdırmaq, Quran oxumaq və Allah yolunda cihad
etmək…»
1775
.
51. əz-Zuhri
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Bizim gəlib getmiş elm adamlarımız
Sünnəyə möhkəm sarılmaq qurtuluşdur – deyərdilər»
1776
.
52. Əyyub əs-Şahtiyani
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Mənə sünnət əhlindən
olan bir nəfərin ölüm xəbəri gəlib çatdıqda sanki orqanlarımdan birini itirmiş kimi
oluram»
1777
.
53. Abdullah b. Mübarək
–
rahmətullahi aleyhi
–
dən cəmaat haqqında soruşduqda
o, belə cavab vermişdir: «Əbu Bəkr və Ömər» – dir demişdir. Ona: «Əbu Bəkr və
Ömər» vəfat ediblər deyə soruşanda, bu dəfə: «Filan və filankəsdir» demişdir. Yenə
onların vəfat etdiyini xəbər verdikdə o: «Həmzə əs-Sukkəri bir cəmaatdır»
1778
.
54. Abdullah b. Mubarək
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Ey qardaşım! Bunu da
bil ki, bu gün sünnətə sarılaraq ölmək Allahın hüzuruna çıxacaq hər bir müsəlman üçün
bir lütf, bir mərhəmətdir»
1779
.
55. Əbu Məsud əl-Əşaridən
- radıyallahu anhu
–
dan fitnə ilə bağlı sual soruşduqda
demişdir: «Sən cəmaatla birgə olmağa çalış. Şübhəsiz Allah Muhəmməd
–
sallallahu
aleyhi və səlləm
–
in ümmətini zəlalət üzrə bir yerə yığmaz. Təfriqəçilikdən çəkin,
şübhəsiz təfriqə zəlalətin özüdür»
1780
.
56. əl-Fudayl b. İyad
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Şübhəsiz Allah onların
vasitəsi ilə ölkələrə hidayət verdiyi qulları vardır. Bunlar sünnət əshabı olan
kimsələrdir»
1781
.
57. Abidə b. Ömər əs-Sələmi
–
rahmətullahi aleyhi
–
Əli - radıyallahu anhu
–
belə
demişdir: «Cəmaat halında sənin və Ömərin fikri, ayrılıq halında sənin tək başına olan
fikrindən daha çox xoşuma gəlir»
1782
.
58. əl-Albani
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «İslam dövlətini qəlbinizdə qurun ki,
Allah da onu sizin üçün o, yer üzündə qurulsun».
59. İmam Şafii
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Mən hədis əhlindən bir kimsəni
gördümmü sanki Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in səhabələrindən birini
görür kimi oluram»
1783
.
60. Amr b. Qeys əl-Mulai
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Əgər sən bir gəncin
əvvəldən (ilk yetişdiyi andan etibarən) Əhli Sünnə vəl Cəmaatla birlikdə yetişdiyini
görsən bil ki, ondan (xeyirli şeylər) uma bilərsən. Əgər bidət əhli ilə birlikdə olduğunu
görsən ondan ümüdünü kəs. Çünki gənc adam birinci dəfə necə yetişərsə o, cür də
olacaq»
1784
. Başqa bir yerdə: «Cavan yetişir. Əgər elm əhli ilə oturub durmağı seçirsə,
1775
əl-Bəğavi «Şərhu Sünnə» 1/217.
1776
Darimi «Sünnən» 1/45, Lələkai 1/94.
1777
Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
1778
Bəğavi «Şərhu Sünnə» 1/216.
1779
İbn Vaddah «əl-Bidau vən Nəbyu Anhə».
1780
əş-Şatibi «əl-İtisam» 2/261.
1781
Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
1782
«Fəthul Bəri» 7/73.
1783
Xatib «Şərəfu Əshəbu Hədis».
1784
Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat», İbn Batta «Şərhu əl-İbanə».
447
qurtulması ehtimalı böyükdür. Əgər başqalarına meyl edəcəksə, həlak olma ehtimalı
böyükdür»
1785
.
61. İmam Malik
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Bu ümmətin başı nə ilə islah
olunmuşsa, bu ümmətin sonu da ancaq onunla islah olunur (düzəlir). O, gün din
olmayan heç bir şey bu gün də din olmaz»
1786
.
62. Abdullah b. Mubarək
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Güvənib dayandığın
əsər (əvvəlkilərin yolu) olsun»
1787
.
63. İbn Şəvzəb
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Gəncin ibadətə yönəldiyi vaxt
sünnə sahibi olan bir insanla rastlaşması Allahın nemətlərindəndir»
1788
.
64. Əbu Sələmə b. AbdrRahmən Həsənul Bəsriyə demişdir: «Mənə sənin özündən
fətva verdiyini söylədilər. Allah Elçisinin
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in sünnəsi və
ya Allah tərəfindən göndərilmiş kitabın hökmü ilə olmasa heç vaxt öz fikrinə görə
fətva vermə»
1789
.
65. İbn Qeyyim
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «İmamların birindən sünnə
haqqında soruşduqda o, belə demişdir: «Mənim sünnədən başqa heç bir adım
yoxdur»
1790
.
66. Muafa b. İmran
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «İnsanı öləndən sonra tərif et.
Çünki ölənə qədər onun sünnə və ya bidət üzərə öləcəyi bilinməz»
1791
.
67. Meymun b. Mihran
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «İslamdan başqa
adlandırılan hər bir addan çəkin»
1792
.
68. Əbu Bəkr əl-Əyyaş
–
rahmətullahi aleyhi
–
dən sünnə əhli kimdir? deyə
soruşduqda o, dedi: «Nəfsin müxtəlif istəklərindən bəhs ediləndə onların heç birinə
tərəfdər olmayandır»
1793
.
69. Əyyub əs-Səhtəyani
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Əhli Sünnənin ölümünü
istəyən adamlar əslində ağızları ilə Allahın nurunu söndürmək istəyənlərdir. Ancaq
kafirlər istəməsələr də Allah nurunu tamamlayacaqdır»
1794
.
70. Həssən b. Atiyyə
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Cəbrail Allah Elçisinə
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
ə Quranı gətirdiyi kimi sünnəni də gətirdi»
1795
.
71. Fudeyl b. İyad
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Gördüyüm bütün xeyirli
insanlar sünnəyə bağlı kimsələr idilər və bidət sahiblərindən uzaq qalmağı əmr
edərdilər»
1796
.
72. İmam Şafii
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Sünnətə müxalif olaraq haqqında
söz söylədiyim nə qədər məsələ varsa mən ondan həyatımda olsun, ölümümdən sonra
olsun vaz keçirəm»
1797
.
73. Həsənul Bəsri
–
rahmətullahi aleyhi
–
deyir ki: «Şübhəsiz ki, sünnə əhli olan
kimsələr insanlar arasında say etibarı ilə ən az olanlardır. Yerdə qalan insanlar arasında
1785
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» 1/206.
1786
Kadi İyad «əş-Şifa» 2/88.
1787
Beyhəqi «Sünənul Kubra».
1788
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» səh 133, «əl-İbanə» 1/205.
1789
Darimi 1/59.
1790
«Mədaricus Salihin» 3/174.
1791
Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
1792
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» səh 137.
1793
Laləkai 1/60,65.
1794
Laləkai 1/61.
1795
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» səh 128, İbn Teymiyyə «Məcmuə əl-Fətava» 3/366.
1796
İbn Batta «Şərhu əl-İbanə» səh 153.
1797
Xatib «əl-Fakibu vəl Mutefakkib».