2 m ü n d ə r I c a t gəNCƏ DÖVLƏt universiteti 70
SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80
Yüklə 3,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hərdən şeir də yazırsınız...
- Sədnik Paşa Pirsultanlı üçün paytaxtdan uzaqda, əyalətdə elmlə məşğul olmaq çətin deyilki Ümumiyyətlə əyalətdə alim olmaq, elmlə məşğul olmaq
- Ustad, bir az da öz soykökünüz barədə, nəsil-nəcabətiniz barədə oxuculara məlumat verərdiniz.
- Ömrü n 80-ci baharındasınız, özünüzü bu yaşda necə hiss edirsiniz Yeni kitablarınızın çapı, yeni tədqiqatlarınız bu yaşda da davam edirmi
- Yubiley ərəfəsində hansı qurumlardan bəkləntiləriniz var Yubiley tədbirləri gözlənilirmi
- Sədnik Paşa Pirsultanlı bir folklorşünas kimi geriyə boylananda hansı yarımçıq qalmış işlərə təəssüflənir
- Müsahibə verdiyiniz üçün təşəkür edirik. Söhbətləşdi: Cəlil Cavanşir Müsahibə may ayında Sədnik Paşa Pirsultanlının yubileyi
- Sədnik Paşa Pirsultanlı (Paşayev Sədnik Xəlil oğlu) 1.
58 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR olmaq millətə qarşı sevgi tələb edir. Millətimə və onun soykökünə olan sevgim mənim daimi yardımçım olub. Mən millətimi və onun folklorunu sevə-sevə ucalmışam. Millətin soykökünə, böyüklüyünə inanmadan alim kimi uğur qazanmaq mümkünsüzdür.
Mən demək olar ki, şeirlərimlə bərabər doğulmuşam. Bu mənim qanımdan, soyumdan gəlir. Nəslimizin şair oğlu Abdulkərim 1931-ci ildə sovet dövründə güllələnib. Doğmalarımdan eşitdiyim bu qəmli hadisə ürəyimdə indi də qövr eləyir. İtirilən yurd yerlərimiz, o cümlədən də son dövrlərin itkisi olan Qarabağ, Şuşa, Laçın, Kəlbəcər, Göyçənin əldən getməsi acılı-ağrılı şeirlərimin mövzusuna çevrilib. Yaradıcılığımı şeirsiz təsəvvür etmirəm.
Qətiyyən yorulmuram. Paytaxtda elm adamı olmaq, elmlə məşğul olmaq mənim üçün çətin olardı. Bu daha çox riyaziyyatçılara, kimyaçılara, fiziklərə lazımdır. Mənim sahəm isə paytaxtda o qədər də nəticə verməz. Qoy folklorla məşğul olan, ancaq Bakıda yaşayan həmkarlarım inciməsin. Onların işi toplananları tədqiq edib kitabdan kitaba köçürməkdir. Mən isə özüm toplayıb özüm də tədqiq etmişəm. Buna daha çox Gəncədə yaşadığım üçün nail ola bilmişəm. Bakıda yaşayan tədqiqatçı-folklorşünaslarla müqayisədə özümün daha çox üstünlüyümü hiss edirəm. İnsanlar da, elm adamları da əyalətdə daha millidirlər. Mən Gəncədən bir gün də ayrı qala bilmərəm. Ancaq bir alim kimi tez-tez Bakıda televiziyalardan, ali məktəblərdən dəvət alıram və öz vəzifəmi Bakıda da yerinə yetirirəm. 14 namizədlik, 6 doktorluq işinin apponenti olmuşam. Gəncədə yaşasam da dünya ilə əlaqələrim çox genişdir. Türkiyədə, Almaniyada, Avstriyada əsərlərim, tədqiqatlarım tədris olunur. Harada yaşamasından asılı olmayaraq alimin bir vəzifəsi var- millətinə və elmə xidmət etmək! Çox xoşbəxtəm ki, elm sahəsindəki fəaliyyətim həm xalq tərəfindən, həm elm adamları tərəfindən, həm də dövlətimiz tərəfindən qiymətləndirilir. Gəncədə yaşamağım, Ulu Nizami torpağıyla, onun Gəncəni dolaşan ruhuyla olan irtibatım mənim hər zaman mənəvi stimulum olub.
Babam Pirsultan Abdalı Sultan Səlimin göstərişi ilə Xızır Paşa Şah İsmayılı müdafiə etdiyi üçün Sivasda 1515-ci ildə asdırıb. Babam öz dövrünün tanınmış şairi olub. Türkiyədə "Pirsultan Abdal" imzası məşhurdur. Toylarda, mağarlarda 59 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR babamın şeirlərini oxuyurlar. Hazırda Türkiyədə "Pirsultanlı" soyundan olan xeyli adam yaşayır. Pirsultan babamız asılandan sonra nəslin bir qolu indiki İrana gəlib, Təbrizin 78 kilometrliyində Pirsultan kəndi salıb. Neçə illərdən sonra həmin nəslin bir qolu da Gəncəyə gəlib, indiki Pirsultan dağının ətəyində bizim tayfa Pirsultan kəndi salıb. 30-cu illərdə ruslar həmin kəndi yerlə yeksan ediblər, kişilərini də güllələyiblər. Salamat qalanlar Qazağın Kosalar kəndinə, Şəmkirin İrmaşlı kəndinə dağılışıblar. Amma bütün əzab-əziyyətə baxmayaraq nəslimiz biri-birindən xəbər tutub, itib-batmayıb. Sovet hökuməti süqut edəndə mən "Pirsultanlı" soyadını götürdüm, artıq təhlükə sovuşmuşdu. İndi “Pirsultanlı” soyundan olmaq cinayət sayılmır. Nəvələrimin hamısı soyadlarının Pirsultanlı olduğunu bilməsi üçün təxəllüsümü soyumun adına uyğun olaraq “Pirsultanlı” götürdüm. Hər halda soyu yaşatmaq, nəcabəti ilə fəxr eləmək gözəl əlamətdir. Tarix boyunca millətimizi məhv etmək üçün onun ilk növbədə adını, soyadını özgələşdiriblər. Mən özümüzə qayıdışın qürurunu, gözəl tərəflərini saysam qurtarmaz. Ç ox-çox sevilən bir nəsil olduğumuz üçün nəslimizin bizlərə qoyub getdiyi qüruru, onuru bu gün mən yaşadıram. Bizim “Pirsultanlı” soyunun bir şüarı var: “Əlini, dilini, belini halal saxla, o zaman sənə ölüm yoxdur. Əks təqdirdə soyu yaşatmaq çətindir”. Ömrü n 80-ci baharındasınız, özünüzü bu yaşda necə hiss edirsiniz? Yeni kitablarınızın çapı, yeni tədqiqatlarınız bu yaşda da davam edirmi? Təbii ki, 80 yaşın müdrikliyi ilə bərabər kədəri də var. Bizim nəslimiz uzunömürlü və zəhmətkeş nəsildir. Hər şeyə rəğmən elmi araşdırmalarım, tədqiqatlarım, elmi işlərim davam edir. 80 il yaşamaq və 54 il elmlə məşğul olmaq hər insana nəsib olan xoşbəxtlik deyil. Bu xoşbəxtliyi mənə yaşadan, məni bu yaşda da gümrah saxlayan Allahıma çox minnətdaram. Nə arzu etmişəmsə, Allahdan nə istəmişəmsə mənə verib. Mərhum ömür-gün yoldaşım Səfurə xanım mənim uğurlarımda, yüksəlişimdə əsil çiyindaşım olub. Əksər əsərlərimi makinada yazan, korrektə və redaktə edən o olub. O həm də gözəl ədəbiyyat adamı idi. Hisslərə, şeirə qiymət verə bilirdi. Məni anlaması, başa düşməsi, mənə qol-qanad olması, uğurlarıma sevinməsi elm adamı kimi mənə böyük stimul olub. Bəlkə də 80 il yaşamağıma səbəb gözəl ailəmin olmasıdır. Övladlarım da, nəvələrim də, nəticəm də mənim qol-qanadım, yaşamağa sevgimdir. Bir gündə olsun elmdən ayrı qalmıram. Demək olar ki, hər gün elmlə məşğulam. Bu yaxınlarda “Aşıq Şəmşirin poetik aləminə səyahət”, “Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi” adlı kitablarım çap olunub. “Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi” adlı əsərim Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin dəstəyi
60 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR ilə Anadolu türkcəsinə uyğulanıb və nəşr olunub. Ümumiyyətlə 54 ildə bir alimi xoşbəxt edə biləcək 50 kitabım, o cümlədən 20 monoqrafiyam çap olunub.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyin, GDU- nun diqqətini gözləyirəm. Tanıyanlar bilir ki, mən yubiley həvəskarı deyiləm. Bir dəstə gül, bir təbrik məktubu mənə yetərlidir. Sədnik Paşa Pirsultanlı bir folklorşünas kimi geriyə boylananda hansı yarımçıq qalmış işlərə təəssüflənir? 1961-ci ildə Aşıq Bəstinin şeirlərini toplamaq üçün at belində Kəlbəcəri kənd-kənd gəzirdim. Nadirxanlı kəndində Aşıq Hüseyn Qılınclının qonağıydım. Aşıq mənə dedi ki, əzbərimdə “Vaqif” adlı dastan var. Gəl danışım yaz maqintafon lentinə. Əsil sərvət budur. Sən tez kitab çıxarıb məhşurlaşmaq istəyirsən ancaq belə gözəl bir dastan itib gedə bilər. Aşığın sözünə qulaq asmayıb Aşıq Bəstinin şeirlərini toplamağa davam elədim. Bir il sonra Nadirxanlıya qayıdanda Aşıq Hüseyn tanrı rəhmətinə qovuşmuşdu. Təəssüf ki, belə gözəl bir inci yazıya alınmadı. Bir də Göyçənin Qoşabulaq kəndində, Daşkəndli şair Məmmədhüseynin nəvəsi Mirvari Əsəd qızının çox gözəl şeirləri vardı. Təəssüf ki, işimin çoxluğundan yalnız onun üç şeirini yazıya ala bildim. Ü mumilikdə isə bir vətəndaş kimi itirilən yurd yerlərimiz məni daha çox təəssüfləndirdi. Dərbənd, Təbriz, Göyçə, Qarabağ kimi gözəl yerlərin itirilməsi məni çox təəssüfləndirir.
61 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR Sədnik Paşa Pirsultanlı (Paşayev Sədnik Xəlil oğlu) 1. Paşayev Sədnik Xəlil oğlu 2. Pirsultanlı 3. Şair 4. Filologiya elmlər doktoru, professor 5. 1988-ci ilin dekabr ayının 30-da “Əmək veteranı”, 1992-ci ilin may ayının 4-də Əməkdar Mədəniyyət işçisi, 2007-ci ilin yanvar ayında Qabaqcıl Təhsil işçisi, Türkiyə Cumhuriyyəti Kültür Bakanlığının “Teşekkür belgesi”-ni almışdır. 6. 20 may 1929-cu il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Daşkəsən rayonunun Qazaxyolçular kəndində anadan olub. 7. 1946-cı ildə “Daşkəsən” qəzetində “Zəfər bayramı” adlı ilk şeiri çap olunub. 8. Natamam orta təhsilini Qazaxyolçular kəndində, orta təhsilini Dəstəfur internat məktəbində alıb. 1950-ci ildə H.B.Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki Gəncə Dövlət Universitetinin) birinci kursuna qəbul olunub, 1954-cü ildə Azərbaycan dili və ədəbiyyat fakültəsini bitirib.
(Goranboy) və “Yenilik” (Kəlbəcər) rayon qəzetlərində redaktor, “Kirovabad kommunisti” qəzetinin məsul katibi işləyib. 1970-ci ilin oktyabr ayında H.B.Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutuna müsabiqə yolu ilə müəllim qəbul olunub, baş müəllim, dosent vəzifələrində işləyib. Hal-hazırda Gəncə Dövlət Universitetinin professorudur.
simpoziumu”nda və Nev şəhərində keçirilən “Hacı Veli Bektaşi” törənində məruzəçi kimi çıxış edib.
Jurnalistlər Birliyinin, 1989-cu ilin aprel ayından Aşıqlar Birliyinin, 1998-ci ilin oktyabr ayından Azərbaycan Vətən Müharibəsi Veteranlar
62 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR Birliyinin (fəxri), 2003-cü ilin iyun ayından Yeni Azərbaycan Partiyasının, 2004-cü ilin aprel ayından Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
ili” kutlamalarında məruzəçi kimi çıxış edib, Türkiyədə, elmi konfraslarda və simpoziumlarda iştirak edib, ali məktəblərdə dərs deyib, İranda yaradıcılıq səfərində olub. 14. 2007-ci ildə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi”, 2009-cu ildə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunub 15. Kitablarının siyahisi 1. Лалə, Ашыг Бəсти. Эəнълик, Бакı, 1969, 55 səh, 10.000 nüsxə 2. Йашайан əфсанəлəр, Эəнълик, Bakı, 1973, 78 səh, 4.000 nüsxə 3. Xəstə Гасым, Эəнълик, Bakı, 1975, 64 səh, 2.200 nüsxə 4. Йурdумузун əфсанəлəри, Бакı, 1976, 45 səh, 30.000 nüsxə 5. Низами вə фолклор, Билик, Бакı, 1976, 65 səh, 2.500 nüsxə 6. Йанардаь əфсанəлəри, Эəнълик, Бакı, 1978, 160 səh, 20.000 nüsxə 7. Азəрбайъан xалq йараdыъылыьынын inkişafı, Билик, Бакı, 1981, 40 səh, 1000 nüsxə 8. Низами və xalq əfsanələri, Эəнълик, Бакı, 1983, 128 səh, 4.000 nüsxə 9. Байатылар (топлайанлар: В. Вəлийев, С. Пашайев), Йазыçы, Бакı, 1985, 200 səh, 40.000 nüsxə 10. Azərbaycan əfsanələrinin öyrənilməsi, Билик, Бакı, 1985, 70 səh, 500 nüsxə 11. Азəрбайъан xalq əфсанəлəри, Йазычы, Бакı, 1985, 285 səh, 50.000 nüsxə
12. Азəрбайъан mifoloji мəтнлəри, Елм, Бакı, 1988, (топлайанлар Сəдник Пашайев, Маqбет Əщмəдов, Ариф Ращимов, Ариф Аъаlov), 180 səh, 25.000 nüsxə 13. Азəрбайъан Фолклору вə ашыq йарадыъылыьы (дəрс китабы), Азəрбайъан Дöвлəт Университеtи Нəшрийyаты, Бакı, 1989, 88 səh, 500 nüsxə 14. Azərbaycan xalq dastanlarının tədrisinə dair (metodik göstəriş), Bakı, 1989, səh 48, nüsxə 500 15. ХЫХ əsr Азəрбайъан ашыq йараdыъылыьы (дəрс vəsaiti), Азəрбайъан ДПИ- нин нəшрийyаты, Бакı, 1990, 98 səh, 500 nüsxə 16. Öz səsim (şeirlər), İdeya nəşriyyatı, Gəncə, 1990, 72 səh, 500 nüsxə
63 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR 17. Азəрбайъан xalq сюйлəмəлəри, Йазыçы, Бакı, 1992, 211 səh, 10.000 nüsxə 18. Пирсултан булаьы (шeирлəр), Елм, Бакı, 1994, 110 səh, 1000 nüsxə 19. Инъичичəyим (шeирлəр), Эəнъə, 1996, 100 səh, 500 nüsxə 20. Караьан Усубун lətifələri, Gəncə, 1997, тəкрар 2000, 2001, 37 səh, 1000 nüsxə 21. Xalqın söz mirvariləri, Азəрнəшр, 1999, 110 səh, 500 nüsxə 22. Илащи бир сəс (шeирлəр), Эəнъə, 1999, 110 səh, 500 nüsxə 23. Унну Аьъанын lətifələri, Еколоgiya nəşriyyatı, Эəнъə, 1999, 60 səh, 500 nüsxə 24. Ağdabanlı şair Qurban, Эəнълик, Бакı, 2000, 177 səh, 500 nüsxə 25. Дабровол Qасымын lətifələri, «Əsgəroğlu»,Gəncə, 2001, 62 səh, 200 nüsxə
26. Йəщйа бəй Дилгəмə el-oba məhəbbəti, Бакı, Аэащ 2001, 105 səh, 600 nüsxə 27. Ашыq Бəсти “Bənövşələr” “Əсэəроьлу”, Gəncə, 2001, 80 səh, 300 nüsxə
28.Heca vəznli şeir və mənzum atalar sözləri, Эəнъə, Аэащ, 2001, 110 səh, 200 nüsxə 29. Heca vəznli tapmacaların inkişafı, AGAH nəşriyyatı, Gəncə, 2001, 110 səh, 300 nüsxə 30. Азəрбайъан епосунуn əфсанə qaynaqları, Азəрнəшр, Бакı, 2002, 102 səh, 500 nüsxə 31. Qaraxanlı Künə Dəmirin lətifələri, Эəнъə, «Pirsultan», 2002, 51 səh, 200 nüsxə 32. Qамышлы шаир Рцстəм, «Laçın qaya, çal yadıma düşəndə», Gəncə, «Pirsultan», 2002, 80 səh, 300 nüsxə 33. Yuxular олмасайды, «Pirsultan», 2002, 60 səh, 150 nüsxə 34. Озан-Ашыq сəнəтинин nəzəri мəсəлəлəри, Бакı, Озан, 2002, 208 səh, 250 nüsxə 35. Озан-Ашыq йарадыъылыьынa dair арашdıрмалар, Ы ъилd, Эəнъə, «Pirsultan», 2002, 203 səh, 150 nüsxə 36. Озан-Ашыq йарадыъылыьынa dair арашdырмалар, ЫЫ ъилd, Эəнъə, «Pirsultan», 2002, 230 səh, 100 nüsxə 37.Бир ичим нəьмə (шeирлəр), Эəнъə, «Pirsultan», 2003, 70 səh, 100 nüsxə 38. Щeъа вəзнли байаты ве qошма мöъüзəлərи, Эəncə, «Pirsultan», 2003, 80 səh, 100 nüsxə 39. Эəнъəбасар lətifələri, Эəнъə, «Аgah», 2005, 201 səh, 300 nüsxə 40. Бир чичəк дə Вəтəндi, Эəнъə, 2005, 127 səh, 200 nüsxə
64 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR 41.Əsatirlər, əfsanələr, rəvayətlər( S.P.Pirsultanlı və digər müəlliflər), “Şərq-Qərb”, 2005, 304 səh, 2500 nüsxə 42. Мир Ъəфəр Баьыров йаddашларда, «Pirsultan», Gəncə, 2005, 80 səh, 100 nüsxə 43. Елдəн-обадан eşitdiklərim, Эəнъə, «Аgah», 2005, 170 səh, 200 nüsxə 44. Yıldızdağdan əsən külək, Gəncə, 2006, 100 səh, 200 nüsxə 45. Azərbaycan Folkloruna dair tədqiqlər, Gəncə, 2006, 402 səh, 200 nüsxə 46. Publisistika və folklor, Gəncə, 330 səh, 200 nüsxə. 47.Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi, Elm, 2007, 310 səh, 500 nüsxə 48.Pirsultan Pinarı, ( Şeirlər), «Pirsultan», Gəncə, 2007, 666 səh, 100 nüsxə 49. Saz nəfəsli şeirlərim, «Pirsultan», Gəncə, 2008, 121 səh, 200 nüsxə 50.Aşıq Şəmşirin poetik aləminə səyahət, “Təknur”, Bakı, 2008, 295 səh, 500 nüsxə 51. Azərbaycan türklərinin xalq əfsanələri, Azərnəşr 2009, 427 səh, 200 nüsxə Yüklə 3,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|