2-mavzu: Menejment nazariyasining shakllanishi va rivojlanishi Reja: Menejment haqida umumiy tushuncha

3.Menejmentning zamonaviy tendentsiyalari. Zamonaviy tendensiyalar Menejment tabiatdan murakkab va dinamik jarayondir. Ba’zi bir biz ko‘rib chiqqan turli yo‘nalishlar, konsepsiyalar, yondashuvlarning elementlari xozirgi kunda ham keng qo‘llanilmoqda. Ustunlikni gumanistik menejmentning prinsiplari saqlab turmoqda, ammo ular oxirgi paytlarda katta o‘zgarishlarni o‘tkazishmoqda. Ushbu prinsiplarga uchta asosiy qo‘shimchalar tizimlar nazariyasi, bog‘langan xolatlar konsepsiyasi va umumiy sifatni boshqarish.

• 3.Menejmentning zamonaviy tendentsiyalari. Zamonaviy tendensiyalar Menejment tabiatdan murakkab va dinamik jarayondir. Ba’zi bir biz ko‘rib chiqqan turli yo‘nalishlar, konsepsiyalar, yondashuvlarning elementlari xozirgi kunda ham keng qo‘llanilmoqda. Ustunlikni gumanistik menejmentning prinsiplari saqlab turmoqda, ammo ular oxirgi paytlarda katta o‘zgarishlarni o‘tkazishmoqda. Ushbu prinsiplarga uchta asosiy qo‘shimchalar tizimlar nazariyasi, bog‘langan xolatlar konsepsiyasi va umumiy sifatni boshqarish.
• Tizimlar nazariyasi Tizim – umumiy maqsadga erishishga yo‘naltirilgan va bir butundek ishlaydigan element yoki qismlarning yig‘indisidir. Tizim qandaydir resurslarni tashqi muhitdan oladi, ularni tranformatsiyaqiladi (o‘zgartiradi) va tashqi dunyoga yangi resurslarni qaytaradi. Tizimlar nazariyasiga ko‘ra tashkilotlar faoliyati kirayotgan resurslar, transformatsiya jarayoni, chiqayotgan resurslar, qayta aloqa va tashqi muhit terminlarida ta’riflanadi. Kiruvchi resurslar – bu materiallar, mablag‘lar, odamlar, ma’lumot va mollarni ishlab chiqarishda va hizmat ko‘rsatishda ishlatiladigan boshqa resurslardir. 

Entropiya –asta sekin “zo‘riqishga” va o‘limga bo‘lgan tendensiyasini aks ettiruvchi barcha tizimlarning universal xususiyati. Tashqi muhitdan kiruvchi resurslar va energiyani yo‘qligi ertami kechmi tizimni “o‘ltiradi”.Tashkilotlar doimo tashqi muhitdagi o‘zgarishlarini monitoring qilishi, unga moslashishi va yangi resurslar topishi kerak. Menejmentning vazifasi entropiyani kamaytirishga imkon beruvchi kompaniya va muhit o‘rtasida shunday aloqani o‘rnatishdir. Sinergiya – degani, tizim uning har bir elementi alohida bergandan ko‘ra bir butun sifatida ko‘proq chiqish berishi. Tashkilotning kichik bo‘limlari birga ishlab ko‘proqqa erishishi mumkin, faoliyatini alohida olib borganidan ko‘ra. Kichik tizim tushinchasi yagona tizimning qismlariga nisbatan ishlatiladi, ularni ishlashi bir biriga bog‘liq, tashkilotning bironta elementining o‘zgarishi boshqalarga ham ta’sir qilganda. Tashkilotni boshqarish butun bir birlikka ta’sir ko‘rsatishdek amalga oshiriladi. Menejerlar o‘z kompaniyasining barcha tizimlari o‘zaro bog‘liqligini aniq tushinishi kerak. Kichik sistemalardi inobatga olmaydigan qarorlar eng ilojsiz holatlarda qabul qilinishi kerak.

• Entropiya –asta sekin “zo‘riqishga” va o‘limga bo‘lgan tendensiyasini aks ettiruvchi barcha tizimlarning universal xususiyati. Tashqi muhitdan kiruvchi resurslar va energiyani yo‘qligi ertami kechmi tizimni “o‘ltiradi”.Tashkilotlar doimo tashqi muhitdagi o‘zgarishlarini monitoring qilishi, unga moslashishi va yangi resurslar topishi kerak. Menejmentning vazifasi entropiyani kamaytirishga imkon beruvchi kompaniya va muhit o‘rtasida shunday aloqani o‘rnatishdir. Sinergiya – degani, tizim uning har bir elementi alohida bergandan ko‘ra bir butun sifatida ko‘proq chiqish berishi. Tashkilotning kichik bo‘limlari birga ishlab ko‘proqqa erishishi mumkin, faoliyatini alohida olib borganidan ko‘ra. Kichik tizim tushinchasi yagona tizimning qismlariga nisbatan ishlatiladi, ularni ishlashi bir biriga bog‘liq, tashkilotning bironta elementining o‘zgarishi boshqalarga ham ta’sir qilganda. Tashkilotni boshqarish butun bir birlikka ta’sir ko‘rsatishdek amalga oshiriladi. Menejerlar o‘z kompaniyasining barcha tizimlari o‘zaro bog‘liqligini aniq tushinishi kerak. Kichik sistemalardi inobatga olmaydigan qarorlar eng ilojsiz holatlarda qabul qilinishi kerak.