2 Menejer va yetakchi Menejerning uslubi va imidji

Atributli (belgili) yetakchilik konsepsiyasi (sabab-natijaviy yondoshuv). U nima sodir bo'lgan va odamlar nimani sodir bo'lganning sababi deb hisoblashlari o'rtasidagi sabab-natijaviy aloqani izohlab beruvchi atributli nazariyaga suyanadi. Bu yondoshuv shundan kelib chiqadiki, yetakchining xulosalari ergashuvchilarning hulqlari bilan teng darajada yetakchining keyingilar hulqiga javob qaytarish bilan asoslanadi. Qo'l ostidagilarning ishini ko'zata turib, yetakchi u qanday bajarilayot ganligi haqida axborot oladi. Bunga ko'ra u odamlarning hulqi haqida xulosa chiqaradi va qo'l ostidagilarning hulqiga adekvat ravishda javob qaytarish uchun o'z hulqining shunday uslubini tanlaydi.
Xarizmatik yetakchilik konsepsiyasi. Xarizma - bu boshqalarga yetakchi likni qo'llab quvvatlanishi va tan olinishi keltirib chiqaruvchi shaxsiy jozibadorligi vositasida ta'sir qilish shaklidir, bu xarizmaning egasiga ergashuvchilar ustidan hukmronlikni ta'minlaydi. O'zining shaxsiy sifatlariga ko'ra ergashuvchilarga g'oyatda kuchli ta'sir ko'rsatishga qodir yetakchi xarizmaatik deb hisoblanadi. Bunda yetakchilar hukmronlik, faoliyatga katta ehtiyojni boshdan kechiradilar va o'zlarining to'g'riliklariga ishonadilar.
Tadqiqot shuni ko'rsatadiki, oddiy vaziyatlarda xarizmatik yetakchilik hamma vaqt talab qilinmaydi. Ko'pincha u ergashuvchilar o'z istaklari va ularni bajarish yo'llarini kuchli ravishda bo'rtirib yuborgan hollarida to'g'ri keladi. Bu siyosat, din, harbiy harakatlarda yetakchilarda xarizmani tez tez paydo bo'lishini izohlab beradi.
Tubdan o'zgartiruvchi yetakchi konsepsiyasi. Islohatchi yetakchi odamlarni ularning qo'yilgan maqsadlarni idrok etishdagi ongliligini oshirish, ularga shaxsiy mafaatlarni umumiy maqsad bilan birlashtirish imkoniyatini berish, ishonchlilik muhitini his qildirish yo'li bilan undaydi. Bunday yetakchi ijodiyotini nomoyon qiladi, uni orqasida voqealik turadi, u ergashuvchilarni natijadan natijaga olib boradi, odamlarni mehnat qilishga qaratadi. Bu narsa yetakchi va ergashuvchilarda inqirozli vaziyatda muammoni ijodiy hal qilishga yaroqli ma'lum hulqini mavjudligini ko'zda tutadi. Model yetakchi ergashuvchilarga ularni boshqaruvda ishtirok etishga jalb qilish orqali ta'sir qilishi, o'zini guruhning bir qismi bo'lishi, birgalikdagi harakatlarni qo'llab quvvatlashi zarurligini tan oladi. Ergashuvchilardan yetakchining orqasidan ko'r-ko'rona borish emas, balki berilayotgan imkoniyatlarini tanqidiy baholash va harakatlarga ongli ravishda yondashuv talab qilinadi.
Shunday qilib, yetakchilikning an'anaviy tendensiyalari yetakchi va uning hulqining sifatlari asosida samarali yetakchilikni taklif qiladilar. Bu konsepsiyalar pirovorida yakunlangan nazariyani yarata olmay, hulqining aniqlangan sifatlari va namunalarining ko'pligida cho'kib ketganlar. Vaziyatli yetakchilikka asoslangan yondoshuvlar yetakchi-likning samaradorligini yetakchini shaxs sifatida e'tiborga olmay, tashqi muhitlarni ta'siri orqali izohlashni taklif qilganlar. Yangi konsepsiyalar vaziyatli va an'anaviy yondoshuvlarning afzalliklarini birlashtirishga harakat qiladilar. Ular yetakchining muammoni hal qilishning yangi ko'rinishini yaratish, o'zining xarizmadan foydalanib, ergashuvchilarni ilhomlantirish, ulardagi maqsadga erishish bo'yicha harakatni amalga oshirishga ishtiyoqini keltirib chiqarish qobiliyatiga e'tiborni qaratadilar.