2-topshiriq psixika va ongning rivojlanishini tahlil qilish (venn diagrammasi, bumerang usullari asosida) 1-vazifa

2-TOPSHIRIQ
PSIXIKA VA ONGNING RIVOJLANISHINI TAHLIL QILISH (VENN DIAGRAMMASI, BUMERANG USULLARI ASOSIDA)
1-vazifa.
Psixika va ongning rivojlanishini tahlil qilish bo'yicha praktik misol:
Misol: Stresning va salomatlikning o'zaro bog'liqligi
Maqsad: Talabalarga stresning o'ziga xos xususiyatlari va salomatlik holati orasidagi o'zaro bog'liqlikni tahlil qilish uchun amaliy vazifani bajarish.
Vazifalar:
1.Stress saviyasini baholash: Talabalar tomonidan, 1-10 guruhlarini oching va ularning stress darajalarini 10-ballik bir shkalada belgilang. 10 bal - juda yuqori stres, 1 bal - hech qanday stres yo'q.
2.Salomatlik holatini baholash: Ular o'z salomatlik holatlarini ham shuningdek 10-ballik shkalada baholang. 10 bal - juda yaxshi salomatlik, 1 bal - juda yomon salomatlik.

N0	Familya ism	Stress ball	Salomatlik holati
1	Abdusalimov Ismoil	9	3
2	Farmonov Nig’matilla	5	7
3	Ilhomov Asilbek	3	8
4	Choryorqulov Abdulaziz	8	5
5	Samayev Botirjon	6	7
6	Abdurasulova Shahnoza	10	2
7	Bo’stonqulov Abdurahim	7	5
8	Hafizov Shukrullo	3	9
9	Saboyev Sanjar	6	6
10	Abdukarimov Asadbek	8	4

3.Stress va salomatlik o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni tahlil qilish: Baholangan ma'lumotlarni o'zlashtiring va Venn diagrammasi yordamida stres va salomatlik o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni ko'rsatuvchi diagramma tuzing. Diagramma o'qishga qiziqish va salomatlik holati boyicha talabalar orasidagi o'zaro munosabatlarni ko'rsatishi kerak.



Stress, insonning boshqa insonlar, hodisalar yoki o'z xayotidagi qiyinchiliklarga qarshi javob sifatida yuzaga keladigan bir holatdir. Bu, har birimizning hayotida odatiy ravishda uchrashgan bir holatdir. Stressning uzluksiz davomiyligi yoki kuchayishi esa sog'liqni ta'sir qilishi mumkin. U uzun muddat davom etganda, insonning imuniteti kamayishi, yorug'lik va o'z xayotida baxtsizlik hissi paydo bo'ladi.

Salomatlik baxt omillaridan biri hisoblanadi. Salomatlik inson va jamiyat uchun eng muhim ijtimoiy va iqtisodiy omil, uning holati atrof-muhit bilan bog‘liq ravishda o‘zgaradi. Sog‘lom odam tashqi muhitning uchta – ijtimoiy, ruhiy va tabiiy omillariga to‘la moslasha oladi. Sog‘lom odam har qanday sharoitda qobiliyatini yuqori darajada saqlay oladi .

Stress va Salomatlik inson kayfiyatiga, o’zgalar bilan muloqotiga, hayotga bo’lgan qizishiga va o’qish va dars tayyorlash potensialiga ta’sir qila olish kuchiga ega

4.Qanday qilib stresni kamaytirish mumkin: Stressni kamaytirish uchun bir nechta usullar mavjuddir. Bu usullardan ba'zilari quyidagilardir:

1. Vaqt ajratish: Hayotimizdagi vazifalarni vaqtga ko'ra belgilash, qo'rqmaslik va stressni kamaytirishda juda muhimdir. Vaqt ajratish, vazifalarni to'g'ri tartibda bajarishga yordam beradi va stressni kamaytirishga imkon beradi.
2. Sport bilan shug'ullanish: Regulyar fizik mashg'ulotlar stressni kamaytirish uchun samarali usul hisoblanadi. Spor qilish, endorfin hormonlarini oshiradi va o'zimizni yaxshi his qilishga yordam beradi.
3. Yogaga tushish: Yogada amalga oshiriladigan asanalar va nafas o'lchash tekniqalari stressni kamaytirish uchun foydali bo'ladi. Yogada tushgan paytimizda o'zimizni qayta tiklash, energiya darajamizni oshirish va fokuslanishni yo'qotish imkoniyatiga ega bo'lamiz.
4. Do'stlar bilan suhbatlashish: Do'stlar bilan suhbatlashish, muloqot qilish va o'zimizni boshqalar bilan ulashish stressni kamaytirishga yordam beradi. Do'stlarimiz bilan munosabatimiz, qiziqishlarimizni ulashish va qo'rqmaslik hissiyatini kamaytirishga imkon beradi.
5. Musiqa tinglash: Musiqa tinglash, stressni kamaytirishda samarali usul hisoblanadi. Musiqa endorfin hormonlarini oshiradi va o'zimizni rahat his qilishga yordam beradi.
6. Kitob o'qish: Kitob o'qish, stressni kamaytirish uchun foydali bo'lgan boshqa bir usuldur. Kitob o'qish orqali o'zimizni boshqarish, tushunish va qo'rqmaslik hissiyatini kamaytirish imkoniyatiga ega bo'lamiz.
Bu usullar stressni kamaytirishda yordam berishi mumkin, ammo har bir insonning stressni boshqarish usullari o'ziga xos bo'lishi mumkin. Biroq, stressni boshqarishda o'z-o'zingizga mos keladigan usullarni topish va ularni amalga oshirish juda muhimdir.
5.Stress va salomatlikning o'zaro munosabatlari va o'zgarishlari: Stress va salomatlikning o'zaro munosabatlari va o'zgarishlari katta ahamiyatga ega. Uzoq muddatli stress salomatlikni negativ ta'sir qilishi mumkin. Stress tizimi orqali vijdoniy qonunlar va chimchilishlar o'zgarishi yuz beradi, bu esa salomatlikni ta'sir qiladi. Stresning o'zaro munosabatlari va o'zgarishlari quyidagi ko'rinishda bo'lishi mumkin:

1. Fizikaviy salomatlik: Uzoq muddatli stress tufayli immun tizimni zarar berish, energiya darajasini pasaytirish, yonish qobiliyatini kamaytirish, yengillashtiruvchan foyizalarini kamaytirish kabi jismoniy o'zgarishlarga olib keladi. Bu esa kasalliklarga, takliflar va chidamli sodir bo'ladi.

2. Ruhiy salomatlik: Stress ruhiy holatni negativ ta'sir qiladi, shuninig uchun yonish darajasi, o'z o'zini sevgisi va tinchlik hissi kamayadi. Uzoq muddatli stress ruhiy kasalliklarni, masalan, chronic depression va axloqiy bosqichlarini olib kelishi mumkin.

3. Ovqatlanish o'zgarishlari: Stres o'zini ovqatlanish usullarini ta'sir qilishi mumkin. Ba'zilarida stres intensiv arzular o'zgartirishi va shon-shud dedaktsiyalardan foydalanshni oshirishi mumkin, bu esa o'zaro aloqalarni ta'sir qiladi va salomatlikni oladigan shaxslarda ortiq kilogramni olib keladi.

4. Kasalliklarga o'zgarishlar: Uzoq muddatli stress salomatlikning bir qismini tartibga soladi va avvaldan mavjud kasalliklarni ko'rsatishi mumkin. Stress o'zining biroq keshilotlarga mos ravishda davolanmay boshladi va mazkur kasalliklarni tezlashtirishi mumkin.

Salomatlikni saqlash va stressni bajarish yo'lida quyidagi tavsiyalarni amalga oshirish tavsiya etiladi:

- Stresni bajarish usullarini o'rganing, uchun qo'llanish usullarini o'rganing va amaliyot qiling.
- Taniqli kasalliklarni va nafas oluvchi atrofdagi faolliklarni tahlil qiling.
- Uyqu va tajribalar orqidagi kamroq tamoyillarini ta'lim qiling.
- Yaxshi ovqatlanish, suv ichish va sport bilan ta'minlang.
- Ko'proq dadlar bilan ta'minlang, masalan, odamning doimiy zararli moddalarga ta'siri yomon va korroziyalashtirishini kamaytirish mumkin.
- Stressga yod qolish va o'zini qondirish uchun mashq qiling, masalan, yogachilikni bajaring, mindfullikni mumkin.
- O'zgarishga qarab toliq va qondiriladi tavsiyalar va tahlillar qilish uchun tibbiy maslahatlar hamda psixolog kuzatishga qolinang. Xulosa va taqdim etish: Talabalardan tahlil natijalarini yig'ib chiqarib, stresni kamaytirish va salomatlikni oshirishning strategiyalarini taqdim eting. Shuningdek, stres va salomatlik o'zgarishlarini o'rgatadigan va o'zlashtiradigan amaliy maslahatlar bering.
Bu misol psixika va ongning rivojlanishini tahlil qilish uchun amaliy dastur sifatida yaxshi ishlaydi. Ular stres va salomatlik o'zaro bog'liq bo'lishi, shuningdek o'qish va o'qishga qiziqishni oshirish uchun qanday strategiyalarni ishlab chiqishlarini o'rgandingiz.