20-mavzu. Bankni raqamlashtirishda axborot tizimlari va texnologiyalari

Bank axboroti uch toifaga ajratiladi:

• 
  Hisob-kitoblarda ishtirok etuvchi ma’lumotlar (majburiy ravishda elektron ko’rinishda bo’lishi lozim);
  
• 
  Tez-tez foydalanuvchi va shaklga solinadigan qo’shimcha axborot (uni ham elektron ko’rinishda saqlagan ma’qul);
  
• 
  Batafsil va shaklga solish murakkab, xususan, matnli axborot (qog’oz tashuvchida saqlash, lekin elektron tarzda ro’yxatga olgan yaxshi).
  Kompyuter tizimi ichida axborot ma’lumotlar bazasi ko’rinishida saqlanadi. Bunda alohida ish joylarida bajarilgan hisob-kitoblar o’zaro axborot bog’lanishini taqozo etiladi.
  

Ma’lumotlar bazasi quyidagi xususiyatlarga ega:

• 
  Ma’lumotlar bazasida ko’plab ilovalarning axborotlari integratsiyalanadi va undan ko’p maqsadli birgalikda foydlanish ta’minlanadi;
  
• 
  Aniq amaliy dasturlarda mustaqil ravishda ma’lumotlar bazasi mavjud;
  
• 
  Ma’lumotlar bazasi ma’lumotlar ortiqchaligining minimal zaruriy darajasini o’rnatishga imkon beradi;
  
• 
  Malumotlar bazasida ma’lumot taqdim etishning standartlariga riyao etish ta’minlanadi.
  
• 
  Ma’lumotlar bazasida ma’lumotlarni, jumladan, so’rov yuborish tili va himoya vositalarini markazlashgan boshqaruvi ta’minlanadi.
  Ma’lumotlar bazasining sanab o’tilgan barcha xususiyatlarining amalga oshirilishini ta’minlaydigan dasturlar ya’ni ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimida amalga oshiriladi. (MBBT).
  

Keng tarqalgan MBBT tizimlardan quyidagi turli variant va versiyalarni tilga olish mumkin:

• 
  DBASE, Ashton-Tate Cotp. Firmasiga tegishli (PARADOX ishlab chiqaruvchi Borland firmasiga 1991 yilda qo’shilib ketgan);
  
• 
  R: BASE, Microrim Inc firmasiga tegishli;
  
• 
  PARADOX, Borland International firmasiga tegishli;
  
• 
  FoxBase va FoxPro, FoxSoftware Inc firmalariga tegishli;
  
• 
  Slipper, Nuntacket Corp. firmasiga tegishli;
  
• 
  Clarion, Clarion Software Corp. firmasiga tegishli;
  
• 
  Oracle, orakl firmasiga tegishli va b.