3. Hisob-kitob schyoti bo‘yicha muomalalar hisobi

9-Mavzu. TOVAR-MODDIY ZAXIRALAR HISOBI


Ma’ruzaning rejasi

1.Tovar-moddiy zaxiralarning mazmuni, tarkibi va baholanishi

2.Tovar-moddiy zaxiralarning saqlanish joylaridagi hisobi
3.Tovar-moddiy zaxiralarning sintetik hisobi


1.Tovar-moddiy zaxiralarning mazmuni, tarkibi va baholanishi

Xo’jalik yuritishning muhim omili bo’lib korxonaning ishlab materiallar, ya’ni chiqarish zahiralariga ega bo’lishligi hisoblanadi.

Materiallar - bu ishlab chiqarishning moddiy asosini tashkil etuvchi mehnat predmetlaridir. 4-son BHMS «Tovar-moddiy zahiralar» ga muvofiq, ishlab chiqarish zahiralariga quyidagi ko’rinishlarga ega bo’lgan aktivlar kiradi:

• 
  Xom- ashyo va materiallar – mahsulot (ish, xizmat) ni ishlab chiqarish (bajarish)da uning moddiy asosini tashkil qiluvchi mehnat predmetlari;
  
• 
  Yarim tayyor mahsulotlar (polufabrikatlar) – bu ishlovning ma’lum texnologik bosqichlaridan o’tgan, lekinda mustaqil tayyor material sifatida tan olinishi mumkin bo’lmagan, keyingi ishlavga muhtoj mehnat predmetlari;
  
• 
  Butlovchi qismlar – bu buyumni bir butun holatga keltirishda zarur bo’lgan qismlari.
  
• 
  Yoqilg’i – bu ishlab chiqarishda ishlatiladigan yoqilg’ilar (benzin, kerosin, salyarka, suyultirilgan gaz va boshqalar);
  
• 
  Moylash materiallari – bu texnik vositalarni ishlatishga ketadigan solidol, aftol va shu kabi moylar.
  
• 
  Ehtiyot qismlar – bu texnik vositalarning tarkibiy unsurlari ( porshen, gilza, ballon, kamera va boshqalar );
  
• 
  Qurilish materiallari – bu obyektlarni qurish, ta’mirlashda qullaniladigan materiallar (g’isht, taxta, sement va boshqalar);
  
• 
  Yem-xashaklar – bu korxonalarning balansida turgan hayvonlarni saqlash, o’stirish, boqish uchun yetishtirilgan, sotib olingan omuxtalar, ko’kat o’tlar, silos, yontoq, samon va shu kabi yem-xashaklar.
  
• 
  Tara – bu mahsulotlarni o’rashda, tashishda, saqlashda ishlatiladigan aktivlar ( butulka, bochka, yaщik , xalta va boshqalar );
  

Ishlab chiqarish zahiralariga yuqoridagilardan tashqari istesno tariqasida inventarlar va xo’jalik buyumlari, shuningdek o’stirishdagi va boquvdagi mollar ham kiradi.
Ishlab chiqarish zahiralari ishlab chiqarishdagi roliga ko’ra asosiy va yordamchi zaxiralarga bo’linadi.