3-sinf Tabiatshunoslik A. Bahromov,Sh. Sharipov,M. Nabiyev Ona tili va o`qish savodxonligi tuzuvchilari 1-2-sinf Iroda

Yerni o`rab turgan havo bizni meteorlardan himoya qiladi. 
Kosmonavtika (yunoncha)
 
–
Yer atmosferasidan tashqarida koinotni 
apparatlar yordamida tekshirish,20 asr boshlaridan rivojlangan,1957-yil 4-
oktabr kuni Yerning 1-sun`iy yo`ldoshi uchirilgan.1961-yil 12-aprelda 
Y.A.Gagarin Vostok kemasida Yer atrofini 108 minut aylanib uchgan.1969-
yil amerikalik N.Armstrong va Y.Oldrin “Apollo
-
11”kemasida Oyga qo`ngan.
 
Oy
 Yer atrofida doimiy ravishda aylanib yuradi,27 sutka 8 soatda 
aylanadi,Yerdan uzoqligi 384 400 km ga teng,Oy Quyoshga qaraganda 
bizga 390 marta yaqin.Oy ham shar shaklida,diametri 3500 km,Yernikidan 
4 marta kichik,massasi Yerdan 81 marta kam.Oy sirti Yernikiga 
o`xshamaydi,jonsiz tabiat hukm suradi,chunki suv va havo yo`q.Harorat 
kunduzi +120,kechasi -160,kunduzi 15 sutka,15 sutka qoron`g`u bo`ladi. 
Oyda havo yo`q,shuning uchun meteorlar tushib turadi,ular urilishidan 
ko`plab chuqurlar hosil bo`lgan.Oy o`zidan nur chiqarmaydi,u Quyosh 
nurlarini qaytaradi,Oyning Quyoshga qarab turgan yarmisi yorug`,orqasi 
esa qorong`u bo`ladi.Tunlari bizga faqat Quyosh yoritib turgan yorug` 
qismi ko`rinadi. 
 
Yer sharining diametri-12 800 km,Ekvator ya`ni Yer shari belbog`i 
uzunligi-40 000 km.Yer sharini 3-qismga ajratish mumkin 
1-qism 
–
Yer sharining yadrosi
,temir,nikel va boshqa moddalardan 
iborat,harorat +5000 C atrofida. 
2-qism-Yer shari mantiyasi
-mantiya ko`rpa degan ma`noni 
bildiradi,magniy,temir va bosh.moddalardan iborat,harorat +1000 C dan 
yuqori.

---