4-Amaliy mashg’ulot. Mavzu: Elektron pochtaga kiruvchi kutilmagan xatlardan himoya Ishdan maqsad

2. Dasturning qo'shimcha funksiyalarini o'rganish
The Bat! dasturi pochta serverlari bilan aloqa o'rnatish uchun autentifikatsiya qilishning turli xil xavfsiz aloqa usullari bilan IMAP4, POP3 va SMTP protokollaridan foydalanadi. Ilova turli xil versiyalardagi SSL va TLS kriptografik protokollarini qo'llab-quvvatlaydi, bu esa mijozga tarmoq trafigini shifrlashdan foydalanadigan barcha pochta xizmatlari bilan o'zaro aloqada bo'lish imkonini beradi. The Bat dasturida ishonchli himoya qilish uchun pochta mijozining Professional nashrida mavjud bo'lgan va ruxsatsiz foydalanuvchilarning pochta serveridagi foydalanuvchi qayd yozuviga kirishini istisno qiladigan USB token qurilmasi bilan CRAM-MD5 autentifikatsiyasini qo'llab-quvvatlashni amalga oshiradi (3.10.- rasm).

3.10.- rasm. Pochta serverlari bilan ishlashda autentifikatsiya va shifrlash protokollarini qo'llab-quvvatlash

Dastlabki holatda, elektron pochta xabarlarining maxfiyligi va pochta serverida xabarlarning xavfsiz saqlanishi (agar u buzib tashlansa yoki xabarlar ushlab qolinsa, tajovuzkorlar xabarlarni o'qiy olmaydilar), ikkinchisida esa jo'natuvchini identifikatsiyalashdan tashqari, qabul qiluvchining yo'lida xatni o'zgartirishga bo'lgan har qanday urinish osongina aniqlanishi mumkin. Tegishli elementlar to'plami «Криптография и безопасность» menyusidagi elektron pochtalarni tahrirlash oynasida joylashgan. U bilan foydalanuvchi yordamida va avtomatik ravishda ham ishlashni amalga oshirish mumkin. Ushbu masala bo'yicha qo'shimcha ma'lumotlar pochta mijoziga biriktirilgan hujjatlarda taqdim etiladi (3.11.- rasm).

3.11.- rasm. Pochta jo'natishda kriptografiyadan foydalanish.



3.12.- rasm. Pochta bazasi va manzillar kitoblari uchun shifrlashdan foydalanish.

Dasturning barcha sozlamalari va elektron pochta qutilari, manzillar kitoblari va pochta papkalari alohida faylda saqlanishi mumkin, so'ngra dastlabki ma'lumotlarning o'zgarishi yoki ma'lumotlar yo'qolganda zaxira nusxasidan tiklanishi mumkin. Arxiv sharh bilan ta'minlanishi va parol bilan himoyalangan bo'lishi mumkin (bu holda zaxira tarkibi shifrlangan bo'ladi). (3.13.- rasm).

3.13.- rasm. Zaxiralash va tiklash xizmati

Muhim xususiyati - The Bat! biriktirilgan fayllar turini yashirmaydi. Agar biriktirilgan faylda ikki tomonlama kengaytma bo'lsa, masalan, photo.jpg.exe, pochta mijozi bunga foydalanuvchining e'tiborini qaratadi va qo'shimcha ogohlantirishni ko'rsatadi. Rasmlarni yuklashni boshqarish vositasi foydalanuvchiga tanlab yuklash, bloklash va o'z qoidalarini yaratish imkoniyatini beradi (28-rasm).

3.14.- rasm. Yuklab olishni boshqarish vositasi.

Buzg’unchi va pochta orqali tarqatiladigan zararli dasturlardan tizimli va ishonchli mudofaa yaratish uchun, The Bat! ko'plab boshqa xavfsizlik yechimlarini taqdim etadi. Dastur Windows operatsion tizimidagi bo'shliqlardan foydalanishga qaratilgan viruslardan himoya qiluvchi o'zining HTML-ko'rish vositasi va o'zining rasm ko'rish vositasidan foydalanishni taklif qiladi (3.15.- rasm).


3.15.- rasm. HTML ko'rish modulini sozlash

The Bat! dasturining yana bir xavfsizlik tomoni - Microsoft Outlook, Outlook Express va boshqa pochta mijozlaridan mustaqil ravishda ishlaydigan oflayn manzillar kitobi (3.16.- rasm), ko'pincha aloqa ma'lumotlarini o'g'irlash uchun kiberjinoyatchilar tomonidan hujumga uchraydi.

3.16.- rasm. The Bat! manzillar kitobi

Oddiy va korporativ foydalanuvchilar orasida ham talab qilinishi mumkin bo'lgan "The Bat!" ning boshqa xususiyatlari qatorida yuqorida ko'rsatilgan xatlarni filtrlash va saralash vositalari ham mavjud. Ularning yordami bilan siz nafaqat tegishli papkalarga kiruvchi, chiquvchi, o'qilgan va qayta ishlangan xatlarni avtomatik ravishda tarqatibgina qolmay, balki qarindoshlar, do'stlar, tanishlar, biznes sheriklar va boshqa shaxslarning manzil kitobida mavjud bo'lgan elektron pochta xabarlarini ajratishni o'z ichiga olgan eng oddiy usul orqali spam bilan kurashishingiz mumkin. Elektron pochtani tartiblashtiruvchi xabarni avtomatlashtirishga va quyidagilarga imkon beradi: avtomatik javobni sozlash, tashqi ilovani ishga tushirish, manzil kitobiga manzillarni qo'shish, xabarlarni eksport qilish yoki arxivlash, biriktirilgan fayllarni chiqarish va boshqa narsalarni rejalashtiruvchi va chop etish uchun elektron pochta xabarlarini yuborish. The Bat! dasturida yozishmalarni avtomatik qayta ishlash uchun o'rnatilgan saralash vositasidan foydalaniladi (3.17.- rasm).
The Bat! Dasturini kuchli tomoni - xabarni o'chirishga yoki yuklab olishni kutmasdan pochta serverida qoldirishga imkon beruvchi «Выборочное скачивание» qoidalari to'plamining mavjudligi hisoblanadi.

3.17.- rasm. Xatlarni saralash.
Kalit so'zlar, signal satrlari va filtrlash tizimining boshqa sozlamalari yordamida siz xatlarni (qoida mezonlariga javob beradigan) to'g'ridan-to'g'ri serverda boshqarishingiz mumkin. Bu trafikni tejash uchun yoki katta qo'shimchalar bilan xatlarni yuklab olishni qiyinlashtiradigan past tezlikli tarmoq ulanishidan foydalanilganda juda foydali bo'lishi mumkin.
Nazorat savollari:
1. Spam atamasini aniqlang. Siz biladigan spam turlarini va u bilan qanday kurashishni aytib bering.
2. Elektron pochta mijozi nima? Eng mashhur elektron pochta mijozlarini ro'yxatini keltiring.
3. The Bat! pochta mijozining boshqa pochta mijozlaridan afzalliklarini aytib bering.
4. The Bat! pochta mijozi uchun eng mashhur plaginlarni ro'yxatlang va tavsiflang.
5. Fayllarni internetga uzatishda qanday protokollardan foydalaniladi?