4-mavzu. Motivatsiyaning psixologik nazariyalari.
Asosiy savollar:
1.
Motivatsiyaning irratsional va ratsional nazariyasi.
2.
Psixoanalizda motivatsiya.
3.
Bixeviorizmda motivatsiya muammosi.
4.
K.Levin maydon nazariyasining umumiy holati.
5.
A.Maslou extiyojlar ierarxiyasi.
6.
Mak Gregorva Gertsber motivatsiya nazariyalari.
7.
Xakman va Oldxemning ishchi motivatsiya modeli.
8.
Yo’nalishlariga ko’ra mehnat faoliyati tahlili.
9.
Protsessual nazariya va adolatlilik nazariyasi.
10.
A.N.Leontev faoliyat nazariyasining umumiy holati.
11.
M.Sh.Magomed-Eminovning motivatsiyami tizimli-dinamik modeli.
12.
E.P.Ilin nazariyasida motiv integral tuzilma sifatida.
Motiv va motivatsiya muammosi jahon psixologiyasida turli tuman nuqtai nazardan
yondashish orqali tadqiq qilib kelinmoqda. Uzoq va yaqin chet ellarda o‘ziga xos psixologik
maktablar vujudga kelgan bo‘lib, ularning negizida ilmiy pozitsiyalar va konsepsiyalar
mohiyati jihatdan farqlanuvchi g‘oyalar va yo‘nalishlar mujassamlashdi. Hozir ularning
ayrimlariga qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.
Rus va sobiq sovet psixologiyasi namoyandalari K.D.Ushinskiy, I.M.Sechenov,
I.P.Pavlov, V.M.Bexterev, A.F.Lazurskiy, V.N.Myasishev, A.A.Uxtomskiy, D.N.Uznadze,
S.L.Rubinshteyn, A.N.Leontev, P.M.Yakobson, V.S.Merlin, L.I.Bojovich, V.I.Selivanov,
V.G.Aseev va boshqalar mazkur muammo yuzasidan tadqiqot ishlari olib borganlar.
Ushbu
mualliflarning qarashlari oldingi hisobotda berilganligi uchun ularga qaytatdan to‘xtalishga hojat
yo‘qdir.
Rus va sobiq sovet psixologiyasi vakillaridan tashqari Yevropa va Amerika
mamlakatlarida motivatsiyaga oid 30 (o‘ttiz)dan ortiq ilmiy konsepsiyalar mavjuddir.
Ana shu
psixologik maktablarning ayrim namoyandalarining tadqiqotlari yuzasidan mulohaza yuritishga
harakat qilamiz:
interospektiv psixologiya, bixeviorizm, geshtalpsixologiya,
psixoanaliz,
strukturaviy psixologiya,
assotsianistik psixologiya, empirik psixologiya,
analitik psixologiya,
gumanistik psixologiya, antropologik psixologiya va hokazolar.
