4. Ta’lim jarayonining qonuniyatlari va tamoyillari Reja

Al-Xorazmiy (757-850 yillar)

• Mustaqillik (ijodiy faollik);

  
  

• kuzatilgan voqea va hodisalarni tushuntirishda muntazamlik, ketma-ketlik;

  
  

Al-Kindiy (800-871 yillar)

• o’qitishning ilmiyligi va ongliligi;

  
  

• anglash faoliyatini faollashtirish;

  
  

• mantiqiy fikrlash;

  
  

• k´rgazmalilik;

  
  

• tizimlilik, ketma-ketlilik va hokazolar

  
  

Al-Forobiy (870-950 yillar)
- amaliy va nazariy bilimlar ning hayot bilan bog’liqligi
- ilmiy bilimning qulayligi (anglashning ilmiy metodi);
- mantiqiylik va ketma-ketlik;
- ilmiylik, ko’rgazmalilik, tizimlilik (kuzatish va tajriba);

Al-Beruniy (973-1050 yillar)

• o’quvchilarni ilmiy ma’lumot bilan qurollantirish;

  
  

• ilmiy amaliyot;

  
  

• tajriba va kuzatish;

  
  

• o’qishning qulayligi (yaqindan uzoqqa, ma’lumdan no’malumga va boshqalar)

  
  

Ibn Sino (980-1037 yillar)

• o’qitish tamoyillari: a) bolani birdaniga kitobga bog’lash mumkin emasligi; b) bola bilan o’tkaziladigan mashqlar me’yorlashtirilgan va kuchiga mos, jamoaviy, uning jismoniy mashqlarga muvofiq, bolaning qobiliyatini hisobga olishlik; v) o’qishda yengildan og’irga muntazam borish; g) ko’rgazmalilik tamoyili; d) bolaning alohida shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish metodlari: a) materialni bayon etishda tizimlilik va ketma-ketlik; b)mantiqiy fikrlash; v)nazariya va amaliyotning o’zaro bog’liqligi; g)umumiydan xususiyga o’tish; d)o’quvchilarning mantiqiy fikrlashi; j)shaxsiy kuzatish; z)tajriba, amaliyot va boshqalar.

  
  

Sa’diy (1184-1291 yillar)

• bilimlarni amaliyotda qo’llash;

  
  

• aqliy qobiliyatni rivojlantirish;

  
  

• tizimlilik, bilimning tushunarliligi;

  
  

• shaxsning faolligi tamoyili;

  
  

• bilimning hayotiyligi amaliyot bilan bog’liqligi

  
  

• mehnat ta’limi va boshqalarning yetakchilik roli

  
  

Jomiy (1414-1492 yillar)

• ilmiylik;

  
  

• amaliylik;

  
  

• tizimlilik;

  
  

• muntazamlik;

  
  

• qulaylik;

  
  

• bilimni amaliyot bilan bog’liqligi

  
  

• egallangan bilimlarni mustahkamlash, amaliy ahamiyatliligi;

  
  

• o’qitishning insonparvarliligi va boshqalar.

  
  

Alisher Navoiy (1441-1501 yillar)
-bolaning shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish;
-onglilik, faollikni rivojlantirish;
muntazamlilik;
materialni bayon etishning qulayligi;
-o’qitishni insonparvarlashtirish;
-inson rivojlanishininng ko’p tomonlamalililigi va boshqalar.