8. Mavzu Semenar: Alkogol, tamaki, zaxarli moddalarning odam organizmiga ta’siri. Alkogol (spirtli) ichimliklar

Giyoxvaid moddalar (narkotiklar).
sedativ - meprobronat, xloralgid va boshqalar. 
Amfetamin tipidagi moddalar: anfetamin, fenmetrazin. 
Kannabis tipidagi moddalar: marixuana, gashish. 
Kokain tipidagi: kokain, koka barglari. 
5.GallYusinogen moddalar: LSD, meskalin.
 
Giyoxvand moddalarni iste’mol qilish (xattok
i bir marta) organizmga o‘ta jiddiy zarar etkazishi 
bilan birga og‘ir xastalik, ya’ni giyoxvandlikka (narkomaniyaga) olib kelishi mumkin.
Giyoxvand moddalarni ist
e’mol qilish oqibatida organizmning surunkali zaxarlanishi Yuz beradi, 
buning natijasida tolerantlikni o‘zgarishi, o‘rganib qolish, maxrum bo‘lish sindromi, emotsional
-
psixik o‘zgarishlar, jismoniy xamda jinsiy o‘zgarishlarga olib keladi.

---

VOZ (Xalqaro 
sog‘liqni saqlash tashkiloti) 1991 yil giyoxvand moddalar toifasiga quyidagilarni 
kiritdi: 
Alkogol - barbiturat moddalar tipi: etil spirti, barbituratlar, sedativ - meprobronat, xloralgid va 
boshqalar. 
Amfetamin tipidagi moddalar: anfetamin, fenmetrazin. 
Kannabis tipidagi moddalar: marixuana, gashish. 
Kokain tipidagi: kokain, koka barglari. 
GallYusinogen moddalar: LSD, meskalin. 
Kata tipidagi moddalar. 
Opiada tipidagi: morfin, geroin, kofein, metdon. 
Efir suYuqliklari tipidagi moddalar: toluol, atseton, tetroxlormetan. 
YUqorida ko‘rsatib o‘tilgan moddalarning xammasi (efir suYuqligidan tashqari) davolash 
maqsadida ishlatiladi, ammo ularga ko‘nikib, o‘rganib qolish paydo bo‘ladi.
VOZ eksperimentlari Shuni aniqladiki, Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan giyoxvand moddalarni 
iste’mol qilishga qarab 
giyoxvand
yoki 
toksikomaniyaga
ajratiladi. Eng ko‘p tanilgan giyoxvand 
moddalarga legal narkotiklar kiradi, ularga tabak bilan alkogol xos. 
Giyoxva
nd degan tuShunchada, asosan biz nolegal bo‘lgan narkotik moddalarni iste’mol 
qiluvchilarni tuShunishimiz lozim. 
Rossiya Federatsiyasida xozirgi kunda quyidagi nolegal (norasmiy) narkotik moddalar tarqalgan: 
Opiy (opiy moddalari, morfin, ko‘knori);
Gashish 
(ko‘knori preparatlari, ya’ni gashish, konoplya, nasha, marixuana);
Psixostimulyatorlar (efedrin); 
Ba’zi tinchlantiruvchi va uxlatuvchi dori preparatlari.
Toksikomaniyani quyidagi moddalar keltirib chiqaradi: 
Uchuvchi ximiyaviy moddalar (gengansion - benzol, toluol, atseton va boshqalar); 
Tinchlantiruvchi va uxlatuvchi vositalar (trankvilizatorlar); 
Ba’zi og‘riq qoldiruvchi va yallig‘lanishga qarshi vositalar
Ba’zi bir giyoxvand moddalar tibbiyot amaliyotida ishlatiladi, chunki ular og‘riq qoldiruvchi 
xusu
siyatga ega. Bu moddalarni iste’mol qilinishi faqat shifokor tomonidan belgilanadi.
Giyoxvand moddalar organizmga tushishi bilan MNSga ta’sir ko‘rsatadi va eyforiya xolatini 
keltirib chiqaradi. Buning natijasida aniqlik yo‘qoladi, o‘ylash qobiliyati susaya
di, xarakat 
koordinatsiyasi buziladi. 
Giyoxvand moddalarning eng xavfli oqibatlaridan biri ularga o‘rganib qolishdir. Ularga o‘rganib 
qolishlik ba’zi bir kasalliklarni davolash mobaynida xam sodir bo‘ladi. Ular davolanib bo‘lganidan 
so‘ng xam narkotik modd
alarga extiyoj sezadilar. 
Giyoxvand moddalarni bir bor qiziqish bilan iste’mol 
qilinganligi salbiy oqibatlarga olib keladi. Bu 
esa