8. Samarali ta’sir psixologiyasi

8. Samarali ta’sir psixologiyasi.

O’quvchilar(talabalar)ning bilim olish faoliyati o’yin faoliyati bilan uyg’unlashgan darslar didaktik o’yinli darslar deb ataladi.

• O’quvchilar(talabalar)ning bilim olish faoliyati o’yin faoliyati bilan uyg’unlashgan darslar didaktik o’yinli darslar deb ataladi.
• Inson o’yin faoliyati orqali quyidagi vazifalarni amalga oshiradi:
• 1. O’yin faoliyati orqali shaxsning ma’lum bir faoliyatga bo’lgan qiziqishi ortadi.
• 2. Kommunikativ-muloqat madaniyatini egallashga yordam beradi.
• 3. Shaxsning o’z iqtidori, qiziqishi, bilimi va o’zligini namoyon etishga imkon yaratadi.
• 4. Hayotda va o’yin jarayonida yuz beradigan turli qiyinchiliklarni yengishga tayyorlaydi, mo’ljalni to’g’ri olish ko’nikmalarini hosil qiladi.
• 5. O’yin jarayonida ijtimoiy normalarga mos xulq-atvorni egallash, kamchiliklarga barham berish imkoniyatini yaratiladi.
• 6. Shaxsning ijobiy xislat va fazilatlarini shakllantirishga zamin tayyorlaydi.
• 7. Insoniyat uchun ahamiyatli bo’lgan qadriyatlar tizimi, ayniqsa, ijtimoiy, ma’naviy-madaniy, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni o’rganishga e’tibor qaratiladi.
• 8. O’yin ishtirokchilarida jamoa muloqot madaniyatini rivojlantirish ko’zda tutiladi.

• www.arxiv.uz

O’yin bilan bog’liq faoliyatning xususiyatlari:

• O’yin bilan bog’liq faoliyatning xususiyatlari:
• 1. Erkin rivojlantiruvchi faoliyatning vujudga kelishi(Bunda o’yin ishtirokchilari rollarni, vazifalarni tanlash, o’z faoliyatidan ko’ngli to’lishi nazarda tutiladi).
• 2. Ijodiy muhitning tarkib topishi(o’yin ishtirokchilari tegishli ijodiy va mustaqil faoliyatga ega bo’ladilar).
• 3. His-hayajonli vaziyatning paydo bo’lishi(o’yin davomida musobaqa, raqobat, hamkorlik, o’zaro yordam vujudga keladi).
• 4. O’yin davomida belgilangan qonun-qoidalarga qat’iy amal qilinishi (o’yin mazmuni, borishi, mantiqiy ketma-ketligi, vaqt balansi va h.k.).
• O’yin tarkibiga kiradigan masalalar:
• a) o’yinning syujeti;
• b) muayyan rollar, vazifalar;
• v) ushbu rollarni amalga oshirish uchun bajariladigan amallar(usullar);
• g) aniq o’yinlar yoki shartli ravishdadagi o’yin vositalaridan foydalanish;
• d) o’yin ishtirokchilari o’rtasidagi munosabat, muloqot.

• www.arxiv.uz

O’yin faoliyatining tarkibi:

• O’yin faoliyatining tarkibi:
• 1. O’yindan ko’zda tutilgan maqsadni aniqlash, loyihalash.
• 2. Ushbu maqsadni amalga oshirish yo’llarini belgilash.
• 3. Olingan natijalarni tahlil qilish.
• 4. O’yin strukturasiga tegishli o’zgartirishlar kiritish.
• Didaktik o’yinli darslarning o’ziga xos xususiyatlari:
• Didaktik o’yinli darslarning o’quvchi(talaba)larning bilim olish va o’yin faoliyati uyg’unligiga ko’ra turlari:
• 1. Syujetli-rolli o’yinlar
• 2. Ijodiy o’yinlar
• 3. Ishbilarmonlar o’yini
• 4. Konferentsiyalar
• 5. O’yin-mashqlar

• www.arxiv.uz

Didaktik o’yinli darslarni o’tkazishda qo’yiladigan didaktik talablar:

• Didaktik o’yinli darslarni o’tkazishda qo’yiladigan didaktik talablar:
• 1. Dasturda qayd etilgan ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsad va vazifalarni hal qilishga qaratilgan bo’lishi.
• 2. Muhim muammolarga bag’ishlanishi va ular o’yin davomida hal qilinishi.
• 3. Barkamol inson shaxsini tarbiyalash tamoyillariga, sharqona odob-axloq normalariga mos kelishi.
• 4. O’yin strukturasi mantiqiy ketma-ketlikda bo’lishi.
• 5. mazkur darslarda didaktik printsiplarga amal qilinishi va eng kam vaqt sarflagan holda ulkan samaraga erishish kerak.
• Syujetli-rolli o’yinlar
• 1. O’quvchi(talaba)larning ijodiy fikrlashlarida;
• 2. Mustaqtl bilim egallash ko’nikmalarini rivojlantirishda;
• 3. O’zlarida bor bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalarni yangi vaziyatlarda qo’llashlarida muhim rol o’ynaydi.

• www.arxiv.uz

Ijodiy o’yinlar

• Ijodiy o’yinlar
• O’quvchi(talaba)larning ijodiy izlanishi;
• Mantiqiy fikrlashini rivojlantirish.
• Qo’shimcha bilim olishga bo’lgan ehtiyojlarini qondirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
• Ishbilarmonlar o’yini
• Jamiyatdagi ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni aks ettirish;
• O’quvchi(talaba)larning muayyan bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirish;
• Kasbiy sifatlarini tarkib toptirish
• Kasbga yo’llash;
• Ilmiy dunyoqarashini kengaytirish kabilarga mo’ljallangan didaktik o’yinlardir.

• www.arxiv.uz

Ishbilarmonlar o’yinini uyushtirishda quyidagi vazifalarni bosqichma-bosqich amalga oshirish zarur:

• Ishbilarmonlar o’yinini uyushtirishda quyidagi vazifalarni bosqichma-bosqich amalga oshirish zarur:
• 1. O’yin mavzusini oldindan belgilashi.
• 2. Didaktik o’yinning maqsadi, vazifalari, borishi, mantiqiy ketma-ketligi, o’quvchi(talaba)lar bajarishi lozim bo’lgan topshiriqlarni aniqlash va rejalashtirish.
• 3. Didaktik o’yin davomida o’quvchi(talaba)lar oldiga qo’yiladigan muammoli vaziyatlar tizimini vujudga keltirish yo’llarini aniqlash va loyihalash.