8628 Azərbaycan Respublikası Tohsil Nazirliyi Azərbaycan Ə m ək və Sosial Münasibətlər Akademiyası G.İ.İsmayılov İnformasiya iQTİsadiyyati (Dərslik)
Yüklə 154,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Birincisi
- Dördüncüsü
- 7.3. Təşkilatın yeni modeli
- 7.4. Firmanın təşkilati strukturunun tokamülü
Birincisi, menecerin əsas ehtiyatı vo fəaliyyətinin noticosi bu vo ya digər informasiyadır. Sonuncu nıal xüsusiyyətlərinə malik- dir, yəni bazar münasibətiərinin müstəqil subyekti ola bilər. İkincisi. informasiyanın qobuiu, emalı və yayıhııasının tcxnikı imkanı sahəsində menecerin əməyinin komfortu artır. Uçüncüsü, işçilər tərəfındən aktiv və ya yaradıcıhq olmayan əməliyatların yerinə yetirilməsinə dair bilavasitə nəzarət etmək vacibİiyi aradan götürülür, bunun nəticəsində strateji planların hazırlanması üçün vaxt aynlır. Dördüncüsü, istənilən lazım olan informasiyanın böyük ölçü- də əlçatan olması ılə əlaqədar problemin həllinin konkret şəra- itində daha optimal seçim imkanı artır, bu da idaroetmə əməyinin nəticəsini artırır. Beşinci onun çox funksıyalı olmasını azaldır. Müasir İT-ı toşkı- lat rəhbənnin ona xas olmayan və onun üçün vacib sayılmayan funksiyalann, məsələn əmokdaşlann, partnyorların, rniişlorilərin hüquqi, peşəkar və digər məsləhətləşməsı üzrə funksiyaların yeri- nə yetırilməsinə vaxt sərfıni maksimal azaltmağa imkan verir. Allıncısı onun mobilliyi kəskin sürətdə azalır, çünki fırma böl- mələri daxilində ezamiyyət və dəyişmə ehtiyacı lokal və qlobal əlaqə şəbəkələrinin yayılması nəticəsində minimuma endiriiir. Bunun nəticəsində rəhbərin işinın kabinet stili hokmiiranhq et- məyə başlayır. Yuxanda qeyd olunan xüsusiyyətlərin təzahürü göstərir ki, idarəetmə əməyinin asıhhğı və nəticəsi industrial iqtisadiyyat şə- raitindəkindən yüksək olmuşdur. Bundan əlavə bir çox rnütəxəs- sislər əmin edir ki, müasir təşkilatlarda məhz idarəetmə ənıəyi əsas ıstehsal gücünə çevrİlir. 7.3. Təşkilatın yeni modeli İİ-mn inkişafı ilə idarə etmə sisteminin transformasiyası yeni təşkilat modelmin fomıalaşmasında qeyd olunur, oııun mərkozin- də insanlar, şəxsiyyətlər durur. İİ-ı institutları üçün səciyyəvi ye- ni modelin vacib elementlərı nıüəyyəıı texniki strukturudur. Ele- mentlərin qarşıhqlı əlaqəsini informasıya axınları təmm edır. Bu təşkilatm özünoməxsus qanıdır, onun sirkulyasiyasının ıntensivli- yi həmm təşkilatm fəalıyyətınm effektivliyinin səvıyyəsıni təyin edir. Bu modeldə insanın üstünlükləri və maşınm üstünliiklən maksimal olaraq nəzərə alınır. Yeni model çərçivəsmdə hər-hansı bir layıhəni planlaşdırar- kən insanın üstünlüklərınə fantaziyaya sahib olma, anlaşma yarat- maq qabiliyyəti aiddir. Maşının üstünlükləri dəqiqlikde, gücdo və siiretdədir. Yeni ıstehsalat modelinin əsast müasir informasiya texnikasm- da qurulan əməyin üfuqi deyil şaquli kooperasiyast sxemində qu- rulur, Ümumiyyətlə II-ı informasiyanın üfuqi axtnlan üstüniük təşkil edir, məsələn istehsalçıdan istehlakçıya doğru vo əksinə bi- lavasitə fırma əməkdaşları arasmda. Əməyin üfuqi kooperasiyası şəraitində informasiyanm axın sürəti şaquli sisternlərdəkindən yüksəkdir. Bunun nəticəsındə informasiyantn təhrif edılməsi, it- kisi və ya azalması əhəmiyyətli dərəcədə azalır. Müasir təşkilatm maddi-texniki təminatında əsas rol mfonna- siya texnıkasma aiddir. İnformasiya texnikasınm funksional təyi- natı aşağıdakından ibarətdir: - prosesin bütün iştirakçılarının tam əlaqəsi ilə temini; - təşkilatın hər bir həiqəsı üçün tam və dəqiq məlumatın vax- tında çatdırılması - istehsalat və təşkilat üçün zərər olmadan prosesin foza müm- künlüyünün təminı - yenı informasiya sistemlərinin geniş kommunikasiya imkan- ları peşəiərin uyğunlaşdırılması və ışçilərin çox funksialılığının inkişafı üçün əsas yaradır, əməkdaşların rollarınm və əmok funksiyalarmm yaxtnlaşmastnı obyektiv şəkildə təlob edir. Əməyin üfuqi kooperasıyasmm üstünlükləri fıınksional ierarxi- ya ilə nisbətən komnadada işləmək kimi təşkilatda özünü btruzə verir. Komanda elə qurulur ki, onun iştirakçılarımn peşəkar biliklə- ri və praktiki təcrübəsi qarşılıqlt şəkildə əlavə olunsun və istənilon problemlərin həili üçün istifadə olunsun. Komandada işləməyin əsas üstünlüklərinə mütəxəssislər aşağıdakılan aid edirlər: - digər təşkilatda ziddiyyətli olan eyni fıkirii olan qrupun yara- dılması; - məsələlərin maksimal dəqiq formalaşması və vaciblik dərə- cəsi üzrə təsnifatı - iştirakçılar arasında mümkün fıkirayrılıqlanmn minimuma endirilməsi - funksıyaların çevik paylanması - operativ hərəkətlənn azadlığı - fıkirlərlə azad və operativ mübadilə - komandanın bütün üzvlərinin tam bərabərliyi. 7.4. Firmanın təşkilati strukturunun tokamülü Firmanın təşkilati strukturunun dəyişməsı iqtisadi artımm transformasiyasının şərtləndirən əsas amillərdən biridir - onun ənənəvi tiplərindən keyfıyyətcə ycni - informasiya sisteminə ke- çid. Firmanın təşkilati strukturunu ümumiyyətlə iqtisadi inkişafı- na təsiri nöqteyi ııəzərdən baxaq. İndustrial iqtisadiyyata xas olan funksional ierarxiya İİ-nın qurlması prosesində üfuqi fomıa tərəfmdən sıxışdınhr. İşın fərqləndrici əlaməti “ərnr - icra” prinsipinə əks olan əməkdaşlıq prinsipidir. İİ-i şəraitində fırmanın idarə ediiməsi iki səviyyəyə maiikdir: Birincisi - əsas vəzifəsi strateji məqsədiərin hazıriaııması olan ali idarəctmə. İkincisi - həm fırma məqsədlərinin reaiiaşması, həm bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəiərin reallaşması üçün İT-i bütün spektrıni ge- niş istifadə edən bütün işçilərin “özünütəşkili” . Son 50 ii ərzində fırmanın təşkilati stmkturu əhəmiyyətli dəyi- şiklərə uğramışdır. Sosial-iqtısadi asılılıq və əwəİki dəyişiklərdən (istün olan nəticələri Qarvard biznes məktəbinin mütəxəssiləri fır- manın XX əsrin ikincisi yansmda təşkilati strukturunun təkamüiünü öyrənmişdir və sxematik oiaraq onu aşağıdaki kimi göstərmişdir. Göründüyü kimi əgər 69-cu ildə fırmanın əməkdaşlannm əsas hissəsini (60%) sadə icraçıiar və kontor xidmətçiiəri teşkii cdirdisə, Yüklə 154,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|