9-mavzu. Texnologiyaning globallashuvi va uning jahon bozoriga ta’siri

Xalqaro texnologiyalar bozorini tarkibi va rivojlanish xususiyatlariga ko'ra quyidagi segmentlarga bo'lish mumkin: patentlar va litsenziyalar bozori, fan sig'imkorligi yuqori texnologik mahsulotlar bozori, yuqori texnologik kapitallar bozori va yuqori malakali ilmiytexnik mutaxassislar bozori.

• Xalqaro texnologiyalar bozorini tarkibi va rivojlanish xususiyatlariga ko'ra quyidagi segmentlarga bo'lish mumkin: patentlar va litsenziyalar bozori, fan sig'imkorligi yuqori texnologik mahsulotlar bozori, yuqori texnologik kapitallar bozori va yuqori malakali ilmiytexnik mutaxassislar bozori.
• Texnologiyalar bozorining tarmoq tarkibi mamlakatlaming ilmiy-texnik rivojlanish maqsadiga bog'liq ravishda o'zgarib boradi. XX asming 40—50-yillarida harbiy-texnika tarmoqlari ustuvor darajada rivojlangan bo'lsa, 60—80-yillarida bu maqsad asosan iqtisodiy o ‘sishni ta’minlash va alohida tarmoqlarning raqobatbardoshligini oshirish vazifalari bilan bog‘liq bo‘lgan. 90-yillardan boshlab esa ilmiy-texnik rivojlanish sohasidagi siyosatning ustuvorliklari informatsion xizmatlar, tibbiyot, ekologiya va aholi turmush darajasini oshirishga qaratilgan sohalarga qaratildi. Shuning uchun zamonaviy jahon texnologiyalar bozorining tarmoq tarkibini quyidagicha belgilash mumkin: elektrotexnika, elektronika, kimyo, farmatsevtika, aloqa vositalarini ishlab chiqarish, asbobsozlik, aviakosmik uskunalar, avtomobilsozlik va b.

XX asr oxiriga kelib jahon texnologik bozorlarining rivojlanish darajasi va dinamikasi mamlakatlaming iqtisodiy salohiyatini belgilab beruvchi asosiy omil innovatsion sohaning ilmiy ishlab chiqarishga asoslangan tarmoqlari hamda kompaniyalari ekanligi yaqqol namoyon bo‘la boshladi. Texnik taraqqiyot rivojlangan mamlakatlarda ishlab chiqarishning miqyosi va tarkibinigina o‘zgartirib qolmay, balki aholi turmush darajasi, kishilaming o ‘zaro va tashqi dunyoga bo‘lgan munosabatlariga ham sezilarli ta’sir o'tkazdi.

• XX asr oxiriga kelib jahon texnologik bozorlarining rivojlanish darajasi va dinamikasi mamlakatlaming iqtisodiy salohiyatini belgilab beruvchi asosiy omil innovatsion sohaning ilmiy ishlab chiqarishga asoslangan tarmoqlari hamda kompaniyalari ekanligi yaqqol namoyon bo‘la boshladi. Texnik taraqqiyot rivojlangan mamlakatlarda ishlab chiqarishning miqyosi va tarkibinigina o‘zgartirib qolmay, balki aholi turmush darajasi, kishilaming o ‘zaro va tashqi dunyoga bo‘lgan munosabatlariga ham sezilarli ta’sir o'tkazdi.