A. A. Isoqboyevning 5220200 Tarix yo`nalishi 4- bosqich talabalariga

Amir Said Olimxon 
1881 yil Karmanada tug’ildi. U 1893—1896 yillarda 
Peterburgdagi Nikolaev nomidagi suvoriylar maktabida ta`lim olgan. 1898 yili 
Nasaf (hozirgi Қarshi), singra valiahd sifatida Karmana viloyatiga xokim bo’ldi. 
Otasi amir Abdulaxadxon vafotidan keyin (1910 yil dekabr) Buxoro taxtiga itiradi. 
Amir Olimxon davrida amirlikning Rossiyaga qaramligi yanada ortdi, 
taraqqiyparvar kuchlar, jumladan, yosh buxoroliklar — jadidlar qattiq ta`qib 
qilindi, u mamlakatda jabr-zulmni kuchaytirdi. U Buxoro amirligi ahvolini 
yaxshilash irniga dabdabali turmush kechirish va aysh-ishrat bilan shug’ullandi. 
Zaki Validiy "Buxoro amiri izining siyosiy cheklanganligini izi ko’rsatdi», deb 
yozgan edi. 1920 yil avgust oyining oxirida M.Frunze qimondonligida qizil armiya 
qismlarining Buxoro amirligiga bosqinchilik yurishi natijasida Amir Olimxon toj-
taxtni tashlab Sharqiy Buxoroga ketadi. U Shahrisabz, Boysun, Ҳisor va Қilob 
viloyatlarida xalqning qizil askarlar bosqiniga qarshi ko’tarilgan ommaviy 
qizg’olonlarga rahnamolik qilishga urinadi. Biroq, bu ozodlik kurashini iz yurtida 
qolib, unga bevosita rahbarlik qilish irniga Afgonistonga butunlay o’tib ketishni 
afzal kiradi (1921yil 4 mart). Said Olimxon Қobuldan turib, Buxorodagi muxolifat 
kuchlariga rahbarlik qiladi, qimmatbaho sovg’alar yuborib, ularni kurashga 
chorlaydi. U buxorolik muhojirlarning Afronistondagi rahbari ham edi. Amir 
umrining singgi kunlarigacha Afg’onistonda muxojirlikda yashadi. Said Olimxon 
muxrjirlikda izining «Buxoro xalqining xasrati tarixi» nomli esdaliklarini yozdi. U 
1944 yil 28 aprelda Қobul shahrida vafot etdi. 
 
ADABIYOTLAR: 
1.
Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yiq. -T.: Sharq, 1998. 
2.
Bobobekov X., Rahimov J., Sodiqov H. O’zbekiston tarixi. -T.: 1994. 
3.
Validiy A.Z. Bilingannni biri er. Turkiston xalqlarining milliy 
mustaqillik uchun kurashlari tarixidan. –T.: Adolat. 1997. 

---

67 
4.
Mustafo Chiqay ig’li. Istiqlol jallodlari (1917 yil xotiralari). –T.: 
G’.G’ulom nashriyoti, 1992. 
5.
Rajabov Q.K. Mustaqil Turkiston fikri uchun mujodalar. –T.: 
O’zbekiston. 2000. 
6.
Rajabov Q., Haydarov M. Turkiston tarixi. –T.: Universitet, 2002.
7.
O’zbekistonning yangi tarixi. O’zbekiston sovet mustamlakachiligi 
davrida. 2-kitob. –T.: Sharq, 2000. 
8.
O’zbekiston tarixi (ma`ruzalar matni). 2-kitob, Namangan, 2005. 
9.
Shamsutdinov G. Bosmachilik haqida iylar. G’G’Muloqot. 1993. 7,8-
sonlar.
10.
Amir Said Olimxon. Buxoro xalqining hasrati tarixi. -T., Fan, 1991.