A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
1. Manbashunoslikning maqsadi nimadan iborat?
2. Manbashunoslikning vazifalari nimadan iborat?
3. Qanday manbalarini bilasiz?
2 -M A V Z U . M A N B A S H U N O S L I K N IN G
Y O ‘N A L IS H L A R I
Darsning mazmuni: 
Ushbu darsda talabalarga amaliy va nazariy 
manbashunoslik, yozma manbalarni qidirib topish, tavsifga olish va tadqiq 
qilish tushuntiriladi.
Rcja:
2.1. Manbashunoslik y o ‘nalishlarining asosiy maqsad va vazifalari.
2.2. Nazariy manbashunoslik (yo'nalishi).
2.3. Manbalarni turkumlash.
2.4. Arxeografiya.Tarixiy manbalarni aniqlash, tanlash va tahlil etish.
2.5. Amaliy manbashunoslik (yo‘nalishi).
2.6. Manbalarni ichki belgilariga qarab tahlil etish.
Asosiy tushunchalar: qog‘oz„ qog'ozrez, ohorlash, muhrlash, mistar,
mistar bog‘lash, o'lcham, varaqlar soni, jild, muqova, s a h h o f mujatlid,
* U s h b u m a v z u n i y o r iti s h d a B. A h m e d o v n i n g « O 'z b e k i s t o n tarixi m a n b a la ri» ( 2 0 0 1 ) asariga 
ta y a n ild i. 7—1 3- be tlar .
10

---

jadval, jadvalkash, vassol, ju zy, paygir, naqqosh, m uzahhib, shams naqshi,
sarlavha, lavha, zarvaraq, unvon, lola naqshi, turunj naqshi, lachak, girih,
islimiy naqsh, abri bahor, rassom, musavvir.
2.1. Manbashunoslikning y o ‘nalish!ari asosiy maqsad va
vazifalari
M anbashunoslik fani asosan ikki yo ‘nalishga ega bo'lib, u nazariy 
m anbashunoslik va amaliy m anbashunoslikdan iboratdir. Biz quyida 
nazariy m anbashunoslik xususiyatlarini bayon etamiz.
2.2. Nazariy manbashunoslik (y o ‘nalishi)
Nazariy m anbashunoslik y o ‘nalishi amaliy manbashunoslik tajribasini 
um um lashtiradi, yozm a m anbalarning vujudga kelishi va ularning real 
tarixiy sharoitni o ‘zida aks ettirish qonuniyatlari, manbalarni izlab topish, 
turkum lash, tavsifga olish, tartibga solish asoslarini ishlab chiqadi va 
ularni ilmiy m uom alaga kiritishning, amaliy o ‘rganishning eng maqsadga 
muvofiq asosiy usul va y o ‘llarini aniqlaydi va am aliyotga tavsiya etadi.