487
BİR STƏKAN SU
Bir gün kəndə şəhərdən böyüklər gəlmişdi. Camaatı yığıb
bir yaxşı iclas elədilər. Pambıqçı danışdı. Çoban danışdı.
Meşəbəyi danışdı. Mexanizator danışdı. Zootexnik danışdı.
Şəhərdən gələnlərdən biri dedi ki, bəs heç gözümə cuvarların
nümayəndəsi dəymir. Yəni bu boyda kəndin bir qabaqcıl cuvarı
yoxdur. Əl-ayağa düşdülər, dedilər necə yoxdur, heç elə iş
olar? Əlbəttə var, harda olsa bu saat tapıb gətirərik. Getdilər
suyu qurumuş dəyirmanın yanına, gördülər su çıxmaz arxın
cuvarı Cəfər saman altdan su buraxır. Gətirdilər Cuvar Cəfəri
birbaş iclasa. Böyüklər — Ay sağ ol, Cuvar yoldaş —dedilər,
hamı danışdı, dur sən də bir-iki kəlmə de!
Cuvar Cəfəri itələdilər kürsüyə sarı. Cuvar Cəfər lap özünü
itirmişdi. Nə desin, nədən danışsın. Kişi elə karıxdı, elə çaşdı
ki, vurdu kürsünün qırağındakı stəkanı saldı yerə, stəkan sındı,
su dağıldı.
Cuvar Cəfər lap özünü itirib dili dolaşa-dolaşa:
–Eybi yoxdur, — dedi, — su aydınlıqdır.
Bunu deyib düşdü aşağı, getdi oturdu bir bucaqda.
İclasın axırında şəhərdən gələn böyüklərdən biri yaxşı bir
nitq söylədi. Dedi ki, mən bir şeyi sizə xatırlatmaq istəyirəm.
Suvarma işlərinə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Qabaqcıl
cuvarların təcrübəsini dərindən öyrənmək lazımdır. Burada
məndən əvvəl çıxış edən kəndinizin fəxri, adı dillərdə əzbər
məşhur Cuvar Cəfər yaxşı bir söz dedi. Dedi ki, su aydınlıqdır.
Mən bu sözə yüz faiz şərikəm, suyun qədrini bilin. Cuvar
Cəfərin qədrini bilin. Su bizim gələcək qələbələrimizin
rəhnidir. Su aydınlıqdır. Su aydınlıq gecələrin ulduzudur.
Cuvar Cəfərin ulduzu belə parladı. Göndərdilər Cuvar
Cəfəri Özbəkistana təcrübə mübadiləsinə. Bəstəkar Nadir
488
Nikbin şair Bəkir Bədbinin sözlərinə bir mahnı yazdı, müğənni
Süsən Sünbül oxudu, aləmə yaydı.
Hər axşam, hər səhər
Yüz dəfə, yüz səfər
Arxlara su verib
Qazandın min zəfər.
Tarlanı, bostanı
Tez suvar, Cəfər,
Mən səni sevirəm
Ay Cuvar Cəfər.
Balam, ay Cuvar Cəfər
Gülum, ay Cuvar Cəfər.
Canım, ay Cuvar Cəfər.
Belə ay Cuvar Cəfər.
Bir gün Cuvar Cəfəri çağırdılar şəhərə. Samur-Dəvəçi
Kanalının 22 illiyi münasibətilə böyük məclis çağrılmışdı.
Qəflətən sədr elan etdi ki, söz Cuvar Cəfərə verilir. Cuvar
Cəfər lap mat-məəttəl qaldı. Nə bileydi ki, danışacaq. Amma
daha geç idi. Hamı onu gözləyirdi, Cuvar Cəfər qalxdı kürsüyə,
bir az ora-bura döyükdü, gözü sataşdı kürsünün qırağındakı su
stəkanına, boğazını arıtladı və dedi.
–Bax, məsələn, götürək bu su stəkanını. Yaxşı deyiblər ki,
su girdi qaba oldu içməli. İndi bax, məsələn, mən bu
stəkandakı suyu götürüb içə bilərəm. Amma, məsələn, bu su
burda üç gün qalsa, içə bilmərəm. Niyə? Çünki su bir yerdə
qalanda iyiyər. Elə ona görə də kanal çəkirlər ki, su bir yerdə
qalmasın, daima axsın, çuxuru tapsın, yaşasın bu kanalı çəkən
əməkçi yoldaşlar!
Cuvar Cəfərə xeyli əl çaldılar.
Elə oradan çıxarıb basdılar onu qara "Volqa"ya, apardılar
mitinqə. Mitinq köhnə hamamlara təzə tas qoyulması
489
münasibətilə çağırılmışdı. Cuvar Cəfəri maşından çıxarıb bir
baş kürsüyə itələdilər.
Cuvar Cəfər:
–Götürək məsələn bu bir stəkan suyu, — dedi, —
Niqalayski vremədə xozeynlər bu suyun üstündə zəhmətkeşləri
çox incidiblər. Onları suya aparıb susuz kətiriblər. Doğrudur,
bəzi vaxt gözdən pərdə asmaq üçün hamam-zad da tikiblər.
Amma hamam suyuyla çamaatı dost tuta bilməyiblər. Eh!
Danışmaqla qurtarmaq olmur. Çox söz hamamda yada düşər.
Mən bu şanlı gündə köhnə hamamlara təzə taslar qoyulması
münasibətilə sizin hamınızı təbrik edirəm.
Mitinqdən sonra Cuvar Cəfərdən xahiş etdilər ki, televizorla
çıxış etsin. Cuvar Cəfər:
–Elərəm, — dedi, — amma bircə şərtlə, qabağıma bir stəkan
su qoyun.
Bir saatdan sonra Cuvar Cəfər:
–Hörmətli televiziya tamaşaçıları, — dedi, — götürək,
məsələn, bu bir stəkan suyu.
Bundan sonra bir həftə Cuvar Cəfər müxtəlif iclaslarda çıxış
elədi.
Pioner balalarla görüşdə dedi ki, əziz balalar, unutmayın ki,
yol böyüyündür, su kiçiyin. Baytarların müşavirəsində su
görəndə susamaqdan, at görəndə axsamaqdan danışdı.
Astronomların elmi konfransında suyun duru, ayın arı olması
haqda mülahizələr irəli sürdü. Tərcümə problemlərinin
müzakirəsində müəlliflərin yadına saldı ki, su gərək quyunun
dibindən çıxsın, quyuya su tökməklə sulu olmaz. Qəzet
müxbirilə müsahibə zamanı, müsbət qəhrəman və müsbət ideal
haqqında öz fikrini belə ifadə etdi: suyun lal axanı, adamın
yerə baxanı.
Bir gün lap böyük iclas çağırdılar və sözü Cuvar Cəfərə
verdilər. Cuvar Cəfərin daha kürsü görəndə karıxan vaxtı
çoxdan keçmişdi. Qazı-qazı kürsüyə tərəf addımladı, qalxdı, bir
müddət təmkinlə salonu süzdü, boğazını arıtladı və dedi:
490
–Məsələn, götürək bu bir stəkan... — birdən Cuvar Cəfərin
boğazı qurudu, rəngi sapsarı saraldı; xüsusi hörmət əlaməti
olaraq Cuvar Cəfərçün bu səfər stəkanına su yox, pürrəng çay
tökmüşdülər. Cuvar Cəfər dili dolaşa-dolaşa:
–Su... çay... göl... dəniz... batdım... — deyə adda-budda
kəkələdi.
Çoxdan bəri ona həsəd aparan Çayçı Cəmil 13-cü sırada
oturub rəqibinin çətinə düşdüyünü ləzzətlə seyr edirdi. Axırda
özünü saxlaya bilməyib yerindən qışqırdı:
–Hə, nə oldu, aşna? Çayda balıq yan gedər?
O gündən Cuvar Cəfərin ulduzu batdı, Çayçı Cəmilin
ulduzu parladı.
Pinti Səfər
Həfçi Məlik
Xoca Zığzığ
Dostları ilə paylaş: |