127
istəyirəm. Yox. İntəhası mənim həyatda təcrübəm çox olub.
Həyatın, necə deyərlər, hər üzünü görmüşəm, sənə də bir–iki
söz demək istəyirəm. Görürsən, nə ədəbi cümlələrlə
qırıldadıram. Bir gün olacaq ki, mən olmayacağam".
Maqnitofondan Həmidə xalanın etiraz dolu səsi eşidildi:
– Bəsdi, yenə başlama, sən allah, sənsiz bizim bir günümüz
də olmasın.
O vaxt bu sözlər nə qədər təbii idi və nə qədər inkaredilməz
görünürdü.
Qəzənfərin gülüşü eşidildi;
"Yaxşı, ay arvad, qırx–əlli ildən sonra. Qulaq as. Bir gün
olacaq mən olmayacağam. Bax sənə bircə əmanətim bu
uşaqlardır. Ömür vəfa eləsə, hamısını özüm böyüdüb başa
çatdıracağam. Yox, işdi... Onda bax, bunları sənə tapşırıram.
Demirəm ki, hamısına ali təhsil ver. Demirəm ki, hamısını
doktor elə, injiner elə, amma adam olsunlar. Yaxşı adam
olsunlar.
Sonra, Həmidə, bir gün gələcək, hamısı böyüyəcək, boya–
başa çatacaq və yuvasından qanadlanan quşlar kimi bir–bir
uçub gedəcəklər. Bax, onda onlara vəfasız demə ha!
Onu bil ki, hara getsələr, hansı ailəyə düşsələr, hansı mühitə
düşsələr, səndən və məndən nə isə aparacaqlar, necə ki, biz də
bir-birimizlə görüşəndə hərəmiz öz ata-babalarımızdan nə isə
gətirmişdik. Deyəcəksən Qəzənfər yenə filosofluq eləyir.
Amma bax, mən, vallah belə fikirləşirəm. Adamlar hamısı
nəsil-nəsil bir-birlərinə bir şey verirlər. O işi ki, biri başlayır,
amma qurtara bilmir, o iş itmir, batmır, sonrakı nəslə qalır, o işi
sonra gələnlər tamamlayırlar. Dünyada heç nə itmir, batmır,
heç kəs ölmür. Yaxşı da, pis də keçir, nəsildən-nəslə keçir. Biz,
Həmidə, mən biləni, yaxşı yaşamışıq, əlimizin zəhmətiylə
çörək qazanmışıq. Qoy bizim həyatımızda yaxşı nə olubsa,
uşaqlarımız özləriynən öz təzə həyatlarına, təzə nəsillərə
aparsınlar. Həyat da elə budur da...
Hə, yaxşı, görək necə yazıb. Lentnn də lap axırıdır".
downloaded from KitabYurdu.org
128
Burada yazı qurtarırdı. Qəzənfər də qurtarırdı. Doğrudur, bir
də başdan qulaq asmaq olardı. Amma neçə kərə qulaq assan da,
Qəzənfər bir kəlmə də artıq söz deməyəcəkdi.
Lakin bu, Həmidə xalanı qüssələndirmirdi. Əksinə, onun
qəmi–dərdi uçub getmişdi, qəlbinə sonsuz bir şəfqət, bir
mülayimlik çökmüşdü. O təsəllisini tapmışdı, elə bil kimsə
Həmidə xalaya onun həyatının mənasını açmışdı.
Həmidə xalanın ürəyində xoş bir hiss vardı. O, mizin üstünü
yığışdırmadı. "Qoy dursun. Uşaqlar da gəlib görsün", – deyə
düşündü.
Sonra kedib balaca Vaqifin yanına girdi, onun şəvə kimi
qara saçlarını sığallayıb alnından öpdü və şirin, rahat, arxayın
bir yuxuya getdi.
Yanvar 1960
downloaded from KitabYurdu.org
129
DAĞINIQ VƏRƏQLƏR
Musiqi
Salonda işıq yanır. Böyük, ağ yaraşıqlı qəndillər nə çıl-
çıraqlıdır!…
Salon doludur. Adamlar necə də bəzəkli, necə də
gözəldirlər!.
Adamlar söhbət edirlər. Sözlər nə mənalı, cümlələr necə
dolğun, ifadələr, gözəl, hisslər yüksəkdir!…
Salon böyükdür. Onun havası təmiz, xoşdur…
Salonda kişilər var. Onlar sağlam, ağıllı, yaraşıqlı, qeyrətli,
qoçaq, təmizdirlər…
Salonda arvadlar var. Onlar həzin, qəşəng, şairanə, zərif,
incə, məlahətli, mehribandırlar…
Salonda bir nəfər qadın da var. O bütün qadınların
hamısından gözəl, şairanə, ağıllı, şəfqətli, pak, nəcib, həssasdır.
O, mənim sevgilimdir…
Salonda mən də varam. Gözələm. Ağıllıyam. Adiləm.
Bacarıqlıyam. Qoçağam. Güclüyəm. Darıxmıram.
Kədərlənmirəm. Qüssələnmirəm. İstedadlıyam. Dünyaya
insanlara yeni söz deməkçün gəlmişəm. Demişəm. Deyirəm.
Deyəcəm. Bütün dünya mənə pərəstiş edəcəkdir. Keçmişim
ləkəsiz, indim xoş, gələcəyim parlaq. Dünyanın ən gözəl
qadınını, qadınların ən yaraşıqlısını sevirəm. O da məni…
Musiqi qurtardı.
Salonda işıq yanır. Hisli, yöndəmsiz qəndillər tutqundurlar.
Salon doludur. Adamlar zövqsüz geyinmiş, çirkin, keçəl,
cılız…
Sözlər mənasız, cümlələr boş, ifadələr çeynənmiş, hisslər
iyrənc…
Salon böyükdür. Havası ağır, bürkü.
Salonda kişilər var. Onlar zəif, axmaq, idbar, qeyrətsiz,
downloaded from KitabYurdu.org
130
qorxaq, çirkab içində…
Salonda arvadlar var. Arvadlar – kobud, yaraşıqsız, qaba,
çirkli, səliqəsiz, itməcaz…
Salonda bir nəfər qadın da var. O, gözəldir, şairanədir,
ağıllıdır, pakdır, nəcibdir, məlahətlidir, həssasdır. Amma o
mənim heç nəyim deyil.
Salonda mən də varam. Çolaq, çopur, ağılsız, zalım, aciz,
qorxaq. Darıxıram, kədərliyəm, qüssəliyəm. İstedadsızam. Heç
kimə heç nə demək istəmirəm. Desəm nə olsun? Təzə bir şey
deyə bilməyəcəm. Köhnələri təkrar eləyən onsuz da çoxdur.
Keçmişim qara, indim boş, gələcəyim sönük. Heç nə
gözləmirəm. Heç nə məni gözləmir.
Heç kəsi sevmirəm.
Heç kəs də məni sevmir.
Dahi sənətkar
Nadanlar, avamlar, cahillər, köhnəpərəstlər, anlamazlar,
paxıllar, xainlər sağlığında onu daşqalaq edib öldürdülər.
Amma o öləndən sonra həmin bu daşlardan heykəl yapdılar.
İki yazıçı
Şəhərimizi gəzən nabələd adam hər vitrində, hər kitab
mağazasında, hər plakatda eyni bir müəllifin adını görüb soruşdu:
–Bu ad nə məşhurdur. Görünür bu sizin ən böyük yazıçınızdır.
Ona cavab verdilər:
–Yox, böyük yazıçımız başqasıdır. Onun heç yerdə kitabı
qalmamışdır. Hamısını alıb qurtarmışlar.
Televizor
Televizorda qadınların işıqlı həyata çıxması uğrunda
mübarizə aparanlar haqqında veriliş verirlərdi. Ekranda
mübariz qadınlardan birinin şəklini göstərəndə bu qadının
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |