A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

54- §. 7 – 8- laboratoriya mashg‘ulotlari
Genetikadan masala va mashqlar yechish

---

128
GENETIKA ASOSLARI
V BO‘LIM
Mustaqil yechish uchun: monoduragay chatishtirishga oid masalalar
1. Tovuqlarda gulsimon toj dominant (A), oddiy toj retsessiv (a). Tajribada gul­
simon tojli tovuqlar oddiy tojli xo‘rozlar bilan chatishtirildi. F
1
duragaylar­
ning fenotipi va genotipi qanday bo‘ladi?
A) Agar F
1
o‘zaro chatishtirilsa, F
2
da qanday natija kutish mumkin?
B) F
1
oddiy tojli xo‘rozlar bilan qayta chatishtirilsachi?
2. Quyonlarda yungining normal uzunligi dominant (B), qisqaligi retses siv 
belgi (b) hisoblanadi. Quyidagi genotipga ega organizmlar chatish tirilganda
qanday fenotipli organizmlar olinadi? Bb 
x
Bb; BB 
x
bb; Bb 
x
BB.
3. Pomidor mevasining qizil rangi (A) sariq rangi (a) ustidan dominantlik 
qiladi. Tajribada ota­ona organizmlar qizil rangga ega edi, lekin ular cha­
tishtirilganda 3/4 qizil, 1/4 sariq pomidor hosil bo‘ladi. Ota­onaning va F
1
duragaylarning genotipini aniqlang.
4. Odamda qo‘yko‘zlik dominant, ko‘kko‘zlik retsessiv belgi. Nikohlangan 
yigit va qizning biri qo‘yko‘z, ikkinchisi esa ko‘kko‘z bo‘lsa, ular far­
zandlarining ko‘zi qanday bo‘ladi?
5. Drozofila meva pashshasida normal qanot dominant, egilgan qanot retses­
siv gen ta’sirida rivojlanadi. Naslda 3:1 yoki 1:1 nisbat olish uchun qanday 
genotipli pashshalarni o‘zaro chatishtirish kerak?
6. Ipak qurti lichinkalarining yo‘l­yo‘lligi 
(A
) bir xil rang 
(a)
li lichinka 
ustidan dominantlik qiladi. Yo‘l­yo‘l geterozigotali qurtdan chiqqan ka­
palak bir xil rangli qurtdan chiqqan erkak kapalak bilan chatishtiriladi. F
1
bo‘g‘inning fenotipi va genotipini toping.
7. Ipak qurti urug‘ining qoramtir rangi 
(A)
oq rangi 
(a)
ustidan dominantlik 
qiladi. Geterozigotali urg‘ochi kapalak shunday erkak kapalak bilan 
chatishti rishidan qanday nasl olinadi?