A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

kiritmalar
deb 
ataladi. Bular sitoplazmaning (ba’zan yadroning) doimiy bo‘lmagan tuzili-
12- §. Eukariyot hujayra. Sitoplazma
1.
2.
3.
4.
Prokariotlarga qaysi organizmlar kiradi?
Prokariot organizmlarning irsiy axboroti hujayraning qaysi
qismi bilan bog‘liq?
Bakteriyalarning sporalari qanday hosil bo‘ladi?
Prokariot hujayralarda qaysi muhim organoid bo‘lmaydi?

---

39
HUJAYRA HAQIDAGI TA
’
LIMOT
II BO‘LIM
A
F
e
h
G
d
B

 
A
B-D-E
F
G
H
22- rasm.
Hujayra shakllari:
Nerv hujayrasi;
Epitelial hujayra;
Biriktiruvchi hujayra;
Tuxum hujayra;
Muskul hujayrasi.
shi hisoblanib, organoidlardan farqli ravishda hujayraning hayot faoliyati 
jarayonida goh paydo bo‘lib, goh yo‘q bo‘lib turadi. Qattiq holda uchray-
digan kiritmalar 
granulalar
, suyuq holdagisi esa 
vakuolalar
deb ataladi. 
Moddalar almashinuvi natijasida hujayrada yana bir qator mahsulotlar: 
sekretsiya qiluv chi hujayralarda oqsil granulalari, pigmentlar yoki zaxira 
ozu qa moddalar — gliko gen donachalari, yog‘ tomchilari uchraydi. Hujayra 
membranali tuzilishga asoslangan. 
Bunga ko‘ra hujayra bir xil tuzilishga ega membranalardan tashkil 
topgan. Bu membranalar ikki qavat lipidlar dan iborat, ularning ichki va
tashqi tomonidan oqsil molekulalari har xil chuqurlikka botib kirgan.
Tashqi sitoplazmatik membrana barcha hujayralarda uchraydi. U hujayra 
sitoplazmasini tashqi muhitdan ajratib turadi. Tirik hujayraning yuza qismi 
to‘xtovsiz harakatda, unda qavariq va botiqlar paydo bo‘ladi, to‘lqinsimon 
teb ranma harakat vujudga keladi, doimo u orqali makromolekulalar 

---