A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

Gomeastaz, bioritin, anabioz. Tashqi muhit omillari o‘zgarishiga qara-
may organizmlar o‘z tuzilishi va ichki muhitning doimiyligini o‘zgartirmay 
bir xilda saqlash xususiyatiga 
gomeasraz
deyiladi. Gomeastaz xususiyati 
yuksak tuzilishga ega bo‘lgan organizmlar, ayniqsa, sut emuzuvchilarda 
yaxshi rivojlangan.
Bioritin. Tirik organizmlarning yashash muhiti ritmik ravishda o‘z ga rib 
turadi. Tirik organizmlar ning faoliyati ritmik o‘z ga rishlarga bog‘liq bo‘lib, 
bu bog‘lanishlar evolutsiya natijasida shakllanadi va 
bioritmla
r deb ataladi. 
Bioritmlarga fotoperiodizm yaq qol 
misol bo‘ladi. 
Foto pe riodizm orga-
nizm lar ning kun uzunligiga javob reaksiyasidir.
Anabioz. Noqulay sharoit vu jud-
ga kelganda organizmlar da mod da lar 
almashinuvi nihoyatda se kin lashuviga 
yoki vaqtincha to‘x tashiga 
anabioz
dey-
iladi. Anabiozga mikroorganizmlarning 
sporalari, sodda hayvonlarning sistalari,
qushlarning tuxumi, o‘simliklarning 
urug‘i misol bo‘ladi.
56- rasm.
Kapalakning to
‘
la o
‘
zgarish bilan 
rivojlanish (metamorfoz) bosqichlari:
 
Tuxumdan qurtning chiqishi, g‘umbak hosil 
qilishi, g‘umbakdan kapalakning chiqishi.

---

101
ORGANIZMLARNING KO‘PAYISHI VA INDIVIDUAL RIVOJLANISHI
IV BO‘LIM
1.
2.
3.
4.
Qanday rivojlanishga postembrional rivojlanish deyiladi?
To‘g‘ri va noto‘g‘ri postembrional rivojlanish nima? Misollar keltiring.
Noto‘g‘ri (metamorfoz) rivojlanishning biologik ahamiyati nimadan 
iborat? Lichinkasi ajdodlariga o‘xshab ketadigan hayvonlarni ayting.