Abġd tahġRLĠ
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
240 P ortretə Ģtrixlər Bir neçə il əvvəlin söhbəti olsa da, indiki kimi xatırlayıram. Dostlarımdan biri məni Böyük Qafqaz dağlarının ətəyində muncuq kimi sıralanmış bölgələrdən birinə həsr olunmuş mahnının təqdimatına dəvət etmişdi. Məmnuniyyətlə razılıq verdim və tədbirə qatıldım. Mahnı mətni doğma yurda sevgi ilə qələmə alınsa, orada bər-bəzəkli sözlərdən, qurultulu ibarələrdən gen-bon istifadə edilsə də, məzmun çox kasad görünürdü, rayonun tarixi, sakinləri, təbiəti və bugünkü inkişafı, özünəməxsus digər xüsusiyyətləri, xarakterik cəhətləri şeirdə əksini tapmamışdı. Musiqi şən və oynaq olsa da, yüngül təsir bağışlayırdı, mahnının mətni kimi onda da sanbal yox idi. Məclis əhli münasibət bildirməyə başladı. Kimi göz yaşlarını silərək, kimi sonsuz qürur və fəxarətlə zilə qalxır, mahnını ağızdolusu tərifləyir, kimisi də bəmdən gedir, ehtiyatlı ifadələrlə təqdimatı «yola verirdi». Növbə mənə çatanda tədbirin təşkilatçılarına təşəkkürümü bildirdim, şairə, mahnı müəllifinə minnətdarlıq etdim ki, öz istedad və bacarıqları səviyyəsində haqqında söhbət gedən bölgəyə məhəbbətlərini izhar ediblər. Sonra tədbirin iştirakçılarına belə bir sualla müraciət etdim: - Şeirdə adı çəkilən rayonun əvəzinə «Şəki», «Qax», «Balakən», yaxud «İsmayıllı» sözlərini yazsaq, mətnə xələl gələrmi, nə dəyişər? Məncə heç nə? Yerbəyerdən yarızarafat, yarıciddi replikalar eşidildi: «Lənkəran», «Masallı», «Lerik» sözləri də gedər. Kimsə lap ağ elədi: lap «Cəlilabad», «Biləsuvar», «Neftçala» da yazmaq olar. Mən davam etdim: - Bununla çəkilən zəhməti yerə vurmaq, heçə endirmək istəmirəm. O, yerlərin adamları, onların həyat, düşüncə tərzləri, adət-ənənələri kimi təbiəti, çayları, dağları, meşələri də bir- birinə bənzəyir. Amma hərəsinin öz adı, öz siması, hər rayonun öz tarixi, özünəxas cəhətləri, maddi-mədəni abidələri var. Məncə, bu cəhəti unutmaq olmaz… Budur, indi özüm öz tələbim qarşısındayam. Çox hörmətli bir nəfər professor haqqında ürək sözlərimi yazmalıyam. «İstedadlı», «zəhmətkeş», «daim axtaran-arayan», «gənclərə diqqətlə yanaşan, onlara yol göstərən», «öz üzərində işləyən», «elmi yenilikləri izləyən», «iti müşahidə, təhlil qabiliyyətinə malik», «real, obyektiv dəyərləndirmək məharəti olan» kimi şablonlar işimə yaramır. Kimsə oxuyar və mənə sual ünvanlayar ki, ömrünü-gününü elmə, təhsilə həsr edən hansı professorun ünvanına bu sözləri işlətmək olmaz?! Bəs haqqında yazacağım professor Nizami Məmmədovun (Tağısoy) bütün bunlarla yanaşı özünəməxsusluğu, fərdi keyfiyyətləri hansılardan, nədən ibarətdir? Professorlar qalereyasında Nizami müəllimin maraqlı olduğu qədər də diqqətçəkən və zəngin həyat yolu var. Hələ məktəb yaşlarından əlinə qələm alan Nizaminin imzası əvvəlcə şagirdlərin buraxdığı divar qəzetində, sonra rayon qəzetində, daha sonralar isə respublika mətbuatında görünməyə başladı. Şeir və məqalələri Yuxarı Şilyan kəndindən bir istedadın boylandığından, «mən də varam», «mən də gəlirəm» mesajından xəbər verirdi. O vaxt boylanırdı ki, neçə illər sonra yazsın: «Yaşamaq mənimdir, yanmaq mənimdir Dünyanı dərk edib, anmaq mənimdir, 241 İnsanı insantək sanmaq mənimdir…». (Sən yaşamırsan) Gəlirdi ki, illər sonrası millətin səsini, fəryadını, dərdini, faciəsini bütün gücü ilə hayqırsın: «Beş yerə paylanıb Vətən torpağı, Tutub dörd bir yanı qaniçən yağı, Talanıb bağçası, bostanı, tağı…». («Bilirəm-bilmirəm») İgidlərə, ərənlərə səslənmək, onları səfərbər etmək üçün gəlirdi: İgidlər səf düzülməsə, İxtilaflar çözülməsə, Vətən bütöv edilməsə, Bilməm, neyçün yaşayıram?! (Bilməm, neyçün yaşayıram) Nizami həm də ürəklərə od, köz salmaq, sevmək, sevilmək üçün boylanırdı, gəlirdi: O mavi gözlərin – bir zümrüd qaşı, Baxanda məst edir dağı, daşları, Odlanır dünyanın qurusu, yaşı, Mən də alışıram, mən də yanıram… («Sevgimə vermirsən aman») Bütün bunları, bunlardan daha çoxunu demək üçün Nizami «Ptolomeyin yadigarı», «fateh və sərkərdələrin hədəfi», «qonaq-qaralı, dostlara vəfalı, düşmənə xəncər» Şilyandan böyük həyata qədəm qoyurdu. İlk addımları kövrək, lakin inamlı idi. Yoluna çıxan toz-torpaq, daş-kəsək ona, onun yürüməsinə mane ola bilməzdi. Məktəbi bitirdikdən sonra bir müddət istehsalatda alın təri tökdü, əzələlər möhkəmləndi, əllər qabardı. Növbədə əsgərlik vardı. Nizami bu borcu verməyə artıq tam hazır idi və «kişilik məktəbi»ni də şərəflə, ləyaqətlə başa vurdu. …Burada fasilə verir, yazılanlara nəzər salıram. Rəssamlar portret işləyəndə bir nəfəsə onu başa vurmurlar ki! Fırçanı tablonun üstündə gəzdirir, geri çəkilir, rənglərə tamaşa edir, götür-qoy edir, düşünür və yenidən fırçanı işə salırlar. Mən də yuxarıda yazılanları Nizami Tağısoyun portretindən ştrixlər hesab edir və növbəti cizgilərə keçirəm… Yeniyə, yeniliyə can atmaq, təzə cığır açmaq, axtarmaq eşqi, həvəsi Nizami Məmmədovla lap körpəlikdən yoldaşlıq edir, bu gün də bu həvəs, ehtiras, enerji tükənmir. İlk yaradıcılığındakı – şeir və hekayələrindəki bu məziyyətlər sonralar cilalandı, genişləndi, sistem halını aldı, yeni məzmun kəsb etdi, yeni müstəviyə keçdi – elm aləminə qədəm qoydu. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|