Abu Nasr Farobiy va Al G’azoliyning falsafa faniga oid qarashlari Abu Nasr Forobiy (872-950)

Uyg'onish davri madaniyatining buyuk namoyondalari o'z ijod, izlanishlarida bevosita qadimgi madaniyat merosga tayandilar. Avvalgi ma'ruzada Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi yunonlar, rimliklar, mesopotamiyaliklar, xindistonliklar va xitoyliklarning madaniyati bilan yaqindan tanish bo'lganligi, bu tillarni yaxshi bilganliklarini qayd etgan edik. Yurtni xarobaga aylantirgan, madaniy yodgorliklarni xonavayron qilgan, ilm axllarini quvg'in etgan (Ibn Kutayba) arab bosqiniga qaramay, qadimgi boy madaniyat izsiz yo'qolmadi. Islom butun madaniyatga, tilga, udum-an'analarga ma'lum darajada o'z ta'sirini o'tkazgan bo'lsada, uning moxiyati o'zgarmadi.

• Uyg'onish davri madaniyatining buyuk namoyondalari o'z ijod, izlanishlarida bevosita qadimgi madaniyat merosga tayandilar. Avvalgi ma'ruzada Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi yunonlar, rimliklar, mesopotamiyaliklar, xindistonliklar va xitoyliklarning madaniyati bilan yaqindan tanish bo'lganligi, bu tillarni yaxshi bilganliklarini qayd etgan edik. Yurtni xarobaga aylantirgan, madaniy yodgorliklarni xonavayron qilgan, ilm axllarini quvg'in etgan (Ibn Kutayba) arab bosqiniga qaramay, qadimgi boy madaniyat izsiz yo'qolmadi. Islom butun madaniyatga, tilga, udum-an'analarga ma'lum darajada o'z ta'sirini o'tkazgan bo'lsada, uning moxiyati o'zgarmadi.

Markaziy Osiyolik atoqli ilm-fan namoyondalari ta’limotida falsafiy ta’limotlarni o’rni

• VIII-IX asrlar davomida Mavorounnahrga yangi, islom dini kirib keladi. Keng xalq ommasining tashqi bosqinchilar va mahalliy feodallarga uzoq vaqt mobaynida olib borgan shiddatli kurashi (Mazdak ta’limotidan ilhomlangan Muqanna rahbarligidagi mazkur kurashning cho’qqisi bo’lgan edi) mag’lubiyatga uchradi. Ana shu ulkan islomiy mafkuraga aylandi.
• IX-X asrlar Markaziy Osiyoning taraqqiyotida muhim davr bo’ldi. Arab xalifaligi tugatildi va mahalliy markazlashgan davlatlar tashkil topdi. Bu davrda Markaziy Osiyo xalqlarining ajdodlari tomonidan dunyo ilm-fani, madaniyati rivojiga durdona bo’lib yangiliklar vujudga keltirildi.