|
Academic Research in Educational Sciences volume 3Academic Research in Educational Sciencesogahiyning-tarixiy-asarlaridagi-fonetik-o-zgarishlar-xususidaAcademic Research in Educational Sciences
VOLUME 3 | ISSUE 1 | 2022
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF): 5.723
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-355-358
Google Scholar
Scientific Library of Uzbekistan
Academic Research, Uzbekistan 357 www.ares.uz
Tovush tushish hodisasi ham yuz beradi. Ayniqsa, so`z o`rtasida tovush tushishiga
ko`plab misollar uchraydi.
… Mashhad shahrining Hisori bag`oyet hasin va ulusi kofiri bedindurur va
osonlig` bila uni fath qilmoqlig` yo`qdurur.
(V jild, 32-bet)
… Buznurd qo`rg`onining Najafalixonning inisi Mehrobbekkim, aqosining ixtilofi
bila dahri buqalamun inqilobidin necha vaqtlar mulki diyor, xesh-u g`aboridin
oyrilib mehnat vodiysining sargardoni va ishrat majlisining bazlagardoni erdi.
(V
jild, 54-bet)
Havosi dilgudozu yeli jonso`z,
Ikisi ham samuloso jahonso`z.
(V jild, 23-bet)
So`z oxirida tovush tushishi ham uchraydi:
Puli xotun xisht va qir va gajdin ta’mir topg`on bir purmatin va mustahkam
ko`prukdururkim, Tajan daryosining tog` orasidin chiqib dalit, fazoilg`a jori bo`lg`on
yerda voqe’durur.
(V jild, 52-bet)
O`rganilayotgan asar tilidan tovush almashinishiga ham misollar keltirish
mumkin:
Erur tog` domain, daryo qirog`i,
Farahafzo kelib boshdin ayog`i.
(V jild, 53-bet)
… Onda suv mururi uchun besh ulug` raboq va besh kichik ravoq tuzatmishlar,
tokim ul daryoning so`yi ul ravoqlardin jori bo`lur.
(V jild, 52-bet)
Ogahiy ijodida ba’zi so`zlarda
geminatsiya
hodisasi ham ro`y bergan.
Geminatsiya
so`zlarning o`rtasida bir xil undosh tovushlarning qo`shaloq holda
kelishidir. Masalan, qarri, ajji, battar kabi. Ogahiyda ham bu holat kuzatiladi:
Qarrilar holiga boq lutfing ko`zidin ey yigit,
Kim, kamoli husn ojizlar duosidin sango.
XULOSA
Xulosa qilib aytganda, Ogahiy ijodida ana shunga o`xshagan tovush
o`zgarishlariga uchragan so`zlar ko`pchilikni tashkil qilib, ayni paytda, ular Xorazm
shevalarida ham faol ishlatiladi.
|
|
|