Adil niFTİ OĞlu məMMƏdov tibb elmləri namizədi
Yüklə 1,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xəstəxana yardımı
- NAXÇIVAN MSSR-də 1913-1966-cı ILLƏRDƏ XƏSTƏXANA MÜƏSSISƏLƏRININ SAYI (ilin axırına)
- NAXÇIVAN MSSR-də 1913-1966-cı ILLƏRDƏ XƏSTƏXANA ÇARPAYILARININ ÜMUMI SAYI (ilin axırına)
- NAXÇIVAN MSSR-də 1913-1966-cı ILLƏRDƏ HƏKIMLƏRIN ÜMUMI SAYI (ilin axırına)
127 Xəstəxana yardımı
Respublikanın səhiyyə orqanları çarpayı fondunun genişləndirilməsi və onların ixtisaslaşdırılması, tibb işçilərinin ixtisasının artırılması, xəstəxana müəssisələrinin texniki təchizatının təmin edilməsi, xəstələrə keyfiyyətli və mədəni tibbi xidmət göstərilməsinin yaxşılaşdırılması üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirmişlər. Xəstəxana müəssisələrinin artımı 2-ci diaqramda göstərilib.
XƏSTƏXANA MÜƏSSISƏLƏRININ SAYI (ilin axırına)
2-ci diaqram
Buradan göründüyü kimi respublikada xəstəxana şəbəkəsi mütəmadi olaraq ilbə-il artır. Əgər 1913-cü ildən
128 1930-cu ilə qədər cəmi bir xəstəxana olmuşdursa, 1930-cu ildən 1940-cı ilə qədər bu rəqəm 4 dəfə artmışdır. 1950-ci ildə bu say 26-ya çatmış, sonrakı illərdə isə xəstəxanaların sayı daha da artmışdır; 1960-cı ildə onların sayı 40, 1966-cı ildə isə 51 olmuşdur. Son illərdə kənd əhalisinə ixtisaslaşdırılmış tibb xidmətini daha yaxşılaşdırmaq məqsədilə kənd sahə xəstəxanalarının iriləşməsinə diqqət artırılmışdır. Bunu aşağıdakı cədvəldən görmək olar.
29-cu cədvəl 1958-1965-ci illərdə kənd sahə xəstəxanalarının gücünün artması
01.01.1959-cu ilə 01.01.1967-ci ilə Kənd sahə xəstəxanala- rında çarpayıların sayı xəstəxanaların sayı xəstəxanaların sayı 10 16 12
15 5 3 25 1
13 cəmi 22 28
Kənd sahə xəstəxanalarının iriləşdirilməsi ilə əlaqədar olaraq tibb müəssisələrinin fəaliyyətində keyfiyyət göstəriciləri də yaxşılaşdı. Xəstəxanaların böyüməsi ilə yanaşı çarpayıların və xüsusən ixtisaslaşdırılmış çarpayıların sayı da artdı. Respublikada çarpayıların sayının ilbə-il artması əhalinin stasionar xidmətindən geniş istifadə etməsinə əlverişli şərait yaratdı. 1965-ci ilin axırında respublikada 1415 çarpayı olmuşdur ki, bu da 1958-ci ilə nisbətən 1,7 dəfə çox olmuşdur. Bu səhiyyə orqanlarının SIKP MK-nin və SSRI nazirlər sovetinin 14 yanvar 1960-cı il «SSRI-də əhaliyə tibbi xidmət göstərilməsini və əhalinin can sağlığının daha da yaxşılaşdırmaq tədbirləri haqqında» qərarının yerinə yetirilməsi üçün gördüyü böyük işin nəticəsi kimi qiymətləndirilir.
129 Bir çox xəstəxanalar yerli sovetlər və kolxozlar tərəfindən ayrılan binalarda açılıb ki, bunun nəticəsində də kənd yerlərində çarpayıların sayı 1958-ci ildəki 280-dən 1965- ci ildə 525-ə çatmışdır. 3-cü diaqramda 1913-cü ildən 1966-cı ilə
qədər xəstəxana çarpayılarının sayının artması göstərilmişdir.
XƏSTƏXANA ÇARPAYILARININ ÜMUMI SAYI (ilin axırına)
3- cü diaqram
1965-ci ildə xəstəxana çarpayıları ilə təminat belə olmuşdur: əhalinin 10000 nəfərinə 82,1 çarpayı düşmüşdür. Hər il respublikada şəhər xəstəxanalarının çarpayı fondunun müəyyən hissəsi kənd əhalisinin hospitallaşması üçün istifadə olunur. 1965-ci ildə 67,5% kənd yerlərindən gələn xəstələr
130 şəhər xəstəxanalarında müalicə olmuşlar. Ona görə çarpayıları bölüşdürəndə bu xüsusiyyəti nəzərə alsaq aydın olar ki, şəhər və kəndlərdə faktiki olaraq çarpayı ilə təminat bir-birindən o qədər də fərqlənmir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, Naxçıvan MSSR-də əhalinin çarpayı ilə təminatı ilbə-il artdığı halda onunla həmsərhəd olan xarici ölkələrdə bu, çox aşağı səviyyədə olmuşdur. 1
30-cu cədvəl
Əhalinin 10000 nəfərinə düşən xəstəxana çarpayıları ilə təminat
Illər Əhalinin 10000 nəfərinə görə Naxçıvan MSSR-i 1965 82,1
Türkiyə 1964 17,0
Iran 1964 10,6
Məlumatların analizi göstərir ki, Naxçıvan respublikasında stasionarlar əhalinin böyük hissəsinə xidmət edir. Belə ki, 1958-ci ildə respublikanın xəstəxanalarında 17,0 min nəfər müalicə olmuşdur ki, bu da əhalinin ümumi sayının 12,1%-ni təşkil edir. 1965-ci ildə xəstəxanalarda müalicə olunanların sayı 27,0 minə çatmışdır ki, bu da əhalinin ümumi sayının 14,8%-ni təşkil edir. Əhalinin xəstəxanaya qəbulunun həcmi böyümüşdür. Əgər 1958-ci ildə 100 nəfər sakindən 12,1%-i xəstəxanaya qəbul olunmuşdursa, 1965-ci ildə bu göstərici 14,8-ə çatmışdır. Səhiyyənin nailiyyətlərindən biri də əhaliyə ixtisaslaşdı- rılmış növ tibb xidmətinin təmin edilməsi və onun inkişaf etdirilməsidir.
_________________ 1 Beynəlxalq səhiyyə təşkilatının illik məlumatı, 1965-ci il.
Respublikada bu vacib məsələyə böyük diqqət yetirilib. Son illərdə ayrı-ayrı ixtisaslaşdırılmış xəstəxana çarpayılarının sayı artmışdır.
131 1965-ci ildə 1958-ci ilə nisbətən çarpayı fondu terapiya, cərrahiyyə, onkologiya, doğum, uşaq, göz, vərəm və infeksionist ixtisasları üzrə artmışdır. Ixtisaslaşdırılmış xəstəxana çarpayıları kəndlərə nisbətən şəhərlərdə daha səmərəli sürətlə artmışdır. Əhalinin stasionar köməyinə olan ehtiyacını təmin etmək üçün çarpayı fondundan səmərəli istifadə etmək əsas şərtdir. Respublikada 1965 – ci ildə çarpayılardan istifadə – şəhər xəstəxanalarında 264,4 gün, kənd xəstəxanalarında isə 246,4 gün olmuşdur. Göründüyü kimi kənd xəstəxanasında çarpayılardan bir qayda olaraq aşağı səviyyədə istifadə olunmuşdur. Çarpayı fondundan istifadə olunmasının əsas şərtlərindən biri də xəstənin, orta hesabla, neçə gün çarpayıda yatmasıdır. 1965-ci ildə bir xəstə orta hesabla 13,5 gün xəstəxanada yatmışdır (şəhər xəstəxanalarında 14,1 gün, kənd xəstəxanalarında 12,4 gün). 1965-ci ildə 1958-ci ilə nisbətən şəhər xəstəxanalarında ayrı-ayrı ixtisaslar üzrə xəstələrin çarpayıda qalma müddəti bir qədər artmışdır. Buna misal olaraq terapevtik (1958-ci ildə 14,1 gündən 1965-ci ildə 14,2 günədək), onkoloji (18,3 gündən 28,6 günədək), göz (21,3 gündən 54,1 günədək), dəri-zöhrəvi (20,6 gündən 37,5 günədək), vərəmli (43,2 gündən 54,1 günədək) xəstələri göstərmək olar. Kənd yerlərində xəstələrin çarpayıda qalma müddəti vərəmli xəstələrdə (1958-ci ildə 30,6 gündən 1965-ci ildə 56,3 günədək) və ümumi şöbələrdə (9,6 gündən 12,4 günədək) artmışdır. Xəstələrə tibbi xidmət göstərilməsinin ən vacib göstəricilərindən biri də «xəstəxanada ölüm hadisəsi» göstəricisidir. 1965-ci ildə respublikanın bütün stasionarlarında yatan və oradan çıxarılan 27653 xəstədən bütün xəstəliklər üzrə 138-i ölmüşdür. Başqa sözlə xəstəxanaların ölüm göstəricisi 1958-ci ildə 0,9%-dən 1965-ci ildə 0,5%-ə enmişdir. Kadrlar
132 Son illərdə Naxçıvan respublikasında tibb müəssisələrinin şəbəkəsinin genişlənməsi ilə əlaqədar olaraq tibbi kadrların da sayı artmışdır. 1958-ci ildə respublikada 155 həkim, onlardan 131-i şəhərlərdə, 24-ü kənd yerlərində olmuşdur. 1965-ci ildə isə onların sayı artaraq 191-ə, onlardan 156-sı şəhərlərdə, 35-i kəndlərdə olmuşdur. 4-cü diaqramda həkimlərin artması müqayisəli dinamikada göstərilib.
4- cü diaqram Bununla bərabər qeyd etmək lazımdır ki, həkimlər şəhər və kəndlərdə qeyri-bərabər bölünmüşlər. 1965-ci ildə ümumi işləyən həkimlərin sayından 81,7%-i şəhər həkimləri, 18,3%-i isə kənd həkimləridir. Həkimlərin əksəri Naxçıvan şəhərində işləyirlər. Bu, onunla izah olunur ki, respublika və başqa müalicə – profilaktika müəssisələri Naxçıvan şəhərində yerləşir. 1965-ci ildə respublikada əhalinin 10000 nəfərinə 10 həkim düşür. Qeyd etmək lazımdır ki, Naxçıvan MSSR-i Yüklə 1,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|