Agronomiya va biotexnologiya fakulteti Biologiya yo'nalishi

Fotosintezda barglarning roli

• Fotosintezda barglarning roli
• Fotosintez jarayoni faqat yashil o‘simliklarga xos bo‘lib, asosan barglarda amalga oshadi. K.A. Timiryazev ta’biri bilan aytganda, "Bargda o'simlik hayot faoliyatining mohiyati mujassamlanib, har qanday organik moddalar xoh hayvon, xoh odam organizmida uchraydiganlari — hammasi barg ishlab chiqargan moddalardan hosil bo‘lgandir". 0 ‘simliklar bargi anatomik tuzilishiga ko‘ra xilma-xil bo‘lib, o‘simlik turi va uning o‘sish sharoitiga bog‘liq. Bargning yuza va orqa qismi epidermis bilan qoplangan. Yuzasining epidermis qavati ustunsimon parenxima to‘qimalari, ya’ni assimilyatsion to‘qimalar bilan qoplanib, ular tagida yumshoq to‘qima labchali parenxima joylashgan. So‘ngra orqa tom oni epiderm isi k u zatilad i. U butun barg tomirlaridan iborat bo‘lib, o‘tkazuvchi sig‘imlardan tashkil topadi, ularda su v, m ineral va organik m oddalar harakatlanadi. Ustunsimon va labchali to‘qimalarda yashil plastidalar — xloroplastlar joylashadi, ular tarkibida pigmentlar bo‘ladi.

Yashil pigmentlar-xlorofillar bo‘lgani uchun o‘simliklar bargi yashil bo‘ladi. Karbonat angidrid gazi o‘simliklar bargiga labchalar orqali kirib, undan hujayralararo o‘tib, hujayra qobig‘idan sitoplazmaga boradi, so‘ngra xloroplastlarga o‘tadi va u yerda assimilyatsiya hosil bo‘lgan kislorod xloroplastlardan erkin holda diffuziyalanadi. Shunday qilib, labchalar yordamida barglarda gazlar almashinuvi sodir bo‘ladi, fotosintez jarayonida C02 gazi yutilib, 0 2 gazi chiqariladi va nafas olish jarayonida aksincha, C02 gazi chiqarilib, 0 2 gazi yutiladi. Bundan tashqari, barg labchalari suv bug‘latishda ham faol ishtirok etadi. Labchalarning teshikchalari juda kichik yuzani tashkil qilsa ham (umumiy barg. sathining 1-2% ), ochiq labchalardan hamda C02 gazi juda katta tezlikda kirib boradi. Labchalarning soni 1 kv mm da 50-1500 ga yaqin bo‘ladi.

• Yashil pigmentlar-xlorofillar bo‘lgani uchun o‘simliklar bargi yashil bo‘ladi. Karbonat angidrid gazi o‘simliklar bargiga labchalar orqali kirib, undan hujayralararo o‘tib, hujayra qobig‘idan sitoplazmaga boradi, so‘ngra xloroplastlarga o‘tadi va u yerda assimilyatsiya hosil bo‘lgan kislorod xloroplastlardan erkin holda diffuziyalanadi. Shunday qilib, labchalar yordamida barglarda gazlar almashinuvi sodir bo‘ladi, fotosintez jarayonida C02 gazi yutilib, 0 2 gazi chiqariladi va nafas olish jarayonida aksincha, C02 gazi chiqarilib, 0 2 gazi yutiladi. Bundan tashqari, barg labchalari suv bug‘latishda ham faol ishtirok etadi. Labchalarning teshikchalari juda kichik yuzani tashkil qilsa ham (umumiy barg. sathining 1-2% ), ochiq labchalardan hamda C02 gazi juda katta tezlikda kirib boradi. Labchalarning soni 1 kv mm da 50-1500 ga yaqin bo‘ladi.