61
operatorlar;
end.
Function funksiyanın _adı (formal parametrlər):
nəticənin tipii;
label
const
type
var
Procedure { daxili prosedur-lar }
----
function
begin
operatorlar;
funk_adı : = nəticə;
end.
Funksiya və prosedurlan bir-birindən adlarına bvə operatorlara görə fərqlənirlər.
Prosedurdan fərqli olaraq, funksiyanın adı proqramlarda həm də dəyişən rolunu
oynayır. Alınan nəticə isə funksiyanın adına mənimsədilir.
Proqramla prosedur və funksiyalar arasında verilənlərin
mübadiləsi iki üsulla
aparılır:
1.
Qlobal identifikatorlar vasitəsilə:
2.
Prosedur və funksiyaların başlıqlarındakı parametrlər vasitəsilə.
Qlobal və lokal identifikatorlar.
Prosedur və funksiyalarda istifadə olunan identifikatorlar lokal və qlobal olmaqla iki
növə ayrılırlar.
Lokal identifikatorlar – təsir dairəsi daxil olduqları prosedur və ya funksiyalaran
kənara çıxmayan identifikatorlardır.Qlobal identifikatorlar isə həm daxil olduğu prosedur
və funksiyalarda, həm də onlardan kənarda öz məzmununu saxlayır. Bunu aşağıdakı
sxemlə vermək olar:
Proqram P1;
var a1, b1, c1 : integer;
Prosedure P2;
var a2, b2, c2 : integer;
Prosedure P3;
var a3, b3, c3 : integer;
begin
downloaded from KitabYurdu.org
62
{ a1, b1, c1, a2, b2, c2 qlobal,
end,
begin
{ a1, b1, c1 qlobal, a2, b2, c2 -lokal parametrlərdir}
-------
end;
begin
{ ancaq a1, b2, c1 parametrlərindən istifadə}
end.
Sxemdən
göründüyü kimi
a1, b1, c1
identifikatorları bütün proqrama daxil
olan prosedurlar üçün qlobal,
a2, b2, c2
parametrləri P2
proseduru üçün lokal, P3 –
üçün isə qlobaldır,
a3, b3, c3
isə P3 –də lokal parametrlərlərdir.
Lakin parametrlərin lokal və ya qloballığı nisbi anlayışdır. Belə ki, bir prosedurda
qlobal olan identifikator başqa birisində lokal ola bilər. Bəzən lokal və qlobal
parametrlər üst-üstə düşə bilər. Məsələn:
Proqram Parametr;
var x, y, z: real;
Prosedure P;
var x, y, z: integer;
begin
{ x, y, z - integer tipli olacaq }
-----
end;
begin
{ burada x, y, z - real tipli olacaq }
-----
end.
Parametrlərin mübadiləsi üsulları
Prosedur və funksiyaları altproqram hesab etsək, proqramla altproqramlar arasında
verilənlər mübadiləsi parametrlər vasitəsilə aparılır. Proqramın
verilənlər bölməsində
altproqramların adını parametrlərlə birlikdə yazmaqla proqramla altproqramlar arasında
verilənlər mübadiləsi yaradılır.
Altproqram tərtib olunarkən onların adlarında göstərilən parametrlər formal,
müraciət vaxtı göstərilən parametrlər isə faktiki parametrlər adlanır. Formal
parametrlərdə tiplər göstərilmr, faktiki parametrlərdə isə göstərilmir. Formal
və faktiki
parametrlər adlanrına görə fərqlənə bilərlər, lakin məzmunları eyni olur.
Məlumatlar mübadiləsinə görə parametrlər aşağıdakı növlərə bölünürlər:
downloaded from KitabYurdu.org
63
1.
Parametr – məzmun;
2.
Parametr – dəyişən;
3.
Parametr – sabit.
Parametr – məzmun.
Bu parametrlər vasitəsilə məlumatlar proqramdan altproqramlara ötürülür və geri
proqramma qaytarılmır. Ona görə də bu parametrlər
altroqram dilində dəyişilsədə,
altproqram xaricində əvvəlki məzmunlarında qalırlar. Belə parametrlərə malik
prosedurun başlığı aşağıdakı kimi verilə bilər:
Dostları ilə paylaş: