Anadolu university journal of art & design cilt / volume sayi / number aralik / december 2016 issn: 2146-7692

177
SANAT & TASARIM DERGİSİ
SONUÇ
Debussy’nin bir renk/tını öğesi olarak kullandığı armonik öğeler ile sembolist şiirin bir ses 
olayına dönüştürdüğü sözcükler arasındaki ilişki, bir benzeşme ilişkisinden öte, farklı mater-
yallerle tasarlanmış bir özdeşlik gibi değerlendirilmelidir. Bu özdeşlik uzlaşılmış anlamlardan, 
basmakalıp modellerden kurtulmuş yeni bir dil yaratma ülküsüdür. Girişimleri önceki akımla-
rın estetik değerlerine, tekniklerine bir tepki olarak doğmuş olsa da, vardıkları noktada şiirin/
müziğin sözdizimsel yapısını değiştirmişler ve XX. yüzyılın kapısını aralamışlardır. İki alanda 
da bu durum gelenekten radikal bir kopuş ile gerçekleşmez, bir bakıma her ikisi de geleneksel 
ile çağdaş dilin tam kesiştiği noktada dururlar. Debussy de, sembolist şairler de aslında kendi-
lerinden önce gelenlerin kullandığından farklı gereçler kullanmazlar. Ancak, öğeler arasındaki 
ilişkileri değiştirerek geleneksel dilin açık, tekil ve çizgisel ilişkileri yerine, gevşek, çağrışımlarla 
dolu olanları, çoğulluğu ve süreksizliği merkeze alırlar. Her iki alanda da hedef odaklı bir akış 
yerine öğelerin özerkliği merkeze taşınır. Öğeler, içinde yer aldıkları bütünden/dizgeden ayrı 
birer olgu olarak kendilerini işaret ederler. Bütünler, akış yoluyla değil, kendi tını kimliklerini 
ön plana taşıyan özerk öğelerin ön koşullu olmayan, silik ve gevşek bir sıralanmasıyla, yavaşça 
inşa edilir. Bütün, parçaların (akorların ya da sözcüklerin) yarattığı çoklu çağrışımların yavaşça 
yığılmasıyla, statik bir süreçle şekillenir; yönelim güçleri zayıf, hedef odaklı olmayan serbest 
çağrışımlı parçaların serbestçe dizilmesiyle oluşur. Bütün, bir bakıma, yerlerinde titreşen renk-
lerin ışığın değişmesiyle her seferinde farklı kombinezonlarla parladığı, zamansal olmaktan çok 
mekânsal bir bütüne dönüşmüştür.
Sembolist şairler ve Debussy arasındaki etkileşim, ortak coğrafya ve tarihten doğan, doğal ve 
kendiliğinden oluşan bir etkileşim olmanın ötesine geçmiş ve tasarımın her aşamasında estetik 
ve hatta teknik bir özdeşlik kuracak derinlikte olmuştur. Sembolist şiirin tanımladığı müzik, 
kesinlikle önceki dönemin Alman müziği değildir; sembolist şiir, şiirleştirilmiş, özüne geri dön-
müş bir müzik peşindedir. Debussy’nin müziği tam sembolist şiirinin özlemini duyduğu müzik-
tir; bir bakıma Debussy, sembolist şiire özlemini duyduğu müziği kazandırmıştır.

---

178
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
KAYNAKÇA
Abravanel, Cl. (1999). Symbolism and Performance. J. R. Briscoe (Ed.), Debussy in Performance içinde (s. 28-44). New 
Haven: Yale University Press.
Alkan, E. (2006). Sembolizm. İstanbul: Varlık Yayınları.
Antokoletz, E. (2004). Musical Symbolism in the Operas of Debussy and Bartók. New York: Oxford University Press. 
Barthes, R. (2009). Yazının Sıfır Derecesi ~ Yeni Eleştirel Denemeler. (Çev: T. Yücel). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Berk, İ. (2005). Poetika/Logos, İstanbul: Dünya Kitapları.
Boucourechliev, A. (1998). Debussy - la Revolution Subtile. Paris: Fayard.
Brown, M. (1993). Tonality and Form in Debussy’s ‘Prélude à l’après-midi d’un faune’. Music Theory Spectrum, 15 (2), 
127-143. 
Caplin, W. (1998) Classical Form. New York: Oxford University Press.
Çöloğlu, M. E. (2013). Debussy’nin Orkestra Yapıtlarında Tekrar Öğesi ve “Gelişen Çeşitleme” İlkesine Alternatif Parça 
Bütün Tasarımları, Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. 
Debussy, Cl. (1927). Editöre mektup. A. Durand (Ed.), Lettres de Claude Debussy à son Editeur içinde (s.55) Paris: Durand 
et fils. 
DeVoto, M. (2003). The Debussy sound: Colour, Texture, Gesture. S. Trezise (Ed.), The Cambridge Companion to Debussy 
içinde (s. 179-196). Cambridge: Cambridge University Press.
DeVoto, M. (2004). Debussy and the Veil of Tonality: Essays on his Music. New York: Pendragon Press.
Ergur, A. (2009), Müzikli Aklın Defteri, İstanbul: Pan Yayıncılık.
Heredia, J. M. (1995). Unutuş. O. Ülkülü (Ed. ve Çev.), Fransızcada Çok Ünlü Şiirler içinde (s. 54-55). Ankara: Gürler 
Ofset.
Howat, R. (2009). Debussy’s Piano Music: Sources and Performance. R. L. Smith (Ed.), Debussy Studies içinde (s. 78-107). 
Cambridge: Cambridge University Press. 
İnal, T. (Ocak 1981). Simgecilik. Türk Dili, (349), 168-218.
İnal, T. ve Kantel, S. (Ocak 1981). Sanat için Sanat ve Parnas Şiir Akımı. Türk Dili, (349), 84-96.
Kula, N. (1996). Fransız Şiirine yansıyan Evrensel İlkeleriyle Parnas. C. Ertem (Ed.), Littera Edebiyat Yazıları (Cilt:7) 
içinde (s. 121-170). Ankara: Ürün Yayınları.
Lederer, V. (2007). Debussy: The Quiet Revolutionary. New York: Amadeus Press. 
Lesure, Fr. (2003). Claude Debussy. Paris: Fayard.  
Mallarmé, St. (1987). Brise Marine. Ph. Greffet ve L. Porcher (Ed.), A vous de lire 3 içinde (s. 92). Paris: Hachette. 
McCombie, E. (2003). Mallarmé and Debussy: Unheard Music, Unseen Text. Oxford: Oxford University Press.
Meyer, L. B. (1956). Emotion and Meaning in Music. Chicago: The University of Chicago Press.
Ponting, Cl. (2011). Yeni bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi. (Çev: E. B. Özbilen). İstanbul: Alfa Yayınları.
Rimbaud, A. (2008). Illuminations. (Çev: C. Alkor). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 
Roberts, P. (2008). Claude Debussy. Londra: Phaidon. 
Ruwet, N. (1972). Langage, Musique, Poésie. Paris: Edition du Seuil.  
Verlaine, P. (1962). Art Poétique. Y. G. Le Dantec ve J. Borel (Ed.), Oeuvres complètes içinde (s. 326). Paris: Gallimard.  
Verlaine, P. (1997). Şiir Sanatı. A. Behramoğlu  ve Ö. İnce (Ed.), Dünya Şiiri Antolojisi içinde (s. 636). (Çev: S. Eyüboğlu 
ve M. C. Anday). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Yalçın, M. (2010). Şiirin Ortak Paydası – I. Şiirbilime Giriş. İstanbul: İkaros Yayınları. 
Yücel, T. (Ocak 1981). Fransız Coşumculuğu. Türk Dili, (349), 59-83.
https://math.dartmouth.edu/~doyle/docs/coup/scan/coup.pdf (Erişim tarihi: 11.02.2016).

---