98
.
Turli kasb egalarida energiya sarfi
5-jadval
№
Kasbi Bir
sutkada
energiya
sarfi Kkal(KDj)
1
Amaliy mehnat
(o’qituvchi, talaba, vrach)
2 O’rtacha
mehnat
(laborant, xat tashuvchi)
3 Og’ir
mehnat
(sportchi, quruvchi)
4 Juda
og’ir
mehnat
(shtangachi, metallurg)
1- Topshiriq
. «Oqsilning organizmga foydasi»
- 1g oqsil parchalanganda 4,1 kkal energiya hosil bo’ladi;
- oqsil
- hayot va energiya manbai;
- oqsil plastiklik xususiyatiga ega bo’lib, emirilgan hujayralarni tiklaydi;
- oqsil, tuxumda, dukkakli o’simliklar mevasida ko’p bo’ladi.
2-Topshiriq
. «Uglevodlarning ahamiyati»
- uglevodlar energiya manbai, 1 g uglevod parchalanganda 4,2 kkal energiya hosil
bo’ladi;
-
uglevodlar non, kartoshka, mevalar, qovun-tarvuz, shirinliklarda bo’ladi;
- uglevod organizmda
normadan ortib ketsa, yog’ga aylanib semirib ketadi;
- ortiqcha uglevodlar glikogenga aylanib jigarda to’planadi.
3-topshiriq
«Yog’lar almashinuvi»
-energetik xususiyatga ega bo’lib, 1g yog’ parchalanganda 9,3 kkal energiya
ajraladi;
- yog’lar
plastik xususiyatga ega;
- hayvon yog’lariga: dumba, charvi, saryog’, baliq yog’lari kiradi;
- o’simlik yog’lariga: zig’ir, paxta, kungaboqar, kunjut, makkajo’xori, zaytun moyi
kiradi;
- yog’larni ortiqcha iste’mol qilish semirishga olib keladi.
4-talaba
. «Suv va mineral tuzlar almashinuvi»
- odam 1 sutkada 10-12,5 g. osh tuzi iste’mol qiladi.
99
- mineral tuzlar organizmdagi barcha funktsiyalarning bir xilda kechishini
ta’minlaydi;
- Odamning sutkalik suv balansi 2,2-2.8 l.
- Organizmdagi barcha kimyoviy protsesslar suv ishtirokida bo’ladi.
Dars yakunida o’qituvchi yakuniy xulosani aytish bilan birga, talabalar bir kunda 2800
kkal to’play olmaslik sabablarini ko’rsatib beradi:
-
talabalar kun davomida somsa, xot-dog, engil taomlar iste’mol qiladi;
- kun davomida 4 mahal ovqatlanishga imkon bo’lmaydi;
- ertalab choy ichmasdan o’qishga boradi;
- topshiriklarni ko’p bo’lishi tufayli sifatsiz ovqatlanadilar.
Shunga o’xshash bir necha sabablarni ko’rsatib o’tish mumkin. Bir kunda 2800 kkal
energiya sarf qiladigan talabalar 1700-1800 kkal to’plashadi. Doim shunday holat
davom etaversa, bosh aylanish, bosh og’rish, ko’ngil aynishi,
ozib ketish holatlari
kuzatiladi.
Dostları ilə paylaş: