Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
113 makul kabul edilebilirse de çağın yaşam anlayışı doğrultusunda yapılacak yasa değişikliklerinde bu husus da göz önünde bulundurulabilir. 449 Son olarak, anlaşmalı boşanma davasında hâkimin ayrılık kararı verip veremeyeceği üzerinde durulabilir. TMK 170 gereğince hâkim boşanma sebebi ispatlandığında boşanma veya ayrılığa karar verme yetkisine sahiptir. Bu hükme göre hâkim ortak hayatın yeniden kurulma olasılığı bulunduğu takdirde ayrılığa hükmedebilecektir. Acaba aynı şey TMK 166/3’te öngörülen, yani şiddetli geçimsizliğin fiilen ispat edilmediği, sadece bu geçimsizliği gösteren kesin bir varlığının kabul edildiği durumlar için de söylenebilir mi? Hâkimin tüm koşulları gerçekleşmiş bir boşanma davasında kesin karineyi bir kenara bırakarak, ayrılık kararı vermesi TMK 166/3 maddesine uygun olmayacağı düşünülür. 450 Zira, TMK 166/3 maddesinde öngörülen koşullar gerçekleştiğinde ispat faaliyetine girişilemeyecek, delil toplanmayacaktır. Dolayısıyla hâkimin ortak hayatın yeniden kurulma olasılığının bulunup bulunmadığını değerlendirme yetkisi ve görevinin bulunmadığı bir davada, bu olasılığın gerçekleşmesi ihtimaline binaen ayrılığa hükmetmesi mümkün olmayacaktır. III. ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULAMAMASI NEDENİYLE BOŞANMA A. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması Kavramı TMK 166/4 hükmüne göre: “Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden 449 Tutumlu, s. 1122. 450 Tutumlu, s. 1067; Öztan,(Boşanma), s. 725; Hatemi/Serozan, s. 238; İpek, s. 121; Kocayusufpaşaoğlu, EMK 134/3’e dayanılarak açılan boşanma davalarında ilke olarak hâkimin ayrılık kararı vermesinin mümkün olmadığını, zira o dosyada bir barışma ümidi veren herhangi bir dayanak bulamayacağını; bunun tek istisnasının ise hâkimin tarafları bizzat dinlediği vakit, onların boşanmaya ilişkin özgür beyanlarında kesin bir boşanma isteğinden çok bir kararsızlık durumu görmesi olduğunu, böyle bir durumda onun EMK 138/3’e göre bir ayrılık kararı verebileceğini belirtmektedir(Kocayusufpaşaoğlu, s. 118). 114 kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.” Ortak hayatın yeniden kurulamaması olgusu 451 , EMK’nin 134. maddesinde 1988 yılında 3444 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik sonucu genel boşanma sebepleri arasına girmiştir. Kanunkoyucu fiilen çözülmüş olan evlilikleri zorla sürdürmenin bir anlamı olmayacağını düşünerek bu hükmü getirmiş, “maddesel olarak çökmüş evliliklerin hukuksal yönden de sona ermesine imkan sağlamıştır. 452 Ancak salt ortak hayatın kurulamamasını değil, bunun yanında bir takım şartları da aramıştır. 4721 sayılı TMK’de de bu boşanma sebebinin değişikliğe uğramadan korunduğu söylenebilir. 453 Bu hükme göre boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılan davanın reddi, red kararının kesinleşmesi üzerinden üç yıl geçmesine rağmen ortak hayatın kurulamaması ve taraflardan birinin mahkemeye başvurusu üzerine boşanma kararı verilecektir. Burada hâkimin boşanma kararı verebilmesi için eşlerin kusur durumlarını araştırması gerekmemektedir. 454 Zira, nasıl eşlerin boşanma konusunda anlaşmaları evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına ilişkin kesin bir karine teşkil 451 Doktrinde “eylemli ayrılık” veya “ fiili ayrılık” olarak da isimlendirilmektedir(Bkz. Oğuzman/Dural, s. 129; Gençcan, s. 629; Tutumlu, s. 1078). 452 Oğuzman/Dural, s. 130; 3444 sayılı kanun madde gerekçesine göre:“Maddeye eklenen son fıkra ile uzun süre fiilen ayrı yaşayan eşlerin boşanmalarına imkan sağlanmış bulunmaktadır. Bu günkü toplum hayatımızda beş hatta on yıl ve daha fazla bir süre ayrı yaşamakta olan karı kocalara rastlanmaktadır. Boşanma davası açan tarafın davası red olduğunda o taraf müşterek hayata geri dönmek istemediği takdirde kanuni müeyyideler hiçbir zaman onu bu hayata geri dönmeye zorlayamayacaktır. Buna çare olarak maddeye sözü edilen son fıkranın ilavesi uygun görülmüştür…”(ABD 1988, sayı:3, s. 375(Tutumlu, s. 1078’den naklen)). 453 EMK’nin Md. 134/son’a göre: “Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten itibaren üç yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun müşterek hayat yeniden kurulamamışsa eşlerden birinin talebi üzerine boşanmaya karar verilir.” 454 Y. 2 HD, 17.12.2008, 17762/17188: “…Türk Medeni Kanununun 166/son maddesi uyarınca boşanmaya karar verilebilmesi için boşanma sebeplerinden herhangi biri ile açılmış ve reddedilmiş olan davada kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç yılın geçmesi ve evlilik birliğinin yeniden kurulamaması yeterlidir. Boşanma kararı verilebilmesi için eşlerin kusur durumlarının araştırılması söz konusu değildir. Davacı koca tarafından açılan ve reddedilen dava 15.4.2003 tarihinde kesinleşmiş olup, bu dava üç yıllık fiili ayrılık süresi sonunda açılmıştır. Bu durumda TMK 166/son maddesi koşulları gerçekleşmiştir. Boşanmaya karar verilmesi gerekirken yasak olmayan gerekçeyle davanın reddi doğru olmamıştır.”(Gençcan, s. 662, dn.2388). Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|