Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
106 görüşünü 424 sergilemiştir. Ancak, Yargıtay son tarihli kararlarında tekrar görüş değiştirerek saike ilişkin düşüncelerin serbest iradeyi ortadan kaldırabileceğini söylemiştir. 425 Bu anlamda Yargıtay’ın bu konuda yerleşmiş bir içtihatının bulunmadığı söylenebilir. Öğretide bir kısım yazarlar 426 , Yargıtay’ın yukarda ortaya konulan kararına uygun olarak, anlaşmalı boşanma davalarında saikin bir öneminin olmayacağını savunmuştur. Buna göre, hâkimin tarafların boşanmayı istemelerindeki gerçek niyetlerini başka bir anlatımla boşanma konusundaki amaçlarını araştırma yükümlülüğü ve yetkisi yoktur. Zira tarafların mahkemeye birlikte başvurmaları yâda bir eşin açtığı davanın diğer eş tarafından kabul edilmesi halinde evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olduğu noktasında aksinin ispatlanması mümkün olmayan kesin bir karine oluşur. Hâkim yalnızca eşlerin boşanma konusundaki iradelerini serbest bir şekilde ortaya koyup koymadıklarının üzerinde durmalıdır. Kanaatimizce hakim saik araştırması yapmamalıdır. Ancak eğer taraflar dilekçelerinde veya duruşmadaki sözlü beyanlarında yetim aylığı alabilmek veya alacaklılardan mal kaçırmak gibi amaç ve niyetlerle boşanmak istediklerini beyan etmişler ve bu beyanları tutanağa geçirilmişse hakim boşanma talebinin reddine karar vermeli, kanuna karşı hile teşkil edecek bir işleme göz yummamalıdır. 427 Taraf iradelerinin serbestçe açıklanması noktasında Yargıtay, tarafların anlaşmalı boşanma taleplerine ve bu yönde hüküm almalarına rağmen, davacının hukuki ve fiili bir engeli olmadığı halde; iki yıl sekiz ay evliliği sürdürdükten sonra davalıya kararın tebliğini istemesini davacı için bir hak olmakla birlikte; Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesinde yer alan dürüstlük kuralına aykırı ve hakkın kötüye kullanılması niteliğinde görmüş ve hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni 424 Bkz. Y 2 HD, 20.10.1993, 8625-9559(Gençcan, s. 598, dn. 2150). 425 Bkz. Y 2 HD, 30.1.2006, 21176/499(Gençcan, s. 599, dn.2152). 426 Y 2 HD, 30.1.2006, 21176/499sayılı kararın karşı oy gerekçesinde Gençcan: “…Anlaşmalı boşanma davasında tarafların boşanmanın sebebini açıklama zorunluluğu yoktur. Boşanma taraflara kalmış bir konudur. Boşanma iç nedeni boşanma hakimin ilgilendirmez…”demektedir(Gençcan,s. 599); Benzer olarak bkz. Özdemir, s. 151; Aksi görüş olarak bkz. İpek, s. 110, 111. 427 Benzer olarak bkz. Tutumlu, s. 1063. 107 korumayacağından, eşlerin boşanma iradelerini samimi bulmayarak boşanma hükmünün bozulmasına karar vermiştir. 428 5. Eşlerin Uzlaştıkları Şartların Hâkimce Yerinde Görülmesi TMK 166/3’de hâkimin anlaşmalı boşanmaya karar verilmesi için aranan bir diğer şart tarafların evliliğin mali sonuçları ve çocukların durumuna ilişkin yaptıkları anlaşmanın hâkimce uygun bulunmasıdır. Boşanma davalarında bir an önce boşanma kararı alabilmek için gerek davacı ve gerek davalı aceleci tavırlarıyla hem kendilerinin hem de ortak çocuklarının geleceklerini tehlikeye atabilecek olduklarından, Kanunkoyucu bu şekilde bir düzenleme yapmayı uygun bulmuştur. 429 Burada taraflarca varılan anlaşmanın yazılı bir metne dökülmüş olarak mahkemeye sunulmasına gerek olmasa da anlaşmanın infaz edilecek şekilde hüküm fıkrasında yer alması ve eşler tarafından imzalanması gerekecektir. 430 Farklı olarak Yargıtay, evliliğin mali sonuçları ve çocukların durumuna ilişkin anlaşma onaylanırsa, sözleşmenin mutlaka hüküm fıkrasında gösterilmesini zorunlu görmemektedir. Zira Yargıtay’a göre, boşanmaya karar verilmiş ve protokol bütünüyle karara alınmışsa, hüküm fıkrasına geçirilmemiş olmasının önemi yoktur. Anlaşmanın karar metnine olduğu gibi alınması örtülü onay niteliğindedir. 431 Boşanma sebeplerinin herhangi birisiyle son bularak kesinleşen boşanma davalarında dava sürecinde eşlerden biri maddi ve manevi tazminat ya da yoksulluk nafakasına ilişkin herhangi bir istemde bulunmamışsa, kararın kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde bu yöne ilişkin taleplerde bulunabilir. Gerçekten Medeni Kanunumuzun m. 178. de; “evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava 428 Y 2 HD, 2009/16037-2010/17586(www.turkhukuksitesi.com-erişim tarihi: 7.3.2012). 429 Gençcan, s. 602. 430 Akıntürk/Karaman, s. 271; Gençcan, s. 1432. 431 Y 2 HD, 21.06.1995, 6497/7237(Gençcan, s. 1432, dn. 683). 108 hakları boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar” biçiminde bir düzenleme yapılmıştır. Yargıtay’ın 1.3.2004 tarih, 1717-2494 432 sayılı eşlerin boşanmanın mali sonuçları konusunda anlaşamadıklarında, hakimin tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde delilleri toplayıp TMK 166/1, 2, 4 fıkralarına göre değerlendirme yapması gerektiğini, TMK 166/3’e göre boşanmaya karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirttiği kararından yola çıkarak, tarafların boşanmanın mali sonuçları 433 olan maddi-manevi tazminat ve yoksulluk nafakası konularında bir anlaşmaya varmaları gerektiği söylenebilirse de Yargıtay’daki mevcut çoğunluk maddi ve manevi tazminat haklarını saklı tutarak eşlerin anlaşmalı olarak boşanabilecekleri görüşündedir. Yani bu durumda eşler anlaşmalı olarak boşandıktan ve bu boşanma hükmü kesinleştikten sonra ayrıca açacakları davalar ile maddi ve manevi tazminat talep edebileceklerdir. 434 Yargıtay’daki çoğunluk görüşüne karşı çıkan Gençcan’a 435 göre ise tarafların TMK 166/3 maddesi uyarınca düzenledikleri ve hâkime sundukları protokolde “birbirlerindeki maddi ve manevi tazminat haklarını saklı tuttuklarını” belirtmeleri durumunda TMK 166/3 gereğince boşanmaya hükmedilemez. Zira, hakkın saklı tutulması, bu konuda anlaşma sağlanamadığını, çekişmenin devam ettiğini ihtilafın ileriye atıldığını gösterir ve boşanmanın mali sonuçlarıyla ilgili çekişme giderilemeden boşanma kararı verilemez. Öte taraftan tarafların boşanma sebebinin taraflardan birinin kusurlu davranışı değil, eşlerin boşanma konusunda anlaşmış olmaları ve taraflardan birinin kusuru ile boşanmaya karar verilmediği konusunda kesin hüküm bulunması karşısında; mahkemenin tarafların kesin hüküm sonrası 432 Gençcan, s. 603, dn. 2170. 433 Yargıtay mal rejimine ilişkin olarak mallar konusunda da taraflarca bir anlaşmaya varılmasını aradığı kararlar için bkz. Y 2 HD, 12.1.2005, 15214/330; Y 2 HD, 21.10.2004, 10763/12274(Gençcan, s. 622, 623). 434 Y 2 HD, 28.1.2009, 19916-959 sayılı kararı için bkz. Gençcan, s. 603, dn.2171; Benzer şekilde Tutumlu da boşanmanın mali sonuçları hakkında anlaşma sağlanması beklenmeden veya tarafların bu konudaki talepleri konusunda olumlu ya da olumsuz bir karar verilmeden boşanmaya hükmedilmesi durumunda, ortada mali konulara ilişkin kesin hüküm bulunmadığından mali taleplerin yeni bir davada ileri sürülmesine engel bulunmadığını belirtmektedir(Tutumlu, s. 1060). 435 Gençcan, s. 603 vd; Benzer görüş için bkz. Özdemir, s. 160-162. Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|