Aparan yol kimi
Yüklə 320 Kb. Pdf görüntüsü
|
Fuad Mammadov Kulturologiva effektivli havat va fəaliyyata aparan vol cəmiyyəti mədəniyyəti və məsuliyyət mədəniyyəti, davamlı insan və sosial inkişaf, QHT üçün III sektor və fandreyzinq problemləri üzrə keçirilən 200-dən artıq respublika və beynəlxalq konfrans, interaktiv seminar və treninqlərin təşkilinə rəhbərlik etmişdir. F.Məmmədov Rusiya, APR, Rumıniya, gürcüstan, Yunanıstan, Misir, Türkiyə, Kosta-Rika, Norveç, ABŞ, Tayland, Koreya, Fransa, Macarıstanın ayn-ayn səfirlik, dövlət institut və cəmiyyətlərində təşkil edilmiş beynəlxalq konqres, konfrans və simpoziumlarda mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi, elm və idarəetmə problemləri üzrə elmi məruzə və məlumatlarla çıxış etmişdir. 1991-ci ildə Kosta- Rikada etdiyi çıxışdan sonra, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tanıyan ilk dövlətlərdən biri də bu mərkəzi amerika ölkəsi olmuşdur. 2000-ci ildə alim Avropa Şurasının mədəni siyasət üzrə ekspertlər siyahısına daxil edilmişdir. Tədqiqatçı-kulturoloq kimi, Fuad Məmmədov üçün xarakterik olan cəhət odur ki, o, mədəni hadisə və artefaktlan abstrakt izah etmir, ək sinə , onların sosial-mədəni inkişaf qanunauyğunluqlarını aşkar etmək üçün sintez və ümumiləşdirmələr aparır, ictimai inkişafda tərəqqipər vər dəyişikliklərin əldə edilməsi üzrə konkret əməli tövsiyələr hazırlayır. Müəllif dövlət və cəmiyyət idarəçiliyi mədəniyyəti və mə dəni siyasət, mədəniyyətin inkişaf imkanları və rolu, mədəniyyət an lamına yeni tələb, vəzifə, prinsip və texnologiyalar baxımından öz yeni elmi yanaşmalarını ardıcıl və inandırıcı şəkildə ifadə edir. Alim mədəniyyəti, hər biri öz qanunları ilə inkişaf edən, daxili ziddiyyət ləri ilə xarakterizə edilən sosial institut, hadisə və əlamətlərin üzvi bağlılığının sintetik birliyinin kompleksi, vahid sistemi kimi dərk edərək, həqiqəti axtarmağa can atır. O, düşünür ki, bu sosial sistemin və onun inkişaf qanunauyğunluqlarının metodoloji baxımdan düzgün öyrənilməsi bəşəriyyətin tərəqqisi üçün yeni həqiqət, imkan və perspektivlər açır. Bu baxımdan, o, sintez qabiliyyətli Azərbaycan mədəniyyətinin orijinallığını öz mədəniyyətinin tələb və prinsipləri baxımından başqa xalqların mədəni yeniliklərini yaradıcılıqla işləməsi ilə bağlayır. Kitab bəşəriyyətin inkişafı üçün hüdudsuz imkanlar açan mədəniyyəti yeni anlamda dərk etməyəkömək edir. O, eyni zamanda keçmişin və bu günün kompleks təhlili əsasında müasir azərbaycan 20 Fuad Mammadov Kulturologiva effektivli haval va faalivvata aparan vol mədəniyyətinin modernləşdirilməsi və müstəqil Azərbaycan Respublikası gələcəyinin düzgün formalaşdırılması yollarını görməyə imkan verir. Əminliklə demək olar ki, Fuad Məmmədovun “Kulturologiya effektiv həyat fəaliyyətinin yoludur” monoqrafiyası kulturologiyada yeni sözdür. Elmi mövqe və yaradıcı fikrin parlaq ifadəolunduğu, bundan əvvəlki ’’Kulturologiya” kitabının məntiqi davamı olmaqla, bu monoqrafiya Azərbaycanda kulturoloji tədqiqat və təfəkkür ənənələrinin təşəkkülünü tamamlayır. Bu ənənə üçün xarakterik cəhət “texnoloji təfəkkür” sayıla bilər ki, onun da mahiyyəti aşağıdakından ibarətdir: - fakt, hadisə və proseslərin, insan psixologiyası və həyat fəaliyyətinin mahiyyətini mənimsəməklə, siyasət və idarəetmədə tərəqqipərvər əməli nəticələrin əldə edilməsi. Kitabda olan kulturoloji biliklərin çox hissəsi bəşəriyyətin inkişafının beynəlxalq sosial-mədəni təcrübəsinin uzun müddət öyrənilməsi, ümumiləşdirilib, sistemləşdirilməsindən yaranan və ilk dəfə istifadə olunan kulturoloji tərif, konsepsiya və düsturlardır. Onlar insan, dövlət və cəmiyyətin yaradıcı imkanları və nailiyyətləri, təşkil və idarəetmə, təfəkkür və yaradıcı fəaliyyət, həyat texnologiyalan, inkişafın qanun, xüsusiyyət və mahiyyəti barədə düzgün təsəvvür yaradılmasına kömək edir. Kitabın hüquqi dövlət və demokratik cəmiyyət quran müstəqil Azərbaycan Respublikasında idarəetmənin müxtəlif sistem və səviyyələrində, dövlət və ictimai idarəetmə sahələrində lider və şəxsiyyətlərin formalaşdmlması üçün qiymətli elmi və praktik əhəmiyyətə malikdir. O, qloballaşma şəraitində Azərbaycanın xarici dövlətlərlə sülh və əməkdaşlığı, beynəlxalq münasibət mədəniyyətinin inkişafı, informasiyalı cəmiyyət quruculuğu, yeni ictimai münasibətlərin formalaşdmlması, ölkənin modernləşdirilməsi, dövlət quruculuğu və idarəçiliyində düzgün strategiyaların elmi əsasla işlənməsi üçün nəzəri və fəlsəfi baza kimi mühüm və əhəmiyyətlidir. Professor Fuad Məmmədovun xidməti ondan ibarətdir ki, o, məşhur kulturoloqlardan - Uayt, Yaspers, Toynbi, Şpenqler, Diltey. Hesse, Sorokina, Husserl, Parsons, Saburo, Markuze və digərlərinin nailiyyətlərinin yaradıcı dəyərləndirilməsi əsasında ilk dəfə olaraq, dünya mədəniyyəti və sivilizasiyalarının inkişaf tendensiyası və 21 Kuad Marrmadm Kulturologiya effekrivli havat v» faalivvata aparan vol xarakteri, kulturoloji elmin müasir inkişaf məntiqini əks etdirən , mədəniyyət və kulturologiyamn yeni elmi təriflərini yaratmışdır. İlk dəfə olaraq, uğurlu gələcəyi təsəvvür etməyə və qurmağa yardım edən, insan inkişafının yeni imkanlarını, texnologiyaları, inkişaf qanunlarım, nailiyyət, tarix, imkan, mahiyyətinin sistemli öyrənilməsinə yardım edən elm kimi, kulturologiya piramidasını müəyyənləşdirmək Fuad Məmmədova nəsib olmuşdur. Müəllif tərəfindən inkişafin məqsəd və metodlarına yeni nəzərlə baxmağa imkan verəbn termin, konsepsiya və təriflərin istifadəsi əsaslandırılmış, mədəniyyəti fərdi, lokal və qlobal səviyyədə tədqiq etmək üçün yeni yanaşmalar təklif edilmişdir. Fuad Məmmədov beynəlxalq inkişaf təcrübəsinin diqqətli tədqiqi əsasında dövlət və ictimai inkişafin model və layihələrinə bir çox elmi mədəni və kulturoloji təriflər vermişdir. O, yerli və xarici mütəxəssislərin bəyəndiyi, Azərbaycan mədəniyyətini yeni inkişaf səviyyəsinə yüksəldə biləcək sosial-mədəni siyasətə aid konkret praktik məsləhətlərini hazırlayıb, dövlətə təqdim etmişdir. Yeni fənlərarası elm kimi, kulturologiyamn inkişaf prosesində olması, müəllifin ayn-ayn mülahizələri ətrafında diskussiya xarak terli fikirlər yarada bilər. Kitabın bəzi hissələrində təkrarların mövcud luğu isə, müxtəlif vaxtlarda nəşr edilmiş məqalə və məruzələrdə konkret mövzuların məntiqinin mənimsənilməsinə yardım kimi izah oluna bilər. Eyni zamanda, əsər kulturologiya elmi, təhsili və maari fində, ümumiyyətlə, Azərbaycan intellektual mədəniyyətinin inki şafına ciddi töhfə və nəzərəçarpan bir hadisədir. Müəllif mədəniyyəti ictimai və beynəlxalq münasibətlərin, siyasi və iqtisadi inkişafin təməli, ictimai tərəqqinin əsas hərəkətverici qüvvəsi və dövlətin sosial kapitalı kimi təqdim edə bilmişdir. Monoqrafiyanın universal xarakterini, dilinin sadə və aydınlığını nəzərə alsaq, onun yuxan sinif şagirdləri və tələbələr üçün faydalı dərs vəsaiti, eləcə də siyasətçilər, alimlər, mütəxəssislər, diplomatlar və öz ruhi mədəniyyətini təkmil ləşdirməyə, elmi dünya görüşünü dərinləşdirməyə və fərdi həyat qabiliyyətini inkişaf etdirməyə can atan sadə vətəndaşlar üçün dəyərli mənbə ola biləcəyinə əmin olmaq olar. 22 Eyad M j mmadov Kulturologiya effcklivli haval ta faalivvata aparan vol MÜƏLLİFDƏN “Homo Sapiens” -in tarix səhnəsinə çıxdığı vaxtdan bu günə qədər, insan həyatımn mühafizəsi və daha da yaxşılaşdmlması bəşəriyyətin mədəni həyatının əsasında durur. Bu, hər bir planet sakininin əsas həyat motividir. Buna görə də təhsilli adamlar, xüsusilə də ziyalılar insan səadəti “potensialı”mn yüksəldilməsi , həyatın daimi olaraq yaxşılaşmağa doğru dəyişməsi üzrə məsuliyyəti öz üzərlərinə götürməlidirlər. İnsan həyatında səadətdən mühüm bir şey varmı? Səadətə can atmaq hər bir insanın həyat fəaliyyətinin təbii və əsas stimuludur, özünütəkmilləşdirməyə can atmaq isə - özünü mədəni şəxsiyyət hesab edənlər üçün zəruri səadət şərtidir. Bu sosial qanunauyğunluq şəxsiyyətin xarakterini və prixologiyasını anlamağa imkan verir, insanların təfəkkür və davranışına təsir göstərir, bir çox hallarda insanın maraq, məqsəd və tələbatlarının formalaşma motivlərini izah edir. Səadət - insan və onun yaxınlarının fiziki və mənəvi sağlamlığı, şəxsiyyətin real arzu və ideallarının həyata keçməsidir.Səadət yalnız uğur deyil. O yalnız maddi rifahla müəyyən olunmur. O, ağıl, mərhəmət, səxavət və insanlara xidmət, daxili gözəllik, məhəbbət, dostluq, sədaqət, həyatsevərlik, öz idealları uğrunda mübarizlik və səmərəli güzəşt bacarığı tələb edir. Səadətin şərtlərindən biri öz potensialını reallaşdırmaq və cəmiyyətdə layiqli yer tutmaqdır. Deməli, səadətin cəmiyyətdə sosial ədalət və əlverişli mədəni mühitin mövcudluğu ilə əlaqəsi sözsüzdür.Bu isə insandan mədəni irsi keyfiyyət və qabiliyyətlərlə yanaşı, həm də bilik, müdriklik, gərgin əmək, inam və dözüm, azadlıq və mərdlik, vicdan və alicənablıq, iradə və məsuliyyət tələb edir. Səadətin ən mühüm meyarları möhkəm və firavan ailə, sevimli peşə və iş, doğmaların və dostların etimadım doğrultmaq, ətrafdakılann məhəbbət, hörmət, rəğbət və yardımıdır. Səadətin yolu bilik, bacarıq, mənəviyyatlılıq, mütəşəkkillik və yaradıcı fəaliyyəti nəzərdə tutan yüksək mənəxi mədəniyyətdən keçir. Mədəniyyət - insanların yaradıcı həyat fəaliyyətidir.Bu, bəşəriyyətin nizamsızlıqdan nizamlılığa doğru getdiyi çoxəsrlik fasiləsiz bir yolun rəmzi olan mürəkkəb sosial fenomen və noumendir. Bu, təbiət, cəmiyyət və insanın özünün, sonunda ruhi 23 Yüklə 320 Kb. Dostları ilə paylaş:
|