Article · April 020 citations reads 5,467 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Ikkinchi bob: Internet sohasi O’zbekiston milliy iqtisodiyotida 
2.1. Internet xavfsizligi va O’zbekistonda 5G 
Darhaqiqat, raqamli iqtisodiyot miqyosining kengayib borishida xalqaro 
hamkorlikni imkon qadar kuchaytirish zarur. Shu o
’
rinda mamnuniyat bilan qayd 
etish joizki, O
’
zbekistonda axborot xavfsizligi sohasida olib borilayotgan ta
’
sirchan 
chora-tadbirlar natijasida 2019 yilda Kiberxavfsizlik global indeksida 41 pog
’
onaga 
ko
’
tarilib, 52 o
’
rinni egalladik. 
Yoshlar duch keladigan onlayn xavf-xatarlarni bartaraf etish bo’yicha olib 
borilayotgan izchil ishlar doirasida O’zbekiston Axborot xavfsizligi markazi 
(TsOIB) mart oyida kollejlar va akademik litseylarda kompyuter texnologiyalari 
bo’yicha qator o’quv seminarlarini o’tkazdi. 
5G mamlakatlarning iqtisodiy ko’rsatkichlari va yalpi ichki mahsulotiga katta ta’sir 
ko’rsatishi belgilangan. 2016-yilda mobil texnologiyalar va xizmatlar dunyo 
miqyosida yalpi ichki mahsulotning 4,4 foizini tashkil qildi, bu iqtisodiy qiymatga 
ega 3,3 trln. 2020-yilga kelib bu ko’rsatkich 4,2 trln. AQSh dollaridan oshadi yoki 
dunyo yalpi ichki mahsulotining 4,9 foizini tashkil etadi, chunki tezkor mobil 
aloqaning samaradorligi va samaradorligi oshib boraveradi. 
Shunga o’xshab, GSMA mobil texnologiyalar va xizmatlar 2017-yilda Yevropada 
yalpi ichki mahsulotning 3,3 foizini tashkil qilganligini, qit’aning mobil ekotizimi 
esa 2,5 million ish uchun javobgardir. Yevropa dunyodagi eng yuqori darajada 
rivojlangan mintaqaviy mobil bozor bo’lib, 2017 yil oxiriga kelib 465 million noyob 
uyali abonentga ega bo’lib, bu aholining 85 foizini tashkil qiladi. YaIMning ulushi 
2022 yilga kelib 4,1 foizgacha o’sishi kutilmoqda va Yevropada 2020 yilga kelib 
birinchi 5G ishga tushirilishi bilan, mamlakatlar yangi uyali tarmoqdan o’z 
foydalariga foydalanishga intilishadi. 
5G potentsial iqtisodiy ta’sirining ahamiyatini chindan ham e’tibordan chetda 
qoldirmaslik kerak: AQSh 4G yetakchisi sifatida o’z o’rnini yaratish uchun ko’p 
ishladi, 4G mobil keng polosali ulanishi mamlakatning yalpi ichki mahsulotiga 100 
milliard dollar qo’shdi. GSMA prognoziga ko’ra, 4G ulanishlar 2020 yilga kelib 
Shimoliy Amerikadagi beshta uyali ulanishning to’rttasini o’z ichiga oladi, bu 
boshqa global mintaqalarga qaraganda yuqori. Agar AQSh simsiz aloqa bo’yicha 
dunyoda etakchilik mavqeini yo’qotsa, bu ish o’rinlarining yo’qolishi va chet elga 
texnologiya innovatsiyalari ta’sirini sezishi mumkin. AQShning 4G yetakchiligidagi 
iqtisodiy foydasi yo’q bo’lib ketadi