Atmosferaning tarkibi, tuzilishi va ahamiyati, havo
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Radioaktiv ifloslanish
| Avtomobil transporti
havoning ifloslanishida katta о„rin egallaydi. Avtotransportdan chiqadigan gazlar tarkibida zararli moddalar mavjud. Atrof-muhitga is gazi (oltingugurt) va azot birikmalari bilan birga 3,4 - benzapiren va qо„rg„oshin kabi kantserogen moddalar ham ajralib chiqadi. Ushbu chiqqan gazlar о„simlik, hayvonlar va odam salomatligiga salbiy ta‟sir etadi. Havoning ifloslanishida transportlarning hissasi 60-65% ni tashkil etar ekan. Tranzit avtomobillarini halqa yо„li orqali harakatga keltirish, avtomobillarni ekologik toza bо„lgan gazokondensat, gaz yonilg„isiga о„tkazish hamda gaz va dudlarni о„lchaydigan asboblar, kuchli diagnostik laboratoriyalarning mavjudligi atmosfera havosining ifloslanishini oldini olishda muhim о„rin egallaydi. 5. Radioaktiv ifloslanish atmosferani ifloslaydigan eng xavfli manbalardan biri hisoblanadi. Bu esa inson salomatligiga salbiy ta‟sir etib, ularning avlodlarida turli xildagi mutatsiyalarni keltirib chiqarishi bilan xavfli bо„ladi. Radioaktiv ifloslanishning manbalari atom va vodorod bombalarini sinovdan о„tkazish bо„lsa, bundan tashqari, radioaktiv ifloslanish yadro qurollarini tayyorlash jarayonidagi elektrostantsiyalarning atom reaktorlari va radioaktiv chiqindilaridan ham atmosferaga tarqaladi. Qirg„iziston va Tojikistondagi О„zbekiston chegaralariga yaqin joylardagi foydalanilayotgan ruda konlari radioaktiv va boshqa xavfli chiqindilarning transchegaraviy manbalari hisoblanadi. Qirg„iziston hududida avvalgi Moylisuv, Shakontar uran konlari, Sumsar qо„rg„oshin koni, Haydarkam simob-surmali flokrit koni, Qadamjon surma koni bor. Qayd etilgan obyektlarda balansdan tashqari rudalar chiqindilari saqlanadigan joy va yerlar radionuklidlar, zararlangan og„ir metallar, toshqin suvlar bilan yuvilmoqda va ular о„z navbatida, О„zbekiston Respublikasi hududlarini ham zararlashi mumkin. Umuman olganda, atmosfera havosining ifloslanishi natijasida odamlarda darmonsizlanish, ish qobiliyatining pasayishi, yо„tal, bosh aylanishi, ovoz boylamlarining siqilishi, о„pka, kо„z bilan bog„liq har xil kasalliklar, organizmning umumiy zaharlanishi, kasallikka qarshi kurashishning susayishi kabilar kelib chiqadi. |