Avtomobil texnikasi
Yüklə 6,38 Kb. Pdf görüntüsü
|
45 Sikloidal profilli ilişmə bütün fırlanma dövründə daxili və xarici rotorların dişlərinin ilişmədə olmasını təmin edir. Şək.6.30-da rotorlu-pərli ATYN və onun sistemə qoşulma sxemi göstərilmişdir. Rotor 2 hərəkətsiz gövdənin silindrik deşiyində ekssentrik vəziyyətdə yerləşdirilmişdir. Dörd ədəd pər 3 fırlanma zamanı mərkəzdənqaçma qüvvəsinin təsiri ilə gövdənin daxili silindrik səthinə sıxılır. Rotorun fırlanması zamanı rotor, tərlər və gövdənin daxili silindrik səthinin əmələ gətirdiyi qövsvari həcmlər sorma kanalından vurma kanalına doğru fırlandıqca, növbə ilə əvvəlcə genişlənir, sonra isə sıxılır. Bunun nəticəsində də həcmlərə yanacaq sorulur və vurulur. Yanacağın təzyiqi nominal qiymətdən yuxarı qalxdıqda, buraxıcı klapan 5 yayı sıxaraq qalxır və yanacağın bir hissəsini vurma kanalından giriş kanalına buraxaraq, təzyiqin yüksəlməsinin qarşısını alır. Bəzi nasoslarda pərlərin sayı 6 və 8 ola bilər. Bu tip nasoslar kolovratlı nasoslar da adlanır. Şək.6.30. Rotorlu-pərli alçaq təzyiqli yanacaq nasosu: 1-qövsşəkilli həcm; 2-rotor; 3-pərlər; 4-aparıcı val; 5-buraxıcı klapan. Şək.6.31. Rotorlu-diyircək alçaq təzyiqli yanacaq nasosu: 1-sorma borusu; 2-rotor; 3-diyircək; 4-gövdə; 5-vurma borusu. Rotorlu diyircəkli ATYN-nun əvvəlkindən pərlərin əvəzinə diyircəklərin tətbiq edilməsi ilə fərqlənir və eyni iş prinsipinə malikdir. Diyircəklərin tətbiqi sürtünmə qüvvələrini azaltmağa imkan verir (şək.6.31). Şək. 6.32. Yüksək təzyiqli yanacaq nasosları (YTYN). Yüksək təzyiqli yanacaq nasosunun bir seksiyasının (plunjerinin) xidmət etdiyi silindrlərin sayına görə nasoslar seksiyalı tipli (bu tipli nasosda bir seksiya mühərrikin bir silindrinə xidmət edir) (şək.6.27, şək.6.32) və paylayıcı tipli (bu tipli nasosda bir seksiya mühərrikin bir neçə silindrinə xidmət edir və mühərrikin iş qaydasından — silindrlərdə iş prosesinin getmə ardıcıllığından asılı olaraq, bir neçə silindrə yanacaq verilişini təmin edir) olurlar. 46 Şək.6.33. Plunjer-paylayıcının iş sxemi: Şək.6.34. Plunjer-paylayıcı: 1-sorma borusu; 2-giliz; 3-plunjer; 4-üzükvari paz; 1-plunjer üzərindəki kəsmə; 5-boşaldıcı kənar; 6-uzununa paz. 2-aşağı boşaldıcı kənar; 3-yuxarı boşaldıcı kənar. a) b) c) Şək.6.35. Vurucu klapanın konstruksiyası və işi: a-vurucu klapanın dayanıqlı vəziyyəti; b-vurucu klapanın işlək vəziyyəti; c-vurucu klapanın konstruksiyası; 1-1-vurucu klapan gövdəsi, 2-əks-axın yastı klapan, 3-boşaldıcı klapan yayı, 4- klapan yayı, 5-uzununa paz, 6-mil, 7-üzükvarı paz, 8-boşaldıcı plunjer, 9-konusşəkilli boşaldıcı klapan. Şək.6.36. Seksiya tipli YTYN-nun dozalandırma mexanizmi; a-YTYN-nun ümumi görünüşü, b-dozalandırıcı muftanın yuxarı vəziyyəti, c-dozalandırıcı muftanın aşağı vəziyyəti 1-dozalandırıcı diskli yumruqcuq, 2-mil tənzimləyicisi, 3-plunjer, 4- idarəedici paz, 5-boşaldıcı kənar, 6-boşaldıcı yuva, 7-dozalandırıcı mufta. 47 Şək.6.37. Xarici silindrik profilli yumruqlu mexanizmi və fırlanan plunjerli paylayıcı tip YTYN: 1-sorma yuvası; 2-plunjer paylayıcı; 3-mərkəzi kanal; 4-kəsmə yuvası; 5-dozator muftası; 6, 7-konik dişli çarx; 8, 9-silindrik dişli çarx; 10-tənzimləyici val; 11-tənzimləyici valının dişli çarxı; 12-yumruqcuqlu val; 13-nasosun başlığı; 14-plunjer oymağı; 15-nasos intiqalının valı. Paylayıcı tip YTYN xarici silindrik profilli yumruqlu mexanizmi və fırlanan plunjerli (şək.6.37), rotasion tipli (şək.6.38), plunjeri aksial hərəkətli (şək.6.39) olurlar. Yanacaq püskürülməsi prosesinin intensivləşdirilməsi, püskürmə təzyiqlərinin yüksəldilməsi, dizel mühərriklərinin nominal sürət rejiminin yüksəldilməsi, mühərriklərin mikroprosessorlu sistemlər vasitəsilə elektron idarə edilməsinin tətbiqi ilə əlaqədar olaraq fərdi yanacaq nasoslarının və nasos-injektorların tətbiqinin artmasına gətirib çıxarmışdır. 48 Şək.6.38. Radial plunjerli (rotasion) paylayıcı tip yüksək təzyiqli yanacaq nasosu: 1-paylayıcı val; 2-klapan gövdəsi; 3-dozalandırıcı maqnit klapanı; 4-paylayıcının gövdəsi; 5-sıxıcı klapan; 6-verişin başlanğıcını tənzimləyən maqnit klapanı; 7-diyircəkli itələyici; 8-püskürməni qabaqlayan hidravlik mufta; 9-üzükvarı qovşaq; 10-hidrolövhəli yüksək təzyiq nasosu; 11-aparan dişli çarx; 12-dönmə bucağı sensoru; 13-yüksək təzyiq plunjeri; 14-yüksək təzyiq nasos həcmi; 15- plunjer cütünü idarə edən qurğu. Şək.6.39. Plunjeri aksial hərəkətli paylayıcı tipli yanacaq nasosunun sxemi: 1-plunjer; 2-doldurma yuvası; 3-mərkəzi kanal; 4-vurucu pəncərə; 5-radial kanal; 6-vurucu kanal; 7-vurucu klapan; 8-elektromaqnit klapan; 9-ştuser; 10-dozalayıcı mufta; 11-diyircək; 12-tənzimləyicinin dəstəyi; 13-yay. Yüklə 6,38 Kb. Dostları ilə paylaş:
|