Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi
Yüklə 5,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 8.2
Kalitli xesh funksiya Kalitli xesh funksiyalarni qo‗llashda ularga quyidagi asosiy talablar qo‗yiladi: • soxtalashtirish imkoniyati mavjud emasligi; • modifikatsiyalashning imkoniyati yo‗qligi. Birinchi talab xesh qiymat berilganda unga mos bo‗lgan ma‘lumotni tanlashning murakkab bo‗lishini bildiradi. Ikkinchi talab ma‘lumot va uning xesh qiymati berilganda, xesh qiymati shunga teng bo‗ladigan boshqa ma‘lumotni tanlash murakkab bo‗lishini bildiradi. Ba‘zan, bu ikkita xossani bitta kuchliroq xossaga hisoblash murakkabliligi xossasiga birlashtiriladi. Bu talab xesh qiymatlari ma‘lum bo‗lgan berilgan 54 ma‘lumotlar uchun xesh qiymatlari shulardan biriga teng bo‗ladigan boshqa ma‘lumotni tanlashning murakkabligini bildiradi. Murakkab deganda, masalani real vaqt davomida zamonaviy hisoblash qurilmalaridan foydalanib hal qilish imkoniyati bo‗lmaydigan hisoblash jarayoni tushuniladi. Kalitli xesh funksiyalar bir-biriga ishonuvchi tomonlar o‗rtasida ishlatiladi va ular umumiy maxfiy kalitga ega bo‗ladilar. Odatda bu sharoitda ikkinchi tomon ma‘lumotni qabul qilib olganligini tan olmaslik yoki uni o‗zgartirish holatidan axborot-kommunikatsiya tizimini himoya qilish talab qilinmaydi. Shuning uchun kalitli xesh funksiyalardan kolliziyalarga bardoshlilik talab qilinmaydi. Kalitli xesh funksiyalarga ―imitatsiya‖ qilish, ya‘ni bo‗sh kanalda soxta ma‘lumotni uzatish hamda uzatilayotgan ma‘lumotni soxta ma‘lumotga almashtirish kabi hujumlar bo‗lishi mumkin. Hisoblash bardoshliligi xossasidan xesh funksiyada qo‗llanilayotgan kalitni aniqlash imkoniyati yo‗qligi kelib chiqadi, kalitni bilish esa ixtiyoriy ma‘lumotning xesh qiymatini hisoblash imkonini beradi. Teskari tasdiq esa o‗rinli emas, chunki ba‘zi hollarda kalitni oldindan bilmasdan turib, xesh qiymatni tanlash mumkin. Masalan, keng tarqalgan, bir qadamli siqish funksiyasi yordamida qurilgan quyidagi ko‗rinishdagi xesh funksiyani korish mumkin: bu yerda – bloklab shifrlash algoritmi. –ma‘lumotning qiymatini hisoblash uchun ma‘lumot ketma-ket kelgan bitli – bloklar ko‗rinishida ifodalanadi. Agar ma‘lumot uzunligi blokning uzunligiga karrali bo‗lmasa, oxirgi blok biror maxsus shaklda to‗liq blokkacha to‗ldiriladi. Xesh qiymatni hisoblash algoritmi quyidagi ko‗rinishda bo‗ladi: (2) Kalitli xesh funksiyalarni qurishning yana bir usuli kalitsiz xesh funksiyalardan foydalanishdir. Bunda xesh qiymatni hisoblash uchun kalit berilgan ma‘lumotga qo‗shib yozib qo‗yiladi. Agar kalit berilgan ma‘lumotning boshiga yoki oxiriga to‗g‗ridan-to‗g‗ri qo‗shib qo‗yilsa, ba‘zi hollarda ma‘lumotni modifikatsiya qilishga imkin berishi mumkin. Masalan, 𝑘 kalit ma‘lumotning boshiga 𝑘 formulaga asosan qo‗shib qo‗yilgan bo‗lsin. Agar funksiya (1) formulaga asosan bir qadamli siquvchi funksiyalar yordamida qurilgan bo‗lsa, u holda va 𝑘 larning ma‘lum qiymatlari bo‗yicha biror qo‗shib yozilgan ko‗rinishdagi ixtiyoriy 55 ma‘lumot uchun bu funksiyaning qiymatlarini hisoblash mumkin. Bu xesh funksiyani hisoblashning iterativligi bilan izohlanadi, chunki 𝑘 qiymatni topish uchun 𝑘 kalitning qiymatini bilish shart emas, qiymatning hisoblangan oraliq qiymatlaridan foydalanish yetarli. Shuning uchun bunday funksiya modifikatsiyaga bardoshli emas. Agar kalit ma‘lumotning oxiriga 𝑘 formulaga asosan qo‗shilgan bo‗lsa, funksiya uchun kolliziyani , ya‘ni bo‗ladigan juftlikni bilish ixtiyoriy 𝑘 kalit uchun 𝑘 𝑘 qiymatni hisoblash imkonini beradi. Shuning uchun ma‘lumotni modifikatsiya qilish murakkabligi 𝑂 kattalik bilan emas, balki kolliziyalarni qidirish murakkabligi bilan taqqoslanadi va 𝑂 bilan baholanadi, chunki bu holda ―tug‗ulgan kun‖ paradoksiga asoslangan hujum o‗rinli bo‗ladi. Yüklə 5,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|