30
terrorizmin qar
almaq siyas tind
n aktual v real
probleml rd n biri Az rbaycan n i al olunmu
razil rind
Erm nistan n qanunsuz f aliyy tidir. Bel f aliyy t, xüsusil
Erm nistan t
find n alovland lm separatç q, narkotik
madd
rin dövriyy sind n ld edilmi g lirl r v insan
alveri
inki Az rbaycan Respublikas üçün h yati t hlük yarad r,
mçinin beyn lxalq terrorizml ümumi mübariz ni d
tinl dirir. Terrorizm leyhin mübariz
Az rbaycan n
k apar rolunun imkanlar kifay t q
r çoxdur.
Az rbaycan Respublikas n f al
kda
, r hb rliyi,
tövsiy
ri, habel konstruktiv t nqidi d t
b olunur.
dqiqatlar
n n tic
ri kimi qeyd olunmu dur ki, beyn lxalq
terrorizm leyin mübariz ni aparmaq üçün çox ax li strategiya
yaratmaq z ruridir.
Bununla ba h rbi sah
çoxt
fli
kda q daha mük mm l olmal , h rbi gücün t tbiqi daha
hdud olmal , agentura k fiyyat sah si t kmill dirilm li,
diplomatiyan n rolu artmal v diplomatik kadrlar xarici dill r v
niyy tl r sah sind ixtisasla mal r ki, beyn lxalq
terrorizm qar mübariz daha s
li v u urlu olsun.
Apar lan t dqiqatlarda “erm niliyin” milli m nsubiyy td n
nar mahiyy ti bir daha mü yy nl dirilmi , XVIII srd n
etibar n din p rd si alt nda t
rküzl
n etnokorporasiya
klind formala an ideologiyan n saslar mifologeml r –
sonradan m qs dli kild haz rlanm saxta mif
v r vay tl r
kil etmi dir. Bu bax mdan, “q dim erm ni dövl tçiliyi”,
“erm ni sivilizasiyas ”, “Böyük Erm nistan”, “armenoid irqi”,
“erm ni soyq
” v bu kimi elmi saslara, tarixi gerç klikl
söyk nm
n mifl r yarad lm , beyn lxalq al md dövriyy
burax lm
r.
mçinin bizim t dqiqatlar n tic sind y hudi mill tin
qar tör dil n v
ilikl ri ks etdir n materiallar erm nil r
find n internet saytlar nda yerl diril
k özününkül dirilmi
erm nil
qar tör dil n soyq
kimi q
verilmi dir.
Bununla ba s
dl r toplanm
r.
31
dqiqatlar
n n tic
ri kimi qeyd olunmu dur ki,
ni irsimiz , ekologiyaya vurulan ziyanlar, sirl rl ba
dl r toplusu haz rlanmal v yay lmal r. Erm ni
ilikl rini ks etdir n kitab, jurnal v s. materiallar dünya
dill rin t rcüm edilm lidir v beyn lxalq t kilatlara
çatd lmal r.
mçinin bu movzu il ba
“Beyn lxalq erm ni terror
sinin formala mas nda ideoloji m nb
r” mövzusu üzr
2013-cü ilin vv lind n
“Soyq
v terror erm ni
ideologiyas
n sas amill ri kimi” mövzusunda beyn lxalq
konfransa ça
elan edilmi v 2013-cü il aprelin 4-d AMEA
nsan Hüquqlar nstitutunda konfrans ba tutmu dur. nstitutun
yarad lmas n 15 illiyin h sr olunan beyn lxalq konfrans n
qs di müasir dünyada insan hüquqlar n qorunmas
kontekstind soyq
reall qlar n hüquqi v siyasi
aspektl rinin beyn lxalq, regional v milli hüquqi s
dl rd
rl ndirilm si idi.
kil 2. “Soyq
v terror
erm ni ideologiyas n sas amill ri
kimi” mövzusunda beyn lxalq konfran-
n d
tnam si
32
kil 3. “Soyq
v terror erm ni ideologiyas n sas
amill ri kimi” mövzusunda beyn lxalq konfrans
dbiri açan nsan Hüquqlar nstitutunun direktoru, Milli
clisin deputat Ayt n Mustafayeva konfrans i tirakç lar
salamlayaraq qeyd etmi dir ki,
t dqiqatlara sas n, beyn lxalq
terrorizmin ayr lmaz hiss si olan erm ni terrorizmi yüz ild n
çoxdur ki, mövcuddur. Bel ki, 1885-ci ild Osmanl
mperiyas n razisind terror v g rginlik strategiyas n
köm yi il türk dövl tinin süqutuna nail olmaq m qs di da yan
“Armenakan” partiyas yarad lm
. Az rbaycan XIX srd
ran
Türkiy
n Qafqaza köçürül n,
XX srin vv ll rind is
li
Az rbaycan torpaqlar nda yarad lan v terroru dövl t siyas ti
viyy sin qald ran Erm nistanla qon u olmaq m cburiyy tind
qalm
r. Bu “qon uluq” müt madi olaraq soyq m, terror,
kütl vi q tll rl mü ayi t olunmu dur. Ham ya m lumdur ki,
“Qnçaq” v “Da naksütyun” partiyalar n silahl d st
ri I
Dünya müharib sind n sonra Az rbaycan v
rqi Anadolu
razil rind
r v k ndl ri yand rm v qar t etm , insanlar
kütl vi kild m hv etmi r. A.Mustafayevan n sözl rin gör ,
özünü dünyaya m zlum v
zil n mill t kimi göst rm
çal an,
sl xisl ti is terrordan ba qa bir ey
olmayan erm ni fa izminin
33
iç v gerç k simas tam obyektivliyi il açmaq üçün nsan
Hüquqlar nstitutu indiy q
r bir neç ara
rma apar b n r
rc etdirmi , müxt lif erm ni terror t kilatlar n tör tdikl ri
çoxsayl terror cinay tl rini faktoloji materiallarla bütün dünyaya
qdim etmi dir. O, institut t
find n bu istiqam td t dqiqatlar n
bundan sonra da f al kild davam etdiril
yini, erm ni
terrorizmi v onun ayr -ayr xalqlara qar tör tdiyi soyq mlarla
ba yeni faktlar üz ç xaracaqlar na min oldu unu
vur ulam
r.
kil 4. “Soyq
v
terror erm ni ideolo-
giyas n sas amill ri
kimi” mövzusunda bey-
lxalq konfrans
Konfransda Türkiy nin bir s ra universitet v
rk zl rinin nümay nd
ri
mövzu il ba m ruz il ç
etmi r. Onlardan “Ermeni ara rmalar ” jurnal n redaktoru
Avrasiya nc
ri M rk zinin (AV M) direktoru s fir Öm r
Engin Lütem “Erm ni v q rb tarix ünasl nda erm ni