Az rbaycan özü q d r b di
Yüklə 5,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 62 gedir. AXCP ("islahatçılar") s dri li K rimov müxalif tin birl m sinin Q rbin sifari i oldu unu vur ulama a çalı ır: müxbirin "B zil ri hesab edirl r ki, bu format ("Dördlük") Q rbin maraqlarına cavab verir v o, vv lc d n g l c k koalisiyanm trixl rini cızır" sualma cavab olaraq deyir ki, "aparıcı demokratik dövl tl r Az rbaycanın g l c yin t sir göst r bil rl r. Beyn lxalq birlik bu partiyaların m kda lı ına müsb t baxır". Vahid namiz d problemi il sıx ba lı kild müzakir edil n ba qa bir m s l müxalif t ba çılarının v funksionerl rinin öz xülyalarında yaratdıqları "koalisyon hökum t", "Milli etimad hökum ti" ideyalarıdır. Bu da b ri ba dan aydındır ki, bu müdd alar trafında müzakir l r aparanlar, slind "koalisyon, milli etimad" hökum tl rinin harada, n kimi raitd yaradıldı ından, onun mahiyy tind n x b rsiz adamlardır. kinci t r fd n, "Milli etimad hökum ti" ideyası 1992-ci ild Az rbaycanı f lak t g tirmi "Milli ura" t crüb sinin, 1995-ci ilin mart dövl t çevrili i c hdi zamanı müxalif t dair l rind müzakir edil n "müxalif t konsorsiumu" ideyasının yenid n reanimasiya edilm si t bbüsünd n ba qa bir ey deyil. Müsavat funksioneri Arif Hacıyev gör , koalisyon hökum t m s l sind h r ey b ri ba dan rtl ndirilm li v partiyalar üz rl rin öhd lik götürm lidirl r: "Hakimiyy t dü rg sind h r qrupun öz bayra ı altında f aliyy t göst rm sini "Milli etimad hökum ti" kimi q l m verm k düzgün olmaz v bu, dövl tin m nafel rin ziyandan ba qa bir ey deyil. "Milli etimad hökum ti" seçkid n sonra fonnala acaq komanda kimi q bul olunmamalıdır. Ölk d bel bir hökum tin yaranmasını ist y nl r indid n öz seçiml rini ed r k konkret namiz di d st kl m li v h min namiz din seçkid qalib g lm si il ümumi bir komanda formala mahdır" (" rq", 29 noyabr 2002-ci il). Müsavat Partiyasının s dr müavini v "Yeni Müsavat" q zetinin redaktoru Rauf Arifo lunun fikrinc , ölk d yeni siyasi situasiya yaradılmalıdır v h min situasiya "Heyd r liyevin hakimiyy td n danı ıqlar yolu il vaxtından vv l
ç kilm sin , hakimiyy ti milli qüvv l rd n t kil olunmu koalisiyanın dinc yolla n zar t götürm sin sas ola bil r" ("Yeni Müsavat, 21 oktyabr 2002-ci il). Bütün bunlar onu göst rir ki, müxalif t ideoloqları v funksionerl rinin 1990- 1992-ci ill rd t tbiq etdikl ri "dinc" yolla hakimiyy t çevrili i ssenaril ri yen d qüvv d dir v ya arılı ını itirm yib. P nah Hüseynovun _____________________Milli Kitabxana_______________________ 63 fikrinc , g r partiyalar seçki zamanı qüvv l rini, s yl rini birl dir c kl rs , güc m rk zinin vahid namiz dinin qalib g l c yi halda ona d st k vermi qüvv l r d adekvat olaraq verdiyi d st y uy un hakimiyy td t msil olunmalıdırlar. Onun iddiasına gör , bu partiyaların ks riyy tinin seçkil rd vahid namiz dl i tirak ed n v seçkil rd q l b çalaraq ölk probleml rini çözm y qadir dayanıqlı hökum t yarada bil c k siyasi komandaya çevrilm si potensialı vardır. lyas smayılovu v onun s dri oldu u dal t Partiyasını t bli ed n "Politika" q zeti bir t r fd n müxalif t partiyalarının öz qüvv l rini birl dirm sinin z ruriliyini vur ulayır, dig r t r fd n bel bir namiz din m hz lyas smayılov ola bil c yini sübut etm y çalı ır. Bununla yana ı, müxalif tin daxilind n ortaya çıxan yeni bir motiv d s sl ndirilir: "Hansısa partiya hakimiyy t g ls , t kba ına ölk ni idar etm y qadirdirmi? Probleml ri yoluna qoyma a qadir olan güclü komanda yarada bil c kmi? Ayrı-ayrılıqda müxalif t partiyalarının üzd olan simalarının idar çilik f aliyy tini analiz ets k, ayrılıqda müxalif tin kadr potensialının z ifliyini aydın kild gör bil rik. lk növb d , c miyy t pe kar kadrlardan t kil olunmu monolit komanda t qdim olunmalıdır. Müxalif tin çıxı yolların dan biri seçkil r vahid namiz dl gedib q l b d n sonra koalisyon hökum t klind f aliyy t göst rm kdir" ("Politika", 2 oktyabr 2002-ci il). li K rimov koalisyon hökum t fikrini d st kl y r k qeyd edir ki, protest elektoratının s sl ri hazırda müxt lif müxalif t partiyaları arasında o d r c d bölünüb ki, onların heç biri müst qil kild hakimiyy t g lm y qadir deyil. ndi koalisiya yaranmasına ehtiyac var ("Zerkalo", 26 dekabr 2002-ci il). Müxalif t partiyalarının birl m si v prezident seçkil rind vahid namiz dl çıxı etm si ideyasını t bli ed nl rd n biri d özünü "üçüncü qüvv l r"in t msilçisi kimi q l m ver n Eldar Namazovdur. Onun q na tin gör , "h tta üç partiyanın birlikd hakimiyy ti Az rbaycanda mövcud olan probleml ri h ll ed bilm z. Biz bütün partiyalarla m kda lı a hazırıq" ("Reytinq", 27 oktyabr 2002- ci il). E.Namazov "Milli etimad hökum ti"nin yaradılması ideyasının mü llifl rind n biri kimi çıxı edir: "M n yeni hakimiyy ti milli barı , "Milli etimad hökum ti" qurulmasında görür m. O hökum ti g r k indiki iqtidar, müxalif t v dig r qüvv l r birlikd yaratsınlar" (Bu konqlomerat hökum t Az rbaycanı n gün salacaq? T s vvür
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 64 etm k ç tin deyil R.M.). Az rbaycanı idar ed c k g l c k hakimiyy t heç bir partiyanın t siri altında olmamalıdır. E.Namazovun ssenarisin gör , bunun n u urlu yolu m hz demokratik seçkil r n tic sind formala an "Milli etimad hökum ti"dir ("525ci q zet", 8 oktyabr 2002-ci il). Müt llibovun mövqeyini ifad ed n V t nda Birliyi Partiyası adlanan qurumun Ba katibi Sabir Hacıyev müxalif t partiyalarının hakimiyy td birg t msil olunmasını mümkün sayır: " g r biz müxalif t olaraq mübariz dövründ birg m kda lıq ediriks , istisna deyil ki, bu m kda lıq müxalif t qüvv l rinin hakimiyy td birlikd t msil olunması üçün z min yarada bil r. g r bu gün m kda lı ın b hr sini görs k, arada anla ılmazlıq ba verm s , lb tt , koalisiya hakimiyy ti qurmaq mümkündür" ("Politika", 18 oktyabr 2002-ci il). Lakin vahid namiz d ideyasının leyhin çıxan v bunun mümkünlüyünü ümumiyy tl inkar ed nl r kifay t q d rdir, h tta daha çoxdur. Liberal Partiyasının s dri Lal övk t hesab edir ki, vahid namiz d söhb tl rini yı ı dırmaq lazımdır. "Heç kim heç kim s lahiyy t verm yib ki, hansısa partiya bütün müxalif t r hb rlik etsin. Heç kim müxalif td n özün r hb r seçm yib. Heç kim d özünü r hb r göst rm sin" (" rq", 25 oktyabr 2002-ci il). Lal
övk tin fikrinc , "Onlu "a s drlik ed n insan vahid namiz dliy iddialı olacaq. Ancaq o iddianm realla ması mümkün deyil. "Vahid namiz d m s l si inteqrasiya prosesinin qar ısmı ala bil r. D f l rl ahidi olmu uq ki, vahid namiz d m s l si ortaya atılanda müxalif t arasında ç ki m l r, ziddiyy tl r ba qaldırır v bununla da inteqrasiyaya yön l n c hdl r bo a çıxır". Lal övk t "Onlu "a s dr seçilm sin dig r partiyaların razılıq ver c yi t qdird bel ALP- nin bu m s l y müsb t yana mayaca ını vur ulayır: " g r bel olarsa, biz "Onluq"da t msil olunmayaca ıq. Bu t klifl rin mahiyy tind vahid namiz d m s l si dayanır" ("525ci q zet", 30 oktyabr 2002-ci il). Lal övk t gör , bu gün b zi müxalif tçil r arasında m ntiqsiz oyun gedir: "Vahid namiz dliyini q bul edib m niml olsanız, onda siz aparıcı qüvv , çox böyük adam olursunuz. Vahid namiz d m s l sini m ntiqsiz ey kimi q bul edir m. Sivil dünyada bel ey yoxdur. Müxalif t r ngar ngdir, müxt lif ideologiyalar, s viyy l r, müxt lif d y rl r sistemi, müxt lif konsepsiyalar var. Nec olur ki, kommunistl rin, demokratların v liberalların hamısınd n bir n f r namiz d çıxır?" ("Ekspress", 4 dekabr 2002-ci il).
Yüklə 5,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|