Azerbaijan-ngps
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
159 liderəri də vardır. Onların arasında 1955-ci ildə Amerika legionuna nitq söyləyərək müharibələrin aradan qaldırılmasının zəruri "elmi realizm" adlandıran General Duqlas MakArthur idi: Siz dərhal deyəcəksiniz ki, müharibənin aradan qaldırılması insanın əsrlər boyu arzusu olmasına baxmayaraq, bu məqsədlə hər mühakimədə bunun fantastik hadisə kimi, qeyri-mümkün olduğu söylənilərək cəld rədd edilmişdir. Dünyada hər bir abırsız, hər bir pessimist, hər bir məcaraçı, hər başkəsən bunun baş tutmasına həmişə təkzib etmişdir. Lakin, bütün bunlar elmin kütləvi dağıntını reallıqa çevirməsinə gətirən son onillikdən əvvəl baş vermişdi. Arqumentlər sonradan ruhani və mənəvi əsaslar üərində quruldu və yenə də uduzuldu… Ancaq, indi- dağıntının nüvə və başqa potensiallarının mövcud təkamülü onun mənəvi və ruhanilik sualı kimi ilkin müzakirəsindən uzaqlaşdıraraq, problemi qəfildən elmi realizm ilə bir sıraya gətirmişdir. Bu artıq alim filosoflar və ruhanilər tərəfindən sadəcə götür-qoy edilən etik sual deyil, ağır nüvə sağ qalması təhlükəsi altında olan kütlələrin birlikdə qərar verəcəyi bir sualdır…. Liderlər geri qalırlar…. Önlar keçəl həqiqətlərlə bəyanatlar verərkən belə bir həqiqəti söyləmirlər ki, müharibələr aradan qaldırılmayana qədər növbəti mühüm sivilizasiyaya doğru irəliləyiş baş verə bilməz…. Universal zərurətə keçən bu universal arzunu gerçəkdə tərcümə edəcək kifayət qədər təxəyyülə malikdir hakim sima olacaqmı? Biz artıq yeni eradayıq. Köhnə metodlar və həlli yolları artıq kifayət etmir. Bizim yeni fikirlərimiz, yeni ideyalarımız, yeni konsepsiyalarımız olmalıdır…. Biz keçmişin dəlilər üçün olan köynəyindən qurtulmalıyıq (Kausins(əmi oğlular) 1987: 67-9). Fransız İnqilabının yeni qeyri-öldürməyən dəyişikliyinə həsr edilmiş şüarlarla öncə general rütbəsində, sonradan Birləşmiş Ştatların Prezidenti olan Duayt D. Esinhavr öz notalarında, uzunmüddətli zorakı hərbiləşdirmənin azadlıqa, bərabərliyə və qardaşlıqa olan zərərli təsirləri barədə xəbərdarlıq edir. Azadlıq üçün: "Biz, hökumətin şuralarında, yerli və ya yersiz-fərq etməz, hərbi sənaye kompleksi tərəfindən təsirlərə qarşı qoruyucu tədbir görməliyik. Biz heç vaxt imkan verməməliyik ki, bu təsirər bizim azadlığımızı və ya demokratik prosesləri təhlükəyə məruz 160 qoysun. Biz, nəyin isə hədiyyə ediləcəyini gözləməməliyik" (Əlvida Ünvanı, Yanvar 17, 1961) . İqtisadi bərabərlik üçün: "Hər bir düzəldilən silah, buraxılan hər bir hərbi gəmi, hazırlanan hər raket, son mərhələdə, aclıq çəkən və yedirdilməyən, soyuqdan əsənlərə geyim almayıb, onlardan oğurluq etmək deməkdir". (Qəzet Redaktorlarının Amerikan Cəmiyyətinə müraciəti, Aprel 16, 1953). Qardaşlıq üçün: "Mən belə fikirləşirəm ki, həqiqətən də, insanlar sülhü o qədər istəyirlər ki, yaxşı olardı ki, bu günlərdə hökumətlər bunu onlara, dəstək olaraq, versinlər" (Bİ-Bİ-Sİ televiziyasından müsahibə, Avqust 31, 1959). 4 Dekabr, 1996- cı ildə, Vaşinqtonda, Kolumbiya dairəsində, bütün Birləşmiş Ştatlar boyunca nüvə müharibəsinin döyüş qüvvələrinin sabiq komandanı, Generalı Corc Li Batler Milli Mətbuat Klubunun önündə çıxış edərək, nüvə silahlarının sadəcə azalması ilə deyil, onların ixtiraçısı və ilk istifadəçi olan Birləşmiş Ştatların təşəbbüsü ilə başlamaqla, tam aradan qaldırılmasına - tamamilə dayandırılmasına səslədi. Əks təqdirdə o, Birləşmiş Ştatların başqa ölkələrin arasında, onların əldə edilməsinin qabağını alacaq heç bir mənəvi hakimiyyətə malik olmamasını dedi. Onun səbəbləri: "Nüvə silahları təbiəti etibarı ilə təhlükəlidir, son dərəcə bahalıdır, hərb üçün səmərəsiz və mənəvi cəhətdən bağışlanmazdır". Beləliklə General "Qılıncları Kotan əvəzinə" hərəkatının mənəvi motivli, daima nüvə silahlarına qarşı etiraz hərəkatı nəticəsində federal həbsxanalarla cəzalanan üzvlərinin düşüncələri ilə uyğunlaşan nəticəyə gəldiı. Nüvə abolisionist hərəkatının məntiqi eləcə də öldürməyi ləğv edəcək digər alətlərə əlavə edilə bilər. Əgər, göründüyü kimi, generallar, qətl sənətinin ekspertləri cəmiyyətə qabiliyyətlərinin uzunmüddətli ehtimalları haqqında belə dərin suallar qaldıra bilərsə, nədən siyasət alimləri zorakılığa qarşı bunu etmir və qeyri-öldürücü cəmiyyətlərin qlobal rreallaşdırılması üçün mübarizə apara bilmir? Bəlkə də müasir Amerikan siyasət elminin komponentlərini qəbul edən əksər Amerikan siyasət alimləri və beynəlxalq kolleqalar Birləşmiş Ştatlarda akademik intizam olan siyasət elminin yaradılmasına öz töhfəsini vermiş qeyri-öldürücülüyün motivlərindən xəbərsizdirlər. Buna təkan vermiş mənşələrdən biri, gənc İttifaq əsgəri, uzun müddət qərbi Tennessi ştatında Federativ qüvvələr ilə qanlı döyüşdən sonra gecə 161 növbəsinə çıxacaq Con W. Bürger tərəfindən 1863-cü ildə edilən döyüş andı idi: Hələ də sel yağışı yağırdı; ildırım zərbələri onun pis dilləri çəpinə göy səmanı dəlıb keçir, ildırımın yayılan zərbələri isə ağır artilleriyanın yaylımları kimi əks-səda verirdi. Bu hay- küy və təbiətin səs-küyü ilə yaralanan və ölən heyvanların bağırtı və iniltiləri, yaralanan və ölən adamların qışqırıqları bir-birinə qarışmışdı. Bu əksər bərkimiş əsgərlər üçün terror gecəsi idi. Mənim kimi gənc və həssas bir insan üçün bu, təsvir edilməz dərəcədə dəhşətli və çox pis qarabasmalı bir gün idi. Buna baxmayaraq, bu qorxulu təcrübənin ortasında mənim fikrimdə sonrakı həyatım canlandı. Gözlərim qaranlıq gecənin dərinliklərinə dikilərək, qulaqlarım düşmənin yaxınlaşan səslərini eşitmək üçün gərgin dayansa da, dodaqlarım öz-özünə donquldanırdı: "Tanrının simasında yaranan varlığın mövcudluğu üçün ortaya çıxan problemlərini şüuru gücü ilə və dağıdıcı zorakılıq tətbiq etmədən həll etməsi mümkün ola bilməzdimi?" Onda mən göylər qarşısında and içərək söz verdim ki, əgər mən mövcud müharibənin təhlükələrindən sağ çıxaramsa, mən həyatımı mənalı keçirəcək və qantökmə və dağıntı əvəzinə kompromislərə üstünlük verəcəyəm (Bürger 1934: 28). Onun andını yerinə yetirmək üçün Bürger Almaniyada ali təhsil almaqa gedir və qayltdlqdan sonra1880-ci ildə, Nyu Yorkda Kolumbiya Kollecində Siyasət Elminin Məktəbini təsis etdi. Professor Bürgerin sonrakı təcrübəsi qeyri-öldürücü siyasət elminə dəstək verənlərə qarşıdurma maneələrini proqnozlaşdırır. Bu maneələr, kontekstinə müvafiq olaraq, kiçikdən fövqəladə ciddiliyə doğru dəyişəcək və onlara üstün gəlmək üçün qoçaqlıq və qlobal əməkdaşlıq tələb ediləcəkdir. Almanları insanlara yoldaş kimi tanıyan Bürger, Birləşmiş Ştatların I-ci Dünya Müharibəsinə qatılmasına etiraz etdi. O, 6Avqust, 1917-ci ili-bunun baş verdiyi günü belə xatırlayır: "bir qəmgin zərbə ilə… mənim həyatımın işi iflasa uğradı". Almaniyaya qarşı vətənpərvərlik müharibəsinın qızğın vaxtında o, şikayət edir: sülh adamı və şüurlu olan kəslər bu gün dünyada hamı tərəfindən satqın və qorxaqlıq ekvivalenti kimi qiymətləndirilirlər" (29). Beləliklə Professor Bürger illər boyu sülh yaradanların keçirdiyi əzabı yaşadı, Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|