Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya fənnindən imtahan sualları (45s,60s)
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
| l
ə rind ə n f ə rqli olaraq, ifad ə vast ə l ə ri cüml ə, tam fikir şə klind ə çıxış etdiyi üçün bunlara poetik sintaksis, yaxud sintaktik fiqurlar da deyilir.sözün zahir ə n müsb ə t m ə 'nada deyilib, ə slind ə m ə nfi m ə 'na bildirm ə sin ə kinay ə deyilir. mübaliğə . b ə dii ə s ə rd ə n ə z ə r ə çatdırılacaq hadisə , hiss v ə h əyacanın q ə sd ə n ə slind ə olduğundan daha güclü, qabarıq ve -rilm ə sin ə mübaliğə deyilir. mübaliğə ə r ə b sözüdür v ə şişirtmə k, üs-tünlük verm ə k, böyütm ək, artırmaq mə'nasını bildirir. müba -li- ğə y ə b ə 'z ən şişirtmə d ə deyilir. m ə s: yeddi batman düyünün plo- vu, yeddi şaqqa qoyun əti koroğlunun bir oturumluq yemə yi idi. epitet . bu v ə ya dig ə r predmetin qeyri-müst ə qil, m ə cazi ə lam ə tini göst ə r ə n t ə 'yin ə epitet, yaxud b ə dii t ə 'yin deyilir. epitet yunan sözü olub ə lav ə dem ə kdir. b ə dii ə s ə rd ə m ə'nanı qüvvə t- l ə ndirm ə k, mü ə yy ə n bir c ə h ə ti diqq ə t ə daha qabarıq çatdırmaq üçün hə min fikri ifad ə ed ə n söz ə qüv ə tl ə ndirici, t ə'yinedici söz artırılır . . 25.Kommunikasiya zamanı etik qaydaların gözlənilməsi. Etiket qaydaları cəmiyyətdə insanların bir-birinə hörmət və ehtiramını, sevgi və r əğbətini göstərən mühüm amillərdəndir. Etiket qaydalarının tətbiqində c əmiyyətdə mövcud davranış və danışıq stereotipləri nəzərə alınmalıdır. Məhz etiket qaydalarının şifahi və yazılı nitqdə gözlənilməsi müəyyən məqsədli nitqin s əmərəliliyini və düzgün ifadə qabiliyyətini səciyyələndirir. Nitqdə riayət edilməsi vacib hesab edil ən etiket qaydalarına yerində və zamanında məqsədəuyğun şəkildə istifadə edilməsi üçün insana kiçik yaşlarından davranış və nitq bacarıqları aşılanmalıdır. 26.Dil yeganə ünsiyyət vasitəsidir-fikrinin yanlış olduğunu əsaslandırın. Dil yegan ə ünsiyy ə t vasit ə si deyil. Ünsiyy ə tin müxt əlif formaları var; ə l-qol h ə r ə k ə tl ə ri, müxt əlif işarə l ər, yazı və s. İnsan cə miyy ə t xaricind ə düşdüyü şə rait ə uyğun olaraq dəyişə bilir, ancaq onda nitq inkişaf edə bilmir. Dem ə li, dil irsi xüsusiyy ə tl ə rl ə bağlı deyil. Dil irqi xüsusiyy ə tl ə rl ə d ə bağlı deyil. Yəni uşaq bioloji cə h ə td ə n valideynl ə rin ə b ə nz ə s ə d ə, onların danışdığı dildə danışmaya bilə r. 27.Azərbaycan dilində terminologiyanın formalaşması. Müasir Azərbaycan dilində terminologiyanın inkişafı, terminologiyanın aktual problemləri, müstəqillik illərində termin yaradıcılığının spesifik xüsusiyyətləri, dillərin qarşılıqlı əlaqədə inkişafı, Azərbaycan dilinin zənginləşməsində alınmaların rolu geniş şəkildə təhlil olunmuşdur. Xüsusilə, sahə terminlərinin yaranmasının spesifik xüsusiyyətlər müəyyənləşdirilərək yazılır:“sahədən kənarda həmin sa - həyə aid termin yarana bilməz; sahə terminləri onun baza anlayışlarının təyini prosesində yaranmağa başlayır və sahənin sonrakı inkişafı ilə artır; sa hənin bir anlayışı digərlərinə əsasən təyin edildiyinə görə sahəyə aid terminin müəy - yənləşməsində kontekstdə həmin terminoloji sahənin başqa vahidləri də iştirak edir; sahəyə aid anlayışların dəqiqləşdirilməsi prosesində terminin dəyişməsi və terminin yen i variantlarının yaranması hadisəsi baş verə bilər”. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, terminlər dilin xüsusi funksiya daşıyan sözləridir. Belə ki, dilin leksik sistemi bütövlükdə götürüldükdə iyerarxik ardıcıllıqla düzülmüş spesifik səviyyələrə malik müxtəlif sistemlərin toplusudur. Bu sistemdə dilin ümumi leksikası, onun müəyyən bir hissəsini təşkil edən xüsusi leksika və bu leksik qatın müəyyən bir qismini özündə birləşdirən terminoloji leksika bir - birini tamamlayır. 28.Məişət üslub haqqında məlumat verin. Məişət üslubu — gündəlik həyatda insanların bir - biri ilə ünsiyyət saxladığı dildir. Məişət üslubu adi danşıq dilidir ,yəni insanların bir - biri ilə hal - əhval tutduğu dildir. Məişət üslubu kitab - qəzet dili deyil, eyni zamanda məhəlli səciyyə də daşımır. Məişət üslubu ədəbi dilin gündəlik davranışda işlənən şifahi nitq formasıdır. 29.Publisistik üslub haqqında məlumat verin. Publisistik üslub — milli ictimai təfəkkürün ifadəsidir. Bu üslub mətbuat (qəzetlərin, bədii — siyasi və ictimai jurnalların, elmi - kütləvi kitabların və s.), radio — televiziyanın dilidir. Publisistik üsluba bəzən «mətbuat dili» də deyilir. «Qəz et dili», «radio dili», «televiziya dili» anlayışları da bu mənada işlənir. Radio və televiziya dili publisistik üslubun şifahi forması, qəzet və jurnalların dili isə onun yazılı formasıdır. 30.Bədii üslub haqqında məlumat verin. Bədii üslub — milli bədii təfəkkürün ifadəsidir. Obrazlı, emosional nitq formasıdır. Bədii üslub ədəbi dilimizin tərkibində həmişə aparıcı olmuşdur.Funksional imkanlarının genişliyinə görə bədii üsluba ədəbi — bədii dil də deyilir. Bədii üslubun ən vacib şərti və ümumi cəhəti obrazlılıqdır. Bədii üslubun obrazlılığı həm fonetik, həm leksik, həm də qrammatik səviyyədə özünü göstərir. 31. Bədii üslubun qrammatik səviyyədə göstəriciləri. Bədii üslubun qrammatik səviyyədə göstəriciləri: •
Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|