|
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya fənnindən imtahan sualları (45s,60s)XI əsrin sonları XII əsrin əvvəllərinıdə Azərbaycanda artıq ərəb nüfuzu zəifləmişAzərbaycan dili imtahan əsasXI əsrin sonları XII əsrin əvvəllərinıdə Azərbaycanda artıq ərəb nüfuzu zəifləmiş,
fars nüfuzu güclənmişdi. Bu dövrdə yaşayan Azərbaycan alimləri, mütəfəkkirləri
və siyasət adamları mahir ritor-lar idilər. Təəssüf ki, türk dili saraylara yol tapa
bilmədiyi üçün Nizamül-Mülk, Nəsrəddin Tusi, Məhəmməd Hinduşah
Naxçıvani, Fəxrəddin İbn Məhəmməd Hinduşah Naxçıvani, habelə
görkəmli sözustası Nizami Gəncəvi, Əbülüla Gəncəvi, Xaqani Şirvani və başqaları
öz əsərlərini farsca yazmışlar.
19.Avropada və Sərqdə ritorika.
Mədəniyyətin başqa sahələrində olduğu kimi, antik ritorik sənət də Roma
imperiyasına daxil olan ölkələrə Romadan keçmişdi. Belə ki, İspaniya, Italiya,
Vizantiya, Fransa, müəyyən qədər İngiltərə və Almaniya antik mədəniyyətin bütün
növlərini Roma vasitəsilə almışdılar. XIII-XIX əsrlərdə Avropanın
mədəni ölkələrində akademik ritorikaya xüsusi önəm verilirdi. Məsələn, XII əsrdə
İngiltərənin Oksford, XIII əsrdə Fransanın Sarboniya universitetində ritorikaya aid
mühazirələr oxunurdu. Avropa ölkələri içərisində ritorikaya ən böyük önəm verən
Fransa idi.
Şərq ölkələrində: Çində, Hindistanda, Ərəbistanda ritorikanın inkişafı üçün şərait
var idi. Bu ölkələrdə din xadimləri dini kitabların şərhini xüsusi bəlağətlə
dinləyicilərə çatdırırdılar. Nəinki ritorika, habelə dilçiliyin özü dini kitabların şərhi
əsasında yaranmışdır. VII əsrin axırlarında Xəlil İbn Əhməd Əl Fəraidi ərəb
poeziyası üçün ritmik-melodik modellər kəşf etdi. Həmin modellər əsasında
“Qurani-Kərimin”in ayələrini xüsusi avazla oxumaq mümkün oldu. Ərəb şeirinin
vəzni olan əruz bu zəmində inkişaf etdi. Ümumiyyətlə götürdükdə, İslam dininin VII
əsrdə meydana gəlməsi ərəb mədəniyyətinin inkişafına çox güclü təkan verdi.
20.”Azərbaycan Gənclər Təşkilatları Milli Şurasından ibarət “Gücümüz birlikdədir
koalisiyası Dəvəçi rayonunda növbəti Təbiəti mühafizə” aksiyası keçirir”-verilmiş
nümunənin hansı üslubda olduğunu müəyyən edin həmin üslubun xarakterik xüsusiyyətlərini
qeyd edin.
Dostları ilə paylaş: |
|
|