73.5.
Vəkilin səlahiyyəti qanunla müəyyən olunmuş qaydada təsdiq edilir.
1.
Etibarnamə, bir şəxsin üçüncü şəxslər qarşısında təmsilçilik üçün başqa şəxsə verdiyi
yazılı vəkalətdir (MM, 362-ci maddə). Etibarnamə yazılı formada olmalıdır. MM-in 363-cü
maddəsinə əs'äsən, etibarnamənin qüvvədə olma müddəti 3 ili keçə bilməz. Etibarnamədə
müddət göstərilməyibsə, o, bağlandığı gündən 1 il ərzində qüvvəsini saxlayır. Bağlandığı tarix
göstərilməyən etibarnamə əhəmiyyətsizdir.
Vətəndaşlarm verdiyi etibarnamələr notariat qaydasmda təsdiq edilməlidir (MM, 362-ci
maddə. Notariat haqqında Qanun, 26-cı maddə). Həmçinin, MM-in 362-ci maddəsmdə.
Notariat haqqmda Qanunun 17, 18, 19, 39-cu maddələrində göstərilən təşkilatlann təsdiq
etdiyi etibarnamələr notariat qaydasmda təsdiq edilmiş etibarnamələrə bərabər tutulur. Bu
etibarnamələr notariat qaydasında, yaxud:
1)
etibar edənin oxuduğu və ya işlədiyi hüquqi şəxsin rəhbərliyi tərəfindən;
2)
etibar edənin yaşayış yeri üzrə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən;
3)
əhalinin sosial müdafiəsi müəssisəsi tərəfindən;
4)
etibar edənin müalicə olunduğu xəstəxana və ya digər stasionar müalicə-profilaktika
müəssisəsi tərəfindən;
5)
etibarnamə hərbi qulluqçulara, hərbi hissənin işçilərinə və ya onlarm ailə üzvlərinə
verilirsə, müvafiq hərbi hissənin komandiri tərəfindən təsdiq edilir
2.
Azadhqdan məhrumetmə yerində olan şəxsin verdiyi etibarnaməni azadlıqdan
məhrumetmə yerinin raisi təsdiq edir.
Etibarnaməni, onu verən müəssisənin rəhbəri və ya təsis sənədləri ilə buna səlahiyyəti
olan şəxslər imzalayır və möhürlə təsdiq edirlər.
Nümayəndənin məhkəmədə prosessual hərəkətlərinin dairəsi verilən etibarnamə ilə
müəyyən olunur.
Məhkəmədə vəkilin işi aparması üçün hüquq məsləhətxanasmm və digər qurumların
verdiyi order məhkəməyə təqdim edilməlidir. Orderdə hüquq məsləhətxanasmm (digər
qurumlarm), qeydiyyat kartmm və orderin nömrəsi, işin aparılması tapşırılan vəkilin adı,
atasımn adı, soyadı, hansı işin hansı məhkəmədə aparılmalı olacağı göstərilməlidir. Orderi
hüquq məsləhətxanasmm (digər qurumlarm) müdiri imzalayıb möhürlə təsdiq etməlidir.
Fiziki və ya hüquqi şəxsin hüququnu müdafiə etməsindən asılı olmayaraq, vəkil məhkəmədə
order əsasmda iştirak edir.
MPM-in 74.2-ci maddəsində göstərilən hərəkətləri yerinə yetirmək üçün təmsil olunan
vəkilə əlavə etibarnamə verməlidir. Hüquq məsləhətxanası ilə hüquqi şəxs arasmda hüquq
xidməti göstərilməsi haqqmda müqavilə bağlanarsa, vəkilm məhkəmədə işi aparması üçün
hüquqi şəxsin verdİyİ etibarnamə kifayət edh. Fərdi vəkillik fəaliyyəti ile məşğul olan
şəxslərin nümayəndəliyinin hüquqi əsasmı isə, müqavilə və notariat qaydasında təsdiq
olunmuş etibarnamə təşkil edir.
Hüquq xidmətinin göstərilməsi haqqmda müqavilə hüquqi şəxslə hüquq xidtəmi
göstərən müəssisələr arasmda bağlandıqda, müəssisənin nümayəndəsi məhkəmədə ya hüquqi
şəxsin vermiş olduğu etibarnamə və ya fırmanm verdiyi sənəd əsasmda iştirak edir. Həmçinin,
pullu hüquq xidməti göstərən təşkilatlann əməkdaşları vətəndaşlarm nümayəndəsi kimİ
məhkəmədə vətəndaşm vermiş olduğu etibarnamə və ya təşkilatla vətəndaş arasmda
bağlanmış müqaviləyə əsasən verilmiş sənəd əsasmda iştirak edir.
97
Maddo 74. Nümayəndənin səlahiyyəti
74.1.
Nümayəndənin məhkəmədə səlahiyyəti təmsil olunanın adından işin
müvəffəqiyyətli həlli üçün zəruri olan bütün prosessual hərəkətlərin edilməsini özündə
birləşdirir.
74.2.
iddia ərizəsinin imzalanması, işin münsiflər məhkəməsinə verilməsi, iddia
tələblərindən tam və ya qismən imtina edilməsi, iddianın təmin edilməsi, iddianın predmetinin
və ya əsasının dəyişdirilməsi, barışıq sazişi bağlanması səlahiyyətinin başqa şəxsə
tapşırılması, məhkəmə aktından şikayət verilməsi, məhkəmə aktının məcburi icrası tələbləri,
qət olunmuş əmlakın və ya pul məbləğinin alınması ilə əlaqədar nümayəndənin səlahiyyətləri
təmsil olunan tərəfin verdiyi etibarnamədə xüsusi göstərilməlidir.
Nümayəndənin səlahiyyəti lazımi qaydada rəsmiləşdirildikdən sonra, o, işin aparılması
üçün prosesə buraxılır və təmsil olunanın adından məhkəmədə prosessual hərəkətləri yerinə
yetirh.
Tərəflərin, mübahisənin predmcti barəsində müstəqil tələb irəli sürən və müstəqil tələb
irəli sürməyən üçüncü şəxslərin hüquq və qanunla qorunan mənafeyini məhkəmədə müdafiə
edən nümayəndə MPM-in 74.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan səlahiyyətlər İstisna olmaqla,
47-cİ maddədə nəzərdə tutulan bütün prosessual hərəkətləri edə bilər. Bununla belə, 74.2-ei
maddədə nəzərdə tutulan prosessual hərəkətləri nümayəndə, etibarnamədə bu barədə xüsusi
olaraq qeyd edildikdə, həyata keçirə bilər.
74.2-
ci maddədə göstərilən prosessual hərəkətlərin, etibarnamədə bu barədə xüsusi
qeyd edilmədən həyata keçirilməsinin yolverilməzliyi həmin hərəkətlərin təmsil olunanın
maddi hüquqları barədə sərəncam verməsi ilə əlaqədardır.
Göstərilən prosessual hərəkətlərin həyata keçirilməsi üçün etibarnamədə xüsusi qeyd
olmadan nümayəndə həmin hərəkətləri yerinə yetirdikdə, bu hərəkətlər təmsil olunan üçün heç
bir hüquqi nəticə yaratmır.
Məhkəmə bütün hallarda nümayəndənin səlahiyyət dairəsini yoxlamalıdır.
Maddə 75.
Nümayəndənin səlahiyyətinə xitam verilməsi
75. L İşdə İştirak edən şəxs istənilən vaxt etibarnaməni ləğ\> edə bilər, müvəkkil edilmiş
istənilən vaxt etibarnamədən imtina etməklə etibarnaməyə xitam verə bilər.
75.2.
Qanunla müəyyən olunmuş qaydada nümayəndənin səlahiyyətinə xitam verildikdə,
işdə iştirak edən şəxs dərhal bu barədə məhkəməyə məlumat verməli, yaxud çıxmış
nümayəndəni başqa.st ilə əvəz etməlidir.
Nümayəndənin səlahiyyətinə xitam verilməsinin əsasları MM-in 365-ci maddəsində
göstərilib.
Heç bir səbəb göstərmədən işdə iştirak edən şəxs istənilən vaxt etibarnaməni ləğv edə
bilər, müvəkkil edilmiş şəxs isfönilən vaxt etibarnamədən imtina elməklə etibarnaməyə xitam
verə bilər. Bu hüquqlardan imtinaya dair razılaşma əhəmiyyətsizdir.
Nümayəndənin səlahiyyətinə xitam verildikdə, bu, MM-də göstərilən nəticələrə səbəb
olur. Nümayəndənin səlahiyyətinə xitam verildikdə, işdə iştirak edən şəxs bu barədə
məhkəməyə xəbər verməli və ya səlahiyyətinə xitam verilən nümayəndəni başqası ilə əvəz
etməlidir. Səlahiyyətinə xitam verilmiş nümayəndənin sonradan məhkəmədə etdiyi prosessual
hərəkətlər təmsil olunan üçün heç bir hüquqi nəticə yaratmır.
98