Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Madda 71. Mohkomadə ttümayondo ola hilmoyon şoxslar
- Maddə 72. Qanuni nümayəndələr
rın hüquq və mənafelərini məhkəmədə müdafiə etmək üçün həmkarlar ittifaqmın ayırdığı şəxslər, birgə iştirakçıların tapşırığı ilə birgə iştirakçılardan biri və ya bir neçəsi, MPM-in 72-ci maddəsində göstərilən şəxslər və s. çıxış edir. Baxmayaraq ki, qanunda bəzi istisnalar nəzərə alınmaqla bütün şəxslərin məhkəmədə işin aparıİmasmda nümayəndə kimi İştirak etməsinə məhdudiyyət qoyulmur, təcrübədə hüquq sahəsində zəruri biliyi olan şəxslərə üstünlük verilir. Pullu hüquqi xidmətlə məşğul olan hüquqşünasların rolu artdığından, həmin sahənin işçiləri nümayəndə qismində işlərin baxılmasına daha çox cəlb edilirlər. 2.
prosessual hüquqlardan vicdanla istifadə etməlidir. Qanuni nümayəndələr məhkəmədə işləri özləri və ya nümayəndələri vasitəsilə apara bilərlər.
1. Yetkinlik yaşına, yəni 18 yaşına çatmayanların prosessual fəaliyyət qabiliyyəti olmadığına, zəruri həyat təcrübəsi və hüquqi biliyi az olduğuna görə qanunvericilik haqlı olaraq həmin şəxslərin məhkəmədə işlərin aparılmasında iştirakını istisna edir. Həmin şəxslərin hüquq və qanuni mənafeyini məhkəmədə onların qəyyumları və hi- mayəçiləri müdafiə edirlər. Bununla belə, MM-in 28.4, 28.6-cı maddələrində göstərilən hallarda 18 yaşma çatmayanlar tam fəaliyyət qabiliyyətli olur və onlar məhkəmədə işlərin baxılmasında nümayəndə qismində iştirak edə bilirlər. MM-in 28.8, 32.1-ci maddələrinə əsasən, ağıl zəifliyi və ruhi xəstəlik nəticəsində məhkəmənin fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab etdiyi, spirtli içkilərdən və narkotik maddələrdən istifadə edilməsi nəticəsində fəaliyyət qabiliyyəti məhdudlaşdırılan şəxslər də məhkəmədə işin aparılmasında nümayəndə kimİ iştirak edə bilməzlər. Hakimlərin, müstəntiqlərin, prokurorların, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatlarmın məhkəmə nümayəndəsi kimi işlərdə iştirak etməsinə məhdudiyyət qoyulması onunla izah edilir ki, hakimlər müstəqildirlər və ancaq qanuna tabedirlər (Konstitusiyanın 127-ci mad 93
dəsi, Məhkəmələr və hakimlər haqqmda Qanunun lOÜ-cü maddəsi), həmçinin göstərilən şəxslər başqa seçkili və təyinatlı vəzifələr tuta bilməzlər, elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyəti istisna olmaqla, sahibkarlıq, kommersiya və başqa ödənişli fəaliyyətlə məşğul ola bilməzlər. Bununla belə, göstərilən şəxslər məhkəmədə o halda nümayəndə kimi işin baxılmasmda iştirak edə bilərlər ki, onların fəaliyyət göstərdikləri orqanlar mülki işdə tərəf kimi çıxış etsin, həmçinin qəyyumu və himayəçisi olduğu şəxsləri təmsil etsinlər. 2. MPM-in 71.3-cü maddəsində şəxslərin məhkəmədə işin aparılmasında nümayəndə qismində iştirak edə bilməməsinin üç halı nəzərdə tutulub; 1)
göstərirsə və ya əvvəllər belə yardım göstərmişsə. Məsələn, şəxs eyni zamanda həm iddiaçmın və həm də cavabdehin nümayəndəsi kimi məhkəmədə iştirak edə bilməz. Burada əsas meyar kimi nümayəndənin mənafeyini təmsil etdiyi şəxslərin mənafelərinin bir-birinə zidd olması götürülür. Belə olan halda birmənalı demək olar ki, nümayəndə mənafeyini müdafiə etdiyi şəxslərdən biri barədə qeyri-obyektiv mövqe tutmalıdır; 2)
nümayəndənin əvvəllər həmin işdə hakim, prokuror, ekspert, mütəxəssis, tərcüməçi, şahid, hal şahidi və məhkəmə iclasının katibi qismində iştirak etməsi həmin iş barədə onda müəyyən fikirlərin yaranmasına səbəb olur. Belə olan halda nümayəndənin məhkəmədə təmsil etdiyi şəxs barəsində obyektiv mövqe tutacağma və onun hüquq və qanunla qorunan mənafelərini qanunauyğun fonnada müdafiə edəcəyinə şübhə yaranır. Məsələn, nümayəndə əvvəllər həmin iş üzrə ekspert kimi iştirak etmiş və iddiaçının ziyanına qeyri-obyektiv rəy vermişdir. Belə olan halda nümayəndə istər iddiaçını, istərsə də cavabdehi təmsil etdikdə onun həmin şəxsləri obyektiv müdafiə edəcəyinə şübhə yaranır; 3)
ümumi hüquqi münasibətlərdən əmələ gələn işlər işlər üzrə icraatda (xüsusi iddia icraatı) və xüsusi icraat işləri bölmələrində göstərilən vəzifəli şəxslər nəzərdə tutulur. Məhkəmə nümayəndəsi həmin vəzifəli şəxslərin qohumudursa, bu vəzifəli şəxslərin iştirakı ilə aparılan işlərdə nümayəndə kimi iştirak edə bilməz. Maddə 72. Qanuni nümayəndələr 72.1. Fəaliyyət qabiliyyəti olmayan, tam fəaliyyət qabiliyyəti olmayan və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətli hesab edilən fiziki şəxslərin hüquqlarını və qanunla qorunan mənafelərini məhkəmədə onların valideynləri, övladlığa götürənlər, qəyyumları, himayəçiləri və başqa şəxslər müdafiə edirlər. 72.2.Müəyyən edilmiş qaydada xəbərsiz ilkin düşmüş hesab edilmiş fiziki şəxsin iştirak etməli olduğu iş üzrə xəbərsiz itkin düşmüş şəxsin əmlakının mühafizə və idarə olunması üçün təyin edilmiş qəyyum həmin şəxsin nümayəndəsi qismində çıxış edir. 72.3. Ölmüş və ya müəyyən olunmuş qaydada ölmüş elan edilmiş şəxsin nümayəndəsi qismində iştirak edən vərəsə, vərəsəlik heç kim tərəfindən qəbul edilməmişsə, miras əmlakın 94
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|