22
Avropa Birliyinin, BMT-nin v
ə digər beynəlxalq təşkilatların
qarşısında duran əsas məsələlərdən biridir. İnternetdə
t
əhlükəsizlik məsələsi informasiya cəmiyyətinin əsas
qayğılarından biri olduğu üçün, virtual məkanda uşaqların
informasiya t
əhlükəsizliyi bir problem olaraq diqqət
m
ərkəzindədir.
Uşaqların İnternetin zərərli təsirlərindən qorunması
m
əqsədilə 13 noyabr 2008-ci ildə Beynəlxalq
Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ) bu məsələ ilə bağlı
“Kiberm
əkanda uşaqların müdafiəsi” (“Child Online
Protection - COP”
) adlı təşəbbüs irəli sürmüşdür [13]. Əsas
h
ədəf uşaqlara təhlükəsiz və güvənli bir elektron mühitin
yaradılması məqsədilə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini bu
m
əsələyə cəlb edərək tərəfdaşlar tapmaqdan ibarət olmuşdur.
Avropa Birliyi İnternet mühitində bütün sahələrdə
uşaqların mühafizəsini dəstəkləyir və təhlükələrin qarşısını
almaq üçün mü
əyyən siyasət həyata keçirir. Avropa
R
əqəmsal Agentliyi İnternetə inamı artırmaq və uşaqlar üçün
t
əhlükəsiz onlayn mühitin yaranmasına lazım olan alətlərin
istifad
əsinin koordinasiya edilməsini dəstəkləyir, İnternetdə
t
əhlükələrin qarşısını almaq məqsədilə bir çox qərarlar qəbul
edir v
ə ya proqramlar həyata keçirir.
23
“T
əhlükəsiz İnternet Proqramı” (Safer İnternet
Programme) 1999-cu ild
ə Avropa Komissiyası tərəfindən
ha
zırlanmışdır, proqram 2009-2013-cü illəri əhatə edirdi və
büdc
əsi 55 milyon avro təşkil edirdi. Proqramın məqsədi
artmaqda olan t
əşəbbüsləri dəstəkləmək, keyfiyyətli kontent
istehsalını stimullaşdırmaq və uşaqların cinsi xarakterli
şəkillər vasitəsilə istismarının qarşısını almaqdan ibarət idi
[14].
Proqramın ilk fəaliyyət planı 1999-2004-cü illəri əhatə
edirdi, büdc
əsi 38,3 milyon avro, növbəti fəaliyyət planı isə
2005-2008-ci ill
əri əhatə edirdi və büdcəsi isə 45 milyon avro
idi.
«T
əhlükəsiz İnternet Proqramı» (Safer İnternet
Programme) milli v
ə ümumavropa səviyyələrində uzun illər
boyunca İnternetə inamı artıran, qanunazidd kontentlərlə
mübariz
ə aparan, kontent filtirasiyası, vətəndaş cəmiyyətinin
uşaqların onlayn təhlükəsizliyi problemlərinə cəlb edilməsi
v
ə gənc insanların yeni texnologiyalardan istifadəsi ilə bağlı
etibarlı bazaların yaradılmasını özündə əks edən proqramlara
maliyy
ə ayrılması yolu ilə tətbiq edilir .
24
“T
əhlükəsiz İnternet Proqramı” gəncləri və
yeniyetm
ələri dəstəməklə
müxt
əlif
çağırışlara
ünvanlanm
ışdır:
–
Web 2.0-ni
inkişaf etdirmək və gəncləri cəlb etmək;
–
T
əhlükəsiz mobil texnologiyalar;
–
Azyaşlı uşaqlar üçün keyfiyyətli kontentlərə olan
ehtiyac;
–
Kiberzorakılığa qarşı fəaliyyət;
–
Uşaqların onlayn qaydada cinsi istismara cəlb
edilm
əsinin qarşısını almaq;
–
Uşaqların kompüterdən istifadə ilə bağlı baza
bilikl
ərinə olan ehtiyac və risklər.
Proqram Avropa Birliyin
ə daxil olan ölkələrdə
yaradılan Təhlükəsiz İnternet Mərkəzləri (TİM) vasitəsilə
h
əyata keçirilir. Bu mərkəzlər gənclərin İnternetdən və mobil
qurğulardan təhlükəsiz və məsuliyyətli istifadəsini təmin
etm
əklə səlahiyyətləndirilib və 30 Avropa ölkəsində fəaliyyət
göst
ərir ki, onların bir çoxunda yardım xətləri və qaynar
x
ətlər fəaliyyət göstərir. Adətən, TİM-lərin tərkibində
a
şağıdakı xidmətlər fəaliyyət göstərir:
Maarifl
əndirmə Mərkəzləri (Awareness Centre);
Yardım xətləri (Helpline);
25
Qaynar x
ətlər (Hotline).
Maarifl
əndirmə Mərkəzləri (Awareness Centre) –
S
əlahiyyətli insanları, valideyn, himayədar və müəllimləri
g
ənc insanların İnternetdən istifadəsi zamanı yaranacaq
potensial riskl
ərlə bağlı məlumatlandırır və onların təhlükəsiz
qalmasını təmin edir. Maarifləndirmənin artırılması işini
t
əhsil materiallarının hazırlanması, məlumatlandırma
kampaniyalarının və informasiya sessiyalarının təşkili ilə
aparılır. European Schoolnet tərəfindən koordinasiya edilir
[14].
G
ənclik Panelləri (Youth Panel) – Maarifləndirmə
M
ərkəzlərinin tərkibində fəaliyyət göstərir. Qrupun nisbətən
böyükyaşlı və İnternetdə olan təhlükələr haqqında məlumatlı
üzvl
əri vasitəsilə daha azyaşı olanların İnternetin
t
əhlükələrindən qorunması üçün öyrədci xarakterli bir
qrupdur. Ölk
ədəki Milli Təhlükəsiz İnternet şəbəkəsinin
liderl
əri ilə görüşlər təşkil edir, səlahiyyətli şəxslərin
diqq
ətini bu məsələlərə cəlb edərək, onların məsləhət və
t
əcrübələrindən istifadə edirlər. İnternetin faydalı və ziyanlı
t
ərəfləri ilə bağlı video-çarxlar, dərs vəsaitləri və s.
hazırlayır.
İldə bir dəfə Forum keçirərək hər bir Milli Təhlükəsiz
Dostları ilə paylaş: |