Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu dəDƏ qorqud elmi-ədəbi toplu İldə 4 sayı buraxılır
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Çapa tövsiyə edən
- Açar sözlər;
- Key words
- Ключевые слова
ƏDƏBİYYAT 1. Azərbaycan nağılları. 5 cilddə. / tərt. ed.: H.Zeynallı; red.: İ.Abbaslı. Bakı: Şərq-Qərb, 2005.-C. I.- S.7-20. 2. Азербайджанские тюркские сказки / перевод, статьи и коммен- тарии А.Багрия, Х.Зейналлы; под общей редакцией Ю.М.Соколова; Илл., концовки, инициалы, переплет, фарзац и супер-обложка Н.А.Ушаковой.-М.: Academia,1935.-697 c. Çapa tövsiyə edən: Fil.ü.e.d. Muxtar İmanov 2014/ I 95 Aygün QASIMOVA AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı və yazılı abidələr” şöbəsinin kiçik elmi işçisi e-mail: aygun_qasimova@mail.ru HÜSEYN ARİF YARADICILIĞINDA “SAZ” OBRAZI Xülasə Məqalə çoxəsrlik ədəbi ənənələrə söykənən, türkün ruhundan, qopuzundan qida la - nan, şifahi xalq ədəbiyyatının zəngin janrlarından faydalanan H.Arifin yara dıcı lığında «saz» obrazı haqqındadır. Saz obrazı şairin yaradıcılığı boyu davam edir, fəlsəfi məzmun kəsb edir, şeirlərindən poemalarına keçir, müxtəlif məqamlarda geniş mahiyyət kəsb edir, xalq təfəkkürünün, milli özünüdərkin timsalı kimi özünü göstərir. Onun hər şeirin - də sazın ahəngi, ritmi duyulur. Açar sözlər; saz, obraz, aşıq, poema, xalq ədəbiyyatı ABOUT “SAZ” CHARACTER IN THE ACTIVITY OF HUSEYN ARIF Summary The article is about “saz” character in the activity of H.Arif who based on literary tra- ditions of many centuries, inspired from the spirit and gobuz of Turks and benefited from the rich genres of folk-lore. Saz character lasts during the activity of poet, attains philo- sophical meaning, passes to poems from the poetries, has great meaning in different moments, shows itself as a symbol peoples’ thought and self-perception. Harmony and rhythm of saz is sensed in his each poet. Key words: saz, character, ashug, poetry, folk-lore ОБРАЗ “САЗА” В ТВОРЧЕСТВЕ ГУСЕЙНА АРИФА Резюме Статья посвящена образу «саза» в творчестве Гусейна Арифа, опираюшегося на многовековые литературные традиции, впитавшего в себя дух тюрка, древнего гопуза, благотворно использовавшего богатое жанровое многообразии устного народного творчества. Образ саза проходит через все творчество поэта, из стихо- творений переходит в его поэмы, он носит философское содержание, имеет свое- образный характер в различных ситуациях, предстает как символ народного мыш- ления и национального самопознания. В каждом стихотворении поэта ошущается гармония и ритм мелодии саза. Ключевые слова: саз, образ, ашуг, поэма, народная литература Məsələnin qoyuluşu. Görkəmli şair H.Arif hər zaman saz-söz sənə- tinə hörmətlə yanaşmış, çoxsaylı ustadnamələrini, qoşma və gəraylılarını, poemalarını xalq yaradıcılığından, etnoqrafik yaddaşdan ilham alaraq 2014/ I 96 yazıb. Buna görə onun yaradıcılığında saz obrazının ayrıca tədqiqinə xü - susi ehtiyac vardır. İşin məqsədi. Məqalədə qarşıya qoyduğumuz əsas məqsəd H.Arif poemalarında xalq müdrikliyinin poetik təcəssümünü əks etdirmək. XX əsr Azərbaycan poeziyasının unudulmaz sənətkarlarından olan H.Arif öz poetik gücünü xalq yaradıcılığından, aşıq sənətindən, şeirin sirli-sehrli hikmətindən alıb. Türkün qədim ozanları həmişə qopuza arxa- landığı, onun hikmətinə tapındığı kimi, H.Arif də saz-söz sənətinə hör- mətlə yanaşıb, çoxsaylı ustadnamələrini, qoşma və gəraylılarını, poe- malarını xalq yaradıcılığından, etnoqrafik yaddaşdan ilham alaraq yazıb. Bu mənada Qurbani, Xəstə Qasım, Abbas Tufarqanlı, Aşıq Ələsgər yolu- nun layiqli davamçısıdır. Hüseyn Arif saz-söz sənətinə ancaq bədii yaradıcılığı ilə xidmət et - məklə kifayətlənməyib. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrini gəzib, şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrini, aşıq sənətinin incilərini toplayaraq yenidən xalqa qaytarıb. O, Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri işlədiyi müddətdə aşıq sənəti ənənələrinin qorunması, gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün əlindən gələni əsirgəmir, respublikamızın ən ucqar rayonlarından iste dad - lı gəncləri paytaxta dəvət edərək onların aşıq sənətindəki istedadlarının parlamasına imkan yaradırdı.Onun bütün fəaliyyəti folklorla, aşıq sənət- inə həsr olunmuşdu: “Şairin yaradıcılığı xalq ədəbiyyatı ilə, folklorla qı - rılmaz tellərlə bağlıdır. Onun yazdığı qoşma və gəraylılar dillər əzbəridir. Aşıq poeziyası ilə bağlı bir sıra elmi-nəzəri məqalələrin də müəllifidir. Aşıq Alının, Ağ Aşığın ədəbi irsinin toplanmasında Hüseyn Arif xeyli iş görmüşdür.” (2,58) Ancaq onu da qeyd edək ki, şair öz ustadlarını heç vaxt təkrarlamamış, aşıq şeri üslubunda novator bir sənət nümunəsinə imza atmışdır. Aşıq sə - nətinin əsasında dayanan qopuz zaman-zaman təkmilləşərək, müasir saza qədər böyük bir inkişaf yolu keçdiyi kimi, aşıq yaradıcılığı da əsrlər boyu cilalanaraq sənətkarlıq baxımından daha mükəmməl şəkil almış, yeni for - ma və müasir məzmun kəsb etmişdir. Bunu H.Arif yaradıcılığında izlə - mək o qədər də çətin deyil. H.Arifin poeziyası sözün həqiqi mənasında mükəmməl və cazibədar- dır. Çünki bu yaradıcılıq çoxəsrlik ədəbi ənənələrə söykənib, türkün ru - hundan, qopuzundan qidalanıb, şifahi xalq ədəbiyyatının zəngin janrların - dan faydalanıb. Diqqət yetirsək görərik ki, saz obrazı şairin yaradıcılığı 2014/ I 97 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|