151
3. Ceccarelli S. Grando S. Selection environment and environmental sensitivity in barley.
Euphytica, 1991, 57, 157- 167.
4. Riccardi F., Gazeau P., M-P Jacquemot, D.Vincent, M.Zivy. Decipheric genetic
variation of proteome responses to water deficit in maize leaves. Plant Physiol. Biochem., 2004,
42, 1003-1011.
5. Bogale A, Tesfaye K, Geleto T. Morphological and physiological attributes associated
to drought tolerance of Ethiopian durum wheat genotypes under water deficit condition. Journal
of Biodiversity and Environmental Sciences. 2011, 1(2), 22- 36.
6. Томинг Х.Г. Связь фотосинтеза, роста растений и геометрической структуры
листьев растительного покрова с режимом солнечной радиации на разных широтах. Бот.
Журнал, 1967, 52(5), 606- 616.
7. Reynolds M.P, van Ginkel M, Ribaut J-M. Avenues for genetic modification of
radiation us efficiency in wheat. Journal of Experimental Botany. 2000, 51, 459- 473.
8. Watson D.J. The physiological basis of variation. Adv. Agron. 1952, 101- 145.
9. Gutierrez- Rodriguez M, Reynolds M.P., Escalante- Estrada J.A., Rodriguez- Gonzales
M.T. Association between canopy reflectance indices and yield and physiological traits in bread
wheat under drought and well- irrigated conditions. Australian Journal of Agricultural Research.
2004, 55, 1139- 1147.
10. Balota M. Payne W.A., Evett S.R., Peters T.R. Morphological and
physiological traits
associated with canopy temperature depression in three closely related wheat lines. Crop
Science, 2008, 48, 1897- 1910.
11. Hatfield J.L., Quinsenberry J.E., Dilbeck R.E. Use of canopy temperature to identify
water conservation in cotton germplasm. Crop Sci., 1987, 27, 269- 273.
12. Wanjura D.F., Upchurch D.R., Mahan J.R. Control of irrigation scheduling using
temperature- time thresholds. Trans. ASAE, 1995, 38, 403- 409.
13. Smith W.K. Temperature of desert plants: Another perspective on the adaptability of
leaf size. Science, 1978, 201, 614- 616.
14. Stevensen K.R., Shaw R.H., Effect of leaf orientation on leaf resistance to water
vapor diffusion in soybean (Glycine max L. Merr.) leaves. Agron. J. 1971, 63, 327- 329.
15. Campbell G.S., Norman J.M. An introduction to environmental biophysics. 2
nd
ed.
Springer-Verlag, Inc., New York, 1998.
16. Blum A. Breeding plants for dryland farming. In Challenges in dryland agriculture. A
global Prospective. P.W.Unger et al., ed. Proc.Internat. Conf., 15-19 Aigust, 1988,
Bushland/Amarillo, TX.
17. Tardieu F. Plant tolerance to water deficit: physical limits and possibilities for
progress. Comptes Rendus Geoscience. 2005, 337, 57-67.
18. Loss S.P., Siddique K.H.M. Morphological and physiological traits associated with
wheat yield increases in Mediterranean environments. Advances in Agronomy. 1994, 52, 229-
276.
19. Blum A. Drought resistance, water- use efficiency, and yield potential- are they
compatible, dissonant, or mutually exclusive? Australian Journal of Agricultural Research, 2005,
56, 1159- 1168.
20. Van Oosterom E.J., Jayachandran R., Bidinger F.R. Diallel analysis of the stay-green
and its component in sorghum. Crop Breed., Gen. & Cytol., 1996, 36, 549- 555.
Т.И.Аллахвердиев, А.А.Заманов
ВЛИЯНИЕ ЗАСУХИ НА НЕКОТОРЫЕ ФИЗИОЛОГИЧЕСКИЕ
ПАРАМЕТРЫ ГЕНОТИПОВ МЯГКОЙ ПШЕНИЦЫ
Научно- исследовательский Институт Земледелия
152
Под влиянием засухи уменьшается ассимиляционная площадь, сухая биомасса,
содержание хлорофилла, устьичная проводимость, скорость транспирации флагового
листа генотипов мягкой пшеницы. Самое высокое снижение площади и сухой биомассы
флагового листа наблюдается у генотипов Гырмызы гюль-1 и Гобустан. Самое высокое
содержание хлорофилла выявлено у генотипа Гийматли-2/17. Высокое содержание
хлорофилла наблюдается у генотипов с большей площадью флагового листа. Высокие
разницы в температуре воздуха и растительного покрова наблюдается у генотипов 4
th
FEFWSN№50, 12
nd
FAWWON№97, Тале-38, Азаматли-95. Это обьясняется замедлением
старения флагового листа.
Ключевые слова: мягкая пшеница, водный стресс, хлорофилл, транспирация
T.I. Allahverdiyev, A.A.Zamanov
IMPACT OF DROUGHT ON SOME PHYSIOLOGICAL PARAMETERS OF
BREAD WHEAT GENOTYPES
Research Institute of Crop Husbandry
Drought decreases assimilation area, dry biomass, chlorophyll content, stomatal
conductance, transpiration rate of leaves of bread wheat genotypes. The highest reduction in leaf
area and dry biomass of flag leaf of genotypes Gyrmyzy gul-1 and Gobustan were observed. The
highest chlorophyll content was found in the genotype Giymatli- 2/17. The high content of
chlorophyll observed in genotypes with a larger area of the flag leaf. High differences in air
temperature and canopy temperature observed in genotypes 4
th
FEFWSN № 50, 12
nd
FAWWON
№ 97, Tale-38, Azamatli-95. It is explained by delay senescence of the flag leaf.
Key words: bread wheat,
water stress, chlorophyll, transpiration
UOT 581.32
İZOLƏ EDİLMİŞ BUĞDA SÜNBÜLLƏRİNİN İN VİTRO BECƏRİLMƏSİ METODU
T.H.QARAGÖZOV, M.H.MƏMMƏDOVA, S.Ş.ƏSƏDOVA
b.ü.f.d.
AMEA Botanika İnstitutu, AZ1073 Bakı, Badamdar ş.40
İlk dəfə sünbülün izolə edilmiş kulturası Avstraliya alimləri Donovan və Lee [5; 6]
tərəfindən alınmışdır. Onların taxıl bitkisi ilə apardıqları təcrübələr göstərmişdi ki, süni qida
mühiti şəraitində sünbüllərin becərilməsi nəticəsində normal biokimyəvi və fizioloji
funksiyalara malik olan dənlər əmələ gəlir. Bir sıra müəlliflər tərəfindən [3;5;7;11] sünbül
kulturasında dənin inkişafını tənzimləyən amillər öyrənilmişdir; pedunkular düyünün
mövcudluğu; qida mühitinin tərkibi; qida mühitində C və N- ın müxtəlif qatılıqlarının nisbətləri;
saxarozanın miqdarı; azot qidasının müxtəlif formaları; işıqlanma və temperatur şəraitləri. Qeyd
olunmuşdur ki, quru maddə, nişasta və zülalın toplanması qida mühitinin tərkibində olan üzvi
komponentlərdən (saxaroza və amin turşuları) asılı olaraq dəyişir. Bu komponentlərdən birinin
olmaması dənlərdə maddələrin toplanması prosesinə mənfi təsir göstərir [5;7]. Müəlliflər taxılın
izolə edilmiş sünbül kulturasını mühitdəki karbon və azotun miqdarının ölçülməsi vasitəsilə
dənlərdə üzvi maddələrin toplanması prosesinin gedişinə nəzarət etməyə imkan yaradan usul
kimi qiymətləndirmişlər.