Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin p r e z I d e n t k I t a b X a n a s I
Yüklə 5,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI ────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 305 XX yüzilliyin 80-ci illərinin ortalarından “yenidənqurma” və “aşkarlığın” yaratdığı imkanlardan istifadə edən erməni millətçiləri daha böyük bir qüvvə ilə Azərbaycana qarşı qərəzli təbliğata başladılar. Z. Balayan, P. Qazaryan, S. Xanzadyan, B. Ulubabayan, S. Kaputikyan və başqalarının Azərbaycan tarixini saxtalaşdıran, azərbaycanlıları təhqir edən qızışdırıcı “əsərləri” erməni millətçiliyinin daha da dərinləşməsində, milli münaqişənin alovlanmasında müstəsna rol oynadı. Z. Balayanın “Ocaq”, “İki od arasında”, “Qəza” kitabları “əzabkeş xalqa” daha emosional təsir göstərmiş, tətil və nümayişlər dalğasını genişləndirmişdir. 1989-cu il iyunun 2-də SSRİ Xalq Deputatlarının II qurultayında akademik B. Hambarsumyanın, B. Dadamyanın, Q. Voskanyanın, 1987-ci ildə Parisdə akademik A. Aqambekyanın çıxışları açıq-aşkar antiazərbaycan xarakteri daşımış, Azərbaycan xalqına qarşı böhtanlar deyilmişdir. Onlar Dağlıq Qarabağın tarixən Ermənistana məxsus olmasını, 1923-cü ildən Ermənistandan alınıb Azərbaycana “bağışlanması”, bölgədə yaşayan ermənilərin Azərbaycan rəhbərliyi tərəfindən sıxışdırılması, vilayətin sosial-iqtisadi cəhətdən Ermənistanla bağlılığı və sair cəfəng uydurmalar yazmışlar. Bütün bunlar isə əsassız yalandır və xalqımızın ünvanına deyilmiş böhtan kimi qiymətləndirilməlidir. Marşal İ.X. Baqramyanın 1979-cu ildə yazdığı “Xatirələr”ində minlərlə azərbaycanlını məhv etmiş Andranik çox böyük məharətlə təriflənmişdir. Ermənilər Dağlıq Qarabağ məsələsində yalanı həqiqət, ağı qara kimi təqdim və təbliğ etməkdə ustadırlar. Hətta iş о yerə çatmışdır ki, erməni təbliğatı akademik D. Saxarov kimi dünyada tanınan alimi də bu işə cəlb edə bilmişdir. Onun 1989-cu ildə yazdığı “Yenidənqurmanın labüdlüyü” əsəri sırf antiazərbaycan xarakteri daşıyırdı. Həmin əsərdə göstərilir ki, “1920-ci illərin əvvəllərində Dağlıq Qarabağ Stalinin təşəbbüsü ilə qeyri-qanuni olaraq Ermənistanın tərkibindən çıxarılmış və Azərbaycana birləşdirilmişdir”. Faktlara əsaslanaraq tam əminliklə deyə bilərik ki, tarixin heç bir mərhələsində Dağlıq Qarabağ Ermənistana aid olmayıb ki, о da “qeyri-qanuni çıxarılıb Azərbaycana birləşsin”. Əlbəttə Saxarovun yuxarıdakı saxta fikri xalqımıza qarşı xəyanətkarlıqdan başqa bir şey deyildir. Uzun müddət Bakıda yaşayan və rus dilində yazan Leonid Qurunts özünün əsərlərində Qarabağı daim Ermənistanın “ayrılmaz” ərazisi sırasında xatırladır. Eyni zamanda L. Qurunts Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilərin sosial-iqtisadi cəhətdən əziyyət çəkdiklərini, siyasi cəhətdən sıxışdırıldıqlarını çox miskin şəkildə vurğulayır. О göstərir ki, DQMV-i Ermənistan birləşərsə bütün bu və ya digər “problemlər” aradan qalxar. Halbuki, aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, DQMV-də yaşayan ermənilərin sosial-iqtisadi durumu ümumrespublika səviyyəsində birinci yerdə dayanmış, bölgədə sıxışdırılma isə yalnız azərbaycanlılara aid edilmişdir. Erməni tədqiqatçıları mənfur niyyətlərinə çatmaq məqsədilə uzun müddət apardıqları antiazərbaycan təbliğatı öz nəticəsini verdi. Amerika Birləşmiş Ştatları, Fransa, Rusiya kimi böyük dövlətlər də ermənilərin sərsəm “böyük Ermənistan” yaratmaq ideyasını dəstəklədilər. Həmin ölkələrin tarixşünaslığında Dağlıq Qarabağda gedən [səh. 62- 63] proseslər müxtəlif səviyyələrdə, bəzi hallarda isə ziddiyyətli işıqlandırılmışdır. Gverik Eminin 1987-ci ildə 5 dildə 50 min nüsxə ilə nəşr olunan “Ədəbiyyat yolçusu”nda, V. Stupişinin “Rusiyanın Zaqafqaziyada mənafeləri”ndə, Q. Starovoytovanın 1982-1990-cı illərdə “Moskovskiye novosti” qəzetində “Əzab çəkmiş ermənilər”, “Genosid”, “Kütləvi qırğın”, “Ermənilərin hüququ”, “Erməni əhalisinin öz müqəddəratını həll etmək hüququ” və digər məqalələrində, leninqradlı şair M. Dudinin 1988-ci ildə nəşr olunmuş “Ermənistana 3 məktub” əsərində, İ. Belyayevin “Dialoq” jurnalının 6-cı nömrəsində nəşr olunmuş “İslam ayrı- seçkiliyi”, “Müsəlman ekstremizmi”, “İslam təməlçiliyi” və sair məqalələrində, L. Belesiyanın 1989-cu ildə nəşr olunmuş “Ərazi təsərrüfat hesabı və münasibətlər” əsərində, A. Saxarovun 1990-1991-ci illərdə “Znamya” jurnalının müxtəlif nömrələrindəki məqalələrində və digər erməni millətçilərinin əsərlərində Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinin tarixi təhrif olunmuş formada təhlil edilmişdir. Ermənilərin Azərbaycana qarşı fitnəkarlığı Ermənistanın kino sənətində də özünü göstərirdi. Belə ki, Gverik Eminin 1978-ci ildə çəkilmiş “Ermənistan haqqında yeddi nəğmə” filmi (“Mosfilm”), S. Xanzadyanın 1980-ci illərdə “Ermənifilm” və “Mosfilm”in birgə istehsalı olan “Ümid ulduzu” filmi, L. Babacanyanın “Gəncliyin sahili” (“Lenfilm”) filmi və digər filmlər sırf antiazərbaycan motivləri əsasında təqdim olunmuşdur. Eyni zamanda “mahir” erməni heykəltəraşları, rəssamları, musiqiçiləri də öz sənətlərində öz “sözlərini” demişdilər. Belə ki, onlar “əzilən”, “sıxışdırılan”, “kimsəsiz”, “yazıq” erməni obrazı yaradır və bütün dünyada özlərinə qarşı müsbət fikir formalaşdırırdılar. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI ────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 306 Erməni millətçiləri təxminən yuxarıdakı mülahizələr əsasında “böyük Ermənistan” yaratmaq üçün bütün dünyada antiazərbaycan təbliğatı aparır və ictimai rəy formalaşdırırdılar. Doğrudan da, erməni yalanının təkzib edilməməsi onun yayılmasına imkan verdi. Sonralar isə bu ağ yalan mənfur siyasətə çevrildi. Qarşısı alınmayan həmin məkrli siyasət isə xalqımızı qaçqınlığa, köçkünlüyə, terrora, deportasiyaya, soyqırıma məruz qoydu. Məkrli niyyət sahibləri olan erməni tədqiqatçıları Azərbaycan ərazisi hesabına “böyük Ermənistan” yaratmaq ideyasının reallaşdırılması istiqamətində geniş iş aparmaqla Moskvada özləri üçün əlverişli şərait yaratdılar. 1988-ci ildən Dağlıq Qarabağda baş verən hadisələrə Moskvanın biganə yanaşması vəziyyəti daha da gərginləşdirdi. Bəhs etdiyimiz dövrdə İngiltərə, Fransa, ABŞ, Rusiyanın Cənubi Qafqazda gedən proseslərdə iştirakı məsələləri həmin dövlətlərin tarixşünaslığında bəzi hallarda ziddiyyətli işıqlandırılmışdır. İ.Q. Çavçavadzenin, N.N. Şavrovun, A.A. Qreçkonun, K.X. Kuznaçevin, V.P. Smirnovun, V.L. Veliçkonun, S. Liddelin, V. Qurko-Kryajinin, C. Makkarti və K. Makkartinin, Y.A. Pompiyevin (7) və digər tədqiqatçıların əsərləri erməni millətçilərinin müxtəlif dövrlərdə azərbaycanlılara olan münasibətləri, onun müxtəlif cəhətlərinin qismən də olsa açıqlanması ilə bərabər, həm də erməni – Azərbaycan münaqişəsinin meydana gəlməsi, “böyük Ermənistan” ideyasının doğurduğu ağır nəticələrin öyrənilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Eyni zamanda, tədqiq olunan dövrdə [səh. 63-64] DQMV-nin mərkəzi olan Xankəndidə, kitab, kitabça və statistik idarənin göstəricilərinə aid nəşr olunmuş sənədlərdə Dağlıq Qarabağın iqtisadi-siyasi və mədəni quruculuğuna dair materialların izahı təəssüf ki, erməni müəlliflərinin məkrli, riyakar niyyətlərinə uyğun şəkildə verilmişdir. Bütövlükdə erməni müəlliflərinin yazdığı əsərlər birtərəfli, obyektivlikdən kənar, saxtakarlıqla təqdim olunmuşdur. Tarixi şəxsiyyət M.K. Atatürk demişdir ki, tarixi yazmaq - tarixi yaratmaq qədər mühümdür. Əgər yazan yaradana sadiq qalmazsa, yazılan tarix insanları çaşdırmaq mahiyyəti alır. Erməni müəlliflərinin yazdığı “əsərlər” yalnız çaşdırma, yanıltma xarakteri daşıyır. Acınacaqlı hal ondan ibarətdir ki, müasir erməni millətçiləri - Aqambekyan, Hambarsumyan, İkityan, Balayan, Kaputikyan və başqalarının DQMV-nin tarixinə dair böhtan, yalan, fitnəkarlıqla dolu “əsərləri”nin əksəriyyəti 1920-1970-ci illəri tədqiq edən erməni müəlliflərinin “əsərlərinə” əsaslanmışdır. Balayanların, Kaputikyanların, Xanzadyanların Dağlıq Qarabağ haqqında fitnələri, qarışdırıcı böhtanları, ağ yalanları Ermənistanın dövlət siyasətinə çevrildi və bu iyrənc siyasət Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü ilə, qanlı müharibə ilə nəticələndi. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olur ki, Azərbaycanın arxivlərində, kitabxanalarında saxlanılan, həmin erməni müəlliflərinin fitnəkarlıqla yazılan əsərlərinin böyük qismi müxtəlif yollarla Azərbaycandan Ermənistana aparılmışdır. Erməni tədqiqatçılarının əsərləri Türkiyə və Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının tarixi baxımdan saxtakarlıqla əsaslandırılmasına xidmət etdiklərinə görə elmi obyektivlikdən uzaqdır. Yuxarıda adlarını çəkdiyimiz və sadalamadığımız “əsərlər”də başlıca olaraq Şərqi Anadolunun Ermənistanın qərb hissəsi kimi göstərilməsi, qondarma genosid, Azərbaycandan Naxçıvanın, Zəngəzurun və Qarabağın qoparılması məsələləri saxta erməni riyakarlığı mövqeyindən təhlil olunmuşdur. Erməni tarixçilərinin Dağlıq Qarabağın tarixinə dair yazdıqları əsassız, saxta tədqiqatlardan, monoqrafiya və məqalələrdən fərqli olaraq Azərbaycan tarixşünaslığında Dağlıq Qarabağ tarixi faktlara, materiallara əsaslanaraq doğru işıqlandırılmış və Dağlıq Qarabağın tarixən Azərbaycan ərazisi olması sübuta yetirilmişdir. Bu işdə gənc və istedadlı Prezidentimiz İlham Əliyevin tarixçi alimlərimiz üçün yaratdığı əlverişli şəraiti xüsusi qeyd etməliyik. İlham Əliyevin “Azərbaycan tarixi üçün həlledici hadisələr-iqtisadi, siyasi, tarixi cəhətdən önəmli hadisələr düzgün araşdırılmalıdır. Bu bizim üçün lazımdır. Bu günümüz üçün önəmlidir, gələcəyimiz üçün vacibdir” devizini əldə rəhbər tutan tarixçi alimlərimiz faktlara, materiallara əsaslanaraq Dağlıq Qarabağ tarixini obyektiv tədqiq etmişlər. Tarixçi alimlərimizdən - H. Məmmədovanın, N. Məmmədovun, Y. Ağamalının, R. Babaşovun, G. İsmayılovanın, N. Əlizadənin, Axundovanın, Y. Fərzəliyevin, A. İsmayılovanın, V. Abışovun, Q. Mustafayevin, А. Məhərrəmzadənin (1) namizədlik elmi-tədqiqat əsərlərində Dağlıq Qarabağın sosial-iqtisadi, siyasi və mədəni həyat həqiqətləri öz əksini tapmışdır. Azərbaycan tarixinə dair yazılmış ümumiləşdirici əsərlərdə də, Dağlıq Qarabağın iqtisadi, siyasi və mədəni həyatmı əks etdirən materiallar verilmişdir. Xüsusilə, yeddi cildlik “Azərbaycan tarixi”nin V, VI [səh. 64-65] və VII cildləri bu baxımdan xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Yüklə 5,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|