Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
68
3.1.1. Mətndəki əsas nitq hissələrini qrammatik mənasına görə izah edir. Mətndəki sözləri qrammatik mənasına görə izah edilməsi, onların aid olduğu nitq hissəsinə əsasən qruplaşdırılması. Əsas nitq hissələri, qrammatik məna 3.1.2. Mətndəki sözləri düzgün vurğu ilə oxuyur. Şifahi nitqin tələblərinin, Azərbaycan dilində olan sözlərdə vurğunun yerinin müəyyənləşdirilməsi və mətndəki sözləri düzgün vurğu ilə oxunması Vurğu, mətn 3.1.3. Mətnin tərkib hissələrini (giriş, əsas hissə, nəticə) müəyyənləşdirir. Mətnin məzmununun, əsas fakt və hadisələrini ardıcıllığın, onun əsas tərkib hissələrinin - giriş, əsas hissə və nəticənin müəyyənləşdirilməsi Mətn,tərkib hissələri, əsas fakt və hadisələr, giriş, əsas hissə və nəticə 4.1.1. Mövzuya uyğun yazı forması (inşa, esse, hekayə) seçir. Mövzu ilə bağlı fikirlərin müxtəlif formalarda nümayiş etdirilməsi, eyni zamanda mövzuya uyğun yazı formasının (inşa, esse, hekayə) seçilməsi. Yazı forması, inşa,esse, hekayə 4.1.2. Mətnin hissələri arasında əlaqələri müəyyənləşdirir. Mətnin məzmununun mənimsənilməsi, hissələrə ayrılması və onlar arasında əlaqələrin müəyyənləşdirilməsi. Mətnin hissələri, müəyyənləşdirmək 4.1.3. Əsas nitq hissələri ilə bağlı yazılış və durğu işarələri qaydalarına əməl edir. Əsas nitq hissələri ilə bağlı yazılış və durğu işarələri qaydalarına əməl olunması, o, bu əvəzliklərindən sonra vergüldən düzgün istifadə edilməsi Əsas nitq hissələri, orfoqrafiya, durğu işarələri, əvəzlik 4.1.4. Müxtəlif əməli yazılar (teleqram, izahat) yazır. Rəsmi ülubun tələblərinin müəyyənləşdirilməsi, müxtəlif əməli yazı- ların (teleqram, izahat) yazılması Əməli yazılar, teleqram, izahat
1.1.1. Dinlədiyi mətnin hissələrini müəyyənləşdirir. Dinlədiyi mətnin məzmununun mənimsənilməsi, əsas hadisələrin məntiqi ardıcıllığını bildiyini nümayiş etdirmək məqsədilə mətnin hissələrinin – giriş, əsas hissə və nəticənin müəyyənləşdirilməsi Mətnin hissələri, giriş, əsas hissə, nəticə 1.1.2. Dinlədiyi mətndə əsas fakt və hadisələri qruplaşdırır. Danışanın nitqinin məzmununu müəyyənləşdirdikdən sonra onun analiz, sintez edilməsi, mətndəki əsas fakt və hadisələrin qruplaşdırılması. Əsas hissə, fakt, hadisə 2.1.1. Ahəng qanununa uyğun şəkilçi variantı seçməklə sözləri düzgün tələffüz edir.
Ahəng qanununa uyğun olan və uyğun olmayan sözlərin tanınması, ahəng qanununa uyğun şəkilçi variantı seçməklə sözlərin düzgün tələffüz edilməsi Ahəng qanunu, şəkilçi, tələffüz 2.1.2. Nitqini uyğun səs tonu ilə tənzim- Şifahi nitqin yazılı nitqdən fərqli xüsusiyyətlərinin Nitq, ton, tənzimləmək
69
ləyir. müəyyənləşdirilməsi, nitqin uyğun səs tonu ilə tənzimlənməsi 2.1.3. Müzakirədə deyilən müxtəlif fikir- lərə münasibət bildirir. Yeni tanış olduğu mətndəki əsas fakt və hadisələrin təhlil edilməsi, müzakirə zamanı deyilən müxtəlif fikirlərə münasibətin bildirilməsi Müzakirə, fikir, münasibət 2.1.4. Müvafiq nümunələrdən mətnin his- sələrinə uyğun istifadə edir .
Mövzu ilə bağlı internetdən, ensiklopediyadan istifadə etməklə araşdırmanın aparılması, əldə edilən məlumatların qruplaşdırılması, müvafiq nümunələrdən mətnin hissələrinə uyğun istifadə edilməsi
Mətnin hissələri, istifadə etmək 3.1.1. Mətndəki əsas və köməkçi nitq hissələrini qrammatik mənasına görə izah edir. Mətndəki sözlərin leksik və qrammatik mənasına görə fərqləndirilməsi, yalnız qrammatik mənası olan sözlərin köməkçi, həm leksik, həm qrammatik mənası olan sözlərin isə əsas nitq hissəsinə aid olmasını bildiyini nümayiş etdirmək üçün mətndəki əsas və köməkçi nitq hissələrinin qrammatik mənasına görə izah edilməsi. Əsas və köməkçi nitq hissələri, qarammatik məna, izah etmək 3.1.2. Səs tonu, temp və fasiləni gözləməklə mətni oxuyur. Şifahi nitqin əsas tələblərinin müəyyənləşdirilməsi, orfoepik qaydaları bildiyini nümayiş etdirmək məqsədi ilə səs tonu, temp və fasiləni gözləməklə mətnin düzgün oxunması Səs tonu, temp, fasilə 3.1.3. Mətndəki cümlələr və abzaslar ara- sındakı əlaqələri müəyyənləşdirir. Mətnin hissələri arasındakı məntiqi-semantik əlaqənin, mətndəki cümlələr və abzaslar arasındakı əlaqələrin Cümlə, abzas, əlaqə, müəyyənləşdirmə 4.1.1. Nümunələrdən istifadə etməklə fikirlərini əsaslandırır. İnternetdən, ensiklopedik lüğətlərdən istifadə etməklə mövzu ilə bağlı araşdırmanın aparılması, fikirlərin əsaslandırılması. Əsaslandırma, internet, ensiklopedik lüğətlər 4.1.2. Cümlələr və abzaslar arasında əlaqələri gözləməklə mətn yazır. Mətnin sujet xəttini müəyyənləşdirilməsi, fikirlərin məntiqi ardıcıllığını təxmin edilməsi, cümlələr və abzaslar arasındakı əlaqələri gözlənilməklə mətni düzgün yazılması Cümlə, abzas, əlaqə, yazmaq 4.1.3. Nitq hissələri ilə bağlı yazılış və durğu işarələri qaydalarına əməl edir. Müxtəlif nitq hissələrinə aid sözlərin yazılış qaydaları (ayrı, bitişik, defislə), durğu işarələrinin işlənməsi xüsusiyyətləri ilə bağlı orfoqrafiya normalarına əməl edilməsi Nitq hissələri, orfoqrafiya, durğu işarələri 4.1.4. Müxtəlif əməli yazılar (ərizə, tərcümeyi-hal) yazır. Rəsmi-işgüzar üslubun tələblərinin anlayır müəyyənləşdirilməsi və müxtəlif əməli yazıların - ərizə, tərcümeyi-halın yazılması Əməli yazılar, ərizə, tərcümeyi-hal
Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|