Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu



Yüklə 0,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/26
tarix14.10.2017
ölçüsü0,69 Mb.
#4638
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26

 

70 


VIII sinif 

 

1.1.1. Dinlədiyi mətndəki fikirlərin 



məntiqi ardıcıllığını müəyyənləşdirir. 

Danışanın nitqinin diqqətlə dinlənilməsi, fakt və hadisələrin 

seçilməsi, mətnin sujet xətti ilə əlaqələndirilməsi və mətndəki 

fikirlərin məntiqi ardıcıllığının müəyyənləşdirilməsi. 

Mətn, məntiqi ardıcıllıq, müəyyənləşdirmə 

1.1.2. Dinlədiyi mətndə fakt və hadisələri 

ümumiləşdirir. 

Dinlənilən mətndən seçilmiş əsas fakt və hadisələrin 

qruplaşdırılması, analiz, sintez edilməsi və ümumiləşdirilməsi  

Mətn, fakt və hadisə, ümumiləşdirmə 

2.1.1. Söz birləşməsi və sadə cümlələri 

qrammatik normalara uyğun tələffüz edir. 

Ədəbi dilin qrammatik normasının müəyyənləşdirilməsi, ayrılıqda, 

şəkilçilərlə birlikdə, söz birləşməsi və cümlə daxilində işlənmə 

yerindən asılı olaraq sözlərin düzgün tələffüz edilməsi, eyni zamanda 

söz birləşməsi və sadə cümlələrin qrammatik normalara uyğun 

tələffüz edilməsi. 

Söz birləşməsi, sadə cümlə, tələffüz etmə 

2.1.2. Nitqində məntiqi vurğudan düzgün 

istifadə edir. 

Fikrini düzgün və yönəltdiyi hədəfə obyektə çatdırılması məqsədilə 

nitq zamanı məntiqi vurğudan düzgün istifadə edilməsi 

Nitq, məntiqi vurğu 

2.1.3. Müxtəlif mövqeli fikirləri 

ümumiləşdirərək təqdim edir. 

Mətndəki əsas fikrin müəyyənləşdirilməsi, əsas fakt və hadilərin 

seçillməsi və onlara əsaslanaraq müxtəlif mövqeli fikirlərin 

ümumiləşdilməsi

təqdim edilməsi 



Fikir, müəyyənləşdirmə, ümumiləşdirmə 

2.1.4. Mətnin hissələri arasında əlaqələri 

gözləməklə danışır. 

Seçdiyi fakt və hadisələri əsas götürərək mətnin onun hissələri və 

onlar arasındakı əlaqələri bildiyini nümayiş etdirmək məqsədilə, 

mətnin hissələri arasında əlaqələri gözlənilməklə danışılması 

Mətnin hissələri, əlaqə,danışmaq 

3.1.1. Mətndəki  söz və ifadələrin məna-

sını sintaktik vəzifəsinə görə 

dəqiqləşdirir. 

 Mətndəki  söz və ifadələrin leksik və qrammatik mənasının, sintaktik 

vəzifəsinin müəyyənləşdirilməsi, onların mənasının sintaktik 

vəzifəsinə görə dəqiqləşdirilməsi 

Söz, ifadə, sintaktik vəzifə, leksik və 

qrammatik, dəqiqləşdirmə 

3.1.2. Əsas fikri nəzərə çarpdırmaq üçün 

məntiqi vurğudan istifadə edir. 

Nitq zamanı vurğunun mənaqüvvətləndici xüsusiyyətinin 

müəyyənləşdirilməsi, əsas fikri nəzərə çarpdırmaq üçün məntiqi 

vurğudan istifadə edilməsi 

Əsas fikir, məntiqi vurğu, 

mənaqüvvətləndici xüsusiyyət 

3.1.3. Mətndəki fikirlərə münasibət 

bildirir. 

Mətnin məzmununu

 

mənimsənilməsi, mətndəki fikirlərin 



qruplaşdırılması, seçilməsi, analiz, sintez edilməsi və münasibət 

bildirilməsi. 

Mətn, fikir, münasibət bildirmə, analiz, 

sintez 


4.1.1. Topladığı fakt və məlumatlara  

münasibətini bildirir. 

Ensiklopediyadan,

 

internetdən istifadə etməklə mövzuya dair 



məlumatların  toplanması təhlil edilməsi, qruplaşdırılması, əldə 

Fakt, məlumat, münasibət bildirmə 




 

71 


etdiyi fakt və məlumatlara əsalanaraq münasibət bildirilməsi. 

4.1.2. Seçdiyi nümunələrlə yazısını 

zənginləşdirir.  

Müxtəlif mənbələrdən istifadə etməklə fakt və hadisələr əldə 

edilməsi, seçdiyi nümunələrlə yazısının zənginləşdirilməsi. 

Nümunə seçmək,yazını zənginləşdirmə 

4.1.3. Həmcins üzvlər, əlavələr, xitab və 

ara sözlərlə bağlı durğu işarələri 

qaydalarına əməl edir. 

Həmcins üzvlər, əlavələr, xitab və ara sözlərlə bağlı durğu işarələri 

qaydalarına əməl etdiyini nümayiş etdirmək məqsədi ilə həmcins 

üzlər arasında, cümlədəki mövqeyindən asılı olaraq xitab və 

əlavələrdə vergüldən düzgün istifadə edilməsi 

Həmcins üzvlər, əlavələr, xitab, ara sözlər, 

durğu işarələri , əməl etmə 

4.1.4. Müxtəlif əməli yazılar (arayış, 

protokol) yazır. 

Rəsmi-işgüzar üslubun işlənmə dairəsinin və tələblərinə   əməl 

edilməsi, müxtəlif əməli yazıların -  arayış, protokolun yazılması 

Arayış, protokol, əməli yazı 

 

IX sinif 

1.1.1. Dinlədiyi mətnin məzmununu şərh 

edir. 

Mətnin məzmununun mənimsənilməsi və müvafiq fakt və 



nümunələri nəzərə almaqla mətnin şərh edilməsi 

Məzmun, şərh etmə 

1.1.2. Dinlədiyi mətndəki fikirlərlə bağlı 

mühakimə yürüdür. 

Dinlənilmiş mətndən seçdiyi əsas fakt və hadisələrin analiz, sintez 

edilməsi və onların arqumentləşdirərək fikirlərlə bağlı mühakimə 

yürüdülməsi 

Analiz, sintez, mühakimə yürütmə 

2.1.1. Mürəkkəb cümlələri qrammatik 

normalara uyğun tələffüz edir. 

Ədəbi dilin normalarının, eyni zamanda qrammatik normanın 

müəyyənləşdirilməsi, mürəkkəb cümlələrin qrammatik normalara 

uyğun olaraq düzgün tələffüz edillməsi 

Mürəkkəb cümlə, qrammatik norma, 

tələffüz 

2.1.2. Nitq etiketlərindən məqamında isti-

fadə edir. 

Salamlaşma, vidalaşma və s. nitq etiketlərinin xarakterik cəhətlərini 

nəzərə almaqla onlardan danışığında məqamında istifadə edillməsi 

Nitq etiketi, xarakterik cəhətlər 

2.1.3. Müzakirədəki ümumiləşmiş 

fikirlərə münasibətini bildirir. 

Mətnin məzmununun öyrənilməsi, ümumiləşmiş fikirlərin 

fərqləndirilməsi,

 

onlara münasibət bildirilməsi 



Müzakirə, ümumiləşdirmə, münasibət 

2.1.4. Fikirlərini məntiqi ardıcıllıqla ifadə 

edir. 

Tanış olduğu mətnin məzmununun analiz, sintez edilməsi, hadisələrə 



münasibət bildirilməsi, fikirlərin məntiqi ardıcıllıqla ifadə edilməsi. 

Məntiqi ardıcıllıq, ifadə etmə 

3.1.1. Mətndəki söz və ifadələrin 

kontekstə uyğun mənasını izah edir.  

Lüğətlərdən istifadə etməklə mətndə ona tanış olmayan sözləri 

tapılması, leksik mənasının müəyyənləşdirilməsi, söz və ifadələrin 

kontekstə uyğun mənasının izah edilməsi. 

Kontekst, söz, 

məna, izah etmək 

3.1.2. Məqsəd və intonasiyaya görə cüm-

lələri düzgün oxuyur. 

Nəqli, sual, əmr, nida cümlələrinin fərqləndirilməsi və düzgün 

intonasiya ilə oxunması 

Məqsəd


,

 intonasiya,

 

 nəqli cümlə, sual 



cümləsi, əmr cümləsi, nida cümləsi 

3.1.3. Mətndəki fikirlərə münasibətini 

Müxtəlif ensiklopedik lüğətlərdən, internetdən istifadə etməklə 

Münasibət, fakt, hadisə, əsaslandırma 




Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə